Buse AÇIKALIN/EGEDESONSÖZ- Artan maliyetler ve yaşanan iklim olayları, çiftçiye zor günler yaşatıyor.
Patatesin başkenti olan Ödemiş’te de üreticiler için durum farklı değil.
Çiftçi İsmail Tekeli, Egedesonsöz’e yaptığı açıklamalarda, yüksek maliyetler ve düşük satış fiyatları sebebiyle üreticinin zor durumda olduğunu söyledi. Tarlada patatesin kilosunun 9-10 lira civarında olduğunu söyleyen Tekeli, “Bu fiyat şu an için çok iyi bir fiyat sayılır. Bundan 2-3 ay önce fiyatlar 2-3 lira civarındaydı. Bu kadar maliyet yüksek olunca, fiyatlar düşük olduğunda çiftçi hiçbir şey kazanmıyor” dedi.
TEKELİ: ‘MALİYET KURTARIYOR MU?’ DERSENİZ, HİÇ KURTARMIYOR
Ödemiş’te bulunan tarlalardaki patates fiyatları ile ilgili konuşan Tekeli, “Kış patatesinin verimi düşük oluyor, normalde de kış olduğu için düşük seyreder. Bunları bu şekilde yetiştiriyoruz. Yetiştirdikten sonra şu anda piyasa toprak altı patatesi 9-10 lira civarında alıyor. Tarlada durum bu. “Maliyetler kurtarıyor mu?” derseniz, hiç kurtarmıyor. Maliyet yüksek olunca, fiyatlar düşük olduğunda çiftçi hiçbir şey kazanmıyor. Çiftçi ne yapsın? Mazot aldı başını gitti. Gübre öyle, ilaçlar öyle. Çiftçi çalışıyor, çabalıyor, gece gündüz demeden ekiyor, biçiyor “ya tutarsa” diye. Ama olmuyor. Bir türlü tutturamıyoruz” ifadelerini kullandı.
“ÇİFTÇİ, ÇARKIFELEK GİBİ DÖNÜYOR”
Çiftçinin her sene umutla üretim yapmaya devam ettiğini belirten Tekeli, “Pazarda patatesi 9-10 liraya satarsanız ancak kendinizi kurtarıyorsunuz. Dekarda sökeceğiniz patates şu anda 9-10 liraya ancak kendini çıkarır. Bize bir şey kalmaz. Boşuna emek vermiş oluyoruz. Ancak çark dönüyor. Seneye bir daha ekiyoruz. Belki 15 lira olur, 20 lira olur, tuttururuz diye. Çiftçi durmadan çarkıfelek gibi dönüyor. Hiçbir şey elde edemiyoruz, Gidişat çok zor. Bir şeylerin olması gerekiyor ama ne olur, ne kadar olur, biz de bilmiyoruz” dedi.
“ÜRETİCİ HİÇBİR ZAMAN KAZANAMIYOR”
Üreticinin kazanamadığını söyleyen Tekeli, “Mesela brokoli, karnabahar ekenlerde de durum aynı, şu anda alan satan yok. Hiçbir şeyin bir gelir kaynağı yok. Üretici hiçbir zaman kazanamıyor. Tüketici de alamıyor. Pazara gidiyorsunuz, örnek vereyim, sadece patates demiyorum, karnabahar olsun, brokoli olsun, pazarda şu anda 50 lira, ama tarlada alan satan yok. Sütü düşünün, hayvancılıkta süt şu anda 19-20 lira civarında. “Kazanıyor mu?” derseniz, kazanmıyor. En iyi sektör şu anda hayvancılık gibi görünüyor ama durum öyle değil. Bir şekilde bir boğa, bir hayvan satıyorsun, onun pazarı yine var. Ama yem fiyatları uçmuş. 50 kiloluk yem torbası 900-1000 lira olmuş. Nasıl kazanacak? Süt geldiği gibi hayvanların yem parasına gidiyor. Arkada 5-10 buzağı yetiştirirsen, kalırsa, sadece onlar kalıyor. Hayvancılığın başka bir getirisi yok” şeklinde konuştu.
“DESTEK VERİYORLAR AMA YİNE DE KARŞILAMIYOR”
Tarımdaki teşvik ve destek politikaları ile ilgili konuşan Tekeli, “Destek veriyorlar ama yine de imkanı yok karşılamıyor. Keşke karşılasa. Söylediğim gibi, şu anda 9-10 lira çok iyi bir fiyat ama 2-3 ay önce patates 2-3 liraydı. Düşünsenize, 10 liraya mal ediyorsun, 2 liraya satıyorsun. Yarısı bile değil. 10 liraya mal ettiğiniz şeyin en az 20 lira olması lazım ki kazanalım. 2 liraya satıyorsun ama onu da satabilirsen. Tüccar geliyor, “alan satan yok” diyor. İhtiyacı olanlar en iyisini seçiyor, ucuza alıyor, kaliteli mal alıyor. Orta kalite, kalitesiz malların hiçbir değeri olmuyor. Ama para eder, talep olursa arka tarafı da çöpü de alıp gidiyor. O da 3-5 yılda bir denk gelirse geliyor. Şans kime vurursa” dedi.
“ÇİFTÇİ BATTI, ÇİFTÇİ BİTERSE HER ŞEY BİTER”
“Çiftçi biterse her şey biter” ifadelerini kullanan Tekeli, sözlerini şöyle tamamladı:
“Çiftçi battı, çiftçi gerçekten çok zor durumda, Devlet büyükleri mi el atacak, kim yapacaksa artık bir el atılması gerekiyor. Çiftçi biterse her şey biter. Herkes bunun farkında ama ne olacak bilmiyoruz. Biz buralarda bahçede otla çöple karnımızı doyuruyoruz ama dışarıdaki insanların bunları yemesi lazım.”
