Ozan EKİZ/EGEDESONSÖZ – Enflasyonun artışı devam ederken çalışanların maddi giderleri gelirlerini yıl sonu gelmeden geçmeye başladı. Ekonomideki alım gücünün erimesi sonrasında yıl sonu gelmeden asgari ücret tartışmaları başladı.
TÜRK-İŞ’e bağlı Teksif Sendikası İzmir İl Başkanı Faruk Aksoy, asgari ücrete dair görüşlerini Egedesonsöz’e değerlendirdi.
‘ASGARİ ÜCRET TESPİT KOMİSYONU BİR TİYATRO HEYETİDİR’
Asgari ücret tespit komisyonuna ve sendikaların komisyondaki misyonlarına değinen Aksoy, “Asgari ücretle ilgili yıllardır tespitlerimiz var. Asgari ücret bir yaşam ücreti değil. Bu en taban ücret. Asgari ücret tespit komisyonu 5 işveren, 5 hükümet, 5 sendika yetkili sendikanın katıldığı bir komisyon. Bir toplu iş sözleşmesi değil. Sendikalar tepki koysaydı diyorlar. Asgari ücretle çalışanlar greve çıkamaz, kanun buna müsaade etmiyor. İzinsiz 2 defa üst üste işe gelmeyince işten atılıyorlar. Asgari ücret tespit komisyonu bir tiyatro heyetidir, dostlar alışverişte görünsün durumu. Zaten alım gücünün düştüğünü görüyoruz. En temel insan hakları olan talepler karşılanmıyor. İnsanlar kira ödeyemiyor. Kiralar asgari ücret seviyesinde. Simit çay hesabına bile bugün asgari ücret uymuyor. Bu insanlar nasıl geçinecek? Bu kışın daha ağır geçmesi bekleniyor. Gıdaya erişim daha zor olacak” dedi.
‘ZAM YAPMIYORLAR, GEÇMİŞİ TELAFİ EDİYORLAR’
Her dönem asgari ücret zamları enflasyonun rakamının altında kalmazken, son belirlenen asgari ücret rakamı 2024 yılının enflasyonundan ziyade 2025 yılının öngörülen enflasyonu üzerine belirlenmişti. 2024 yılı enflasyonu yüzde 58 rakamlarında olmasına rağmen 2025 yılının öngörülen yüzde 25 enflasyonu üzerinden bir zam yapılmıştı. Geçen dönemde ücretin bu şekilde belirlenmesine dair yorumlarda bulunan Aksoy, asgari ücretin belirlenen rakamlarının bir zam değil, geçmişe yönelik bir telafi ücret olduğunu belirten Aksoy, “Asgari ücretin bence en kötüsü 45 bin TL net olması gerekiyor. Alım gücü gittikçe düşüyor. Enflasyon ile birlikte alınan para eridi. Bu dönem olumlu bir şey beklemiyorum. Zam oranı da kayıpların telafisi olacaktır. Bekar bir kişinin en az 45 bin TL alması gerekir diye düşünüyorum. Öngörülen enflasyon üzerinden verilen zam üzerinden şu anda bir sapma var. Tutturamayacakları daha Eylül ayından belli oldu. Telafi ediyorlar, zam yapmıyorlar. Zam yapmaları için 70-80 bin TL olması. Bu dönem yapılacak olan düzenleme ile asgari ücrete bir zam yapılmayacak. Geriye yönelik bir düzenleme yapılacak. Geriye dönük bir telafi olacak. Yaşanan kayıpların yerine konulmasını zam gibi süsleyip koyacaklar önümüze” diye konuştu.
‘SENEDE BİR DEFA TOPLANIR DİYE ANAYASA MADDESİ YOK’
Asgari ücret tespit komisyonunun senede bir defa toplanmasının standart haline gelmesinden dolayı eleştirilerini dile getiren Aksoy, “Asgari ücret bir girdap gibi 4-5 senedir halkın önüne koyuluyor. Türkiye’de asgari ücret bu kadar gündem olmuyordu, açıklanıp geçiyordu. Asgari ücret tespit komisyonunda sadece asgari ücret görüşülmeyebilir. Bir de teşmil komisyonu var. Teşmil komisyonu; sektörlerde TİS üzerinden imzalanan sözleşmeler de asgari ücret kabul edilebilir diyor. Bu bizim kanunlarımızda var. Asgari ücret yılda bir toplanacak gibi bir zorunluluk yok. Anayasa maddesi değil bir defa toplanır diye, gerekirse üç defa da toplanabilir. Bu yüzden komisyon toplansa da toplanmasa da olur” dedi.
‘ASGARİ ÜCRETİ SENDİKALAR BELİRLEMİYOR’
TÜRK-İŞ bu dönem yapılacak asgari ücret tespit komisyonuna katılmayacaklarını açıkladı. TÜRK-İŞ’in bu kararını değerlendiren Aksoy, son olarak şu ifadeleri kullandı:
Çok eleştiri aldığı için bence doğru bir karar. Sanki asgari ücreti sendika belirliyor gibi bir algı var. Bence yanlış bir algı. Her şeyi onlar belirliyor, siyasi iktidar belirliyor. TÜRK-İŞ’in asgari ücret alan bir üyesi yok. Sendikaların çoğunda çalışanlar asgari ücret almıyor. Komisyon gereği en çok üyesi sendikalar komisyona katılıyor. ‘Asgari ücreti işçiler de belirledi’ demek için çağırıyorlar, daha sonra TÜRK-İŞ bunun hedefi oluyor. Sendikanın bu kararını destekliyorum, ücretlerin sorumlusu ve suçlusu sendikalar değil. ‘Sendikalar bir işe yaramıyor’ algısı oluşturuyorlar bu bağlamda.