Muhittin AKBEL / EGEDESONSÖZ – Bir zamanlar dünya çam balı ihtiyacının yüzde 90’ını karşılayan Marmaris, 2021 yılının Temmuz ayında yaşanan büyük orman yangını faciası sonrası zor günler geçirdi. Çam balı üretimi bir anda dip yaptı. Geçen yıl kıpırdanmanın görüldüğü bölgede bu yıl üretimin yaklaşık 20 bin ton kadar olduğu, ihracat yapılmadığı, ancak iç pazarı ihtiyacının karşılandığı öğrenildi.
ÇAM BALI ÜRETİCİLERİ, DAVUTLAR VE MANİSA’YA YÖNELDİ
Marmaris Ticaret Odası Bal İhtisas Komisyonu Üyesi Gökhan Kemal Kaya, bu yıl çam balı üretiminin, geçen yıla göre çok daha iyi olduğunu, arıcıların da fazla mağduriyet yaşamadığını söyledi. Kaya, 4 yıl önceki yangının çam balı üretimini bitirme noktasına getirdiğini anlatan Kaya, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Turgut ve Orhaniye’de bal rekoltesi beklentilerimizin üzerindeydi. Bizim yükümüzü aslında Osmaniye çekiyordu. Osmaniye hem geniş alan, hem de çok verimliydi ancak bu bölgenin yüzde 95’i, o büyük yangında yandı. Osmaniye’de üretim artık yok denecek kadar az. Zaten buradan çok fazla bir beklentimiz de yok. Bizim bölgenin arıcıları, Kuşadası Davutlar’a, Manisa’ya, daha pek çok yere yayıldı. Artık oralarda üretim yaparak açığı kapatıyorlar. Diğer bir deyişle, üretim yükü çok büyük oranda Marmaris’in omuzlarındayken, o bölgeler de bu yükü paylaşmaya başladı. Davutlar, Manisa gibi yerler eskiden bir üretiyorsa, bizim bölgenin arıcılarının o bölgeye gitmesiyle üretim ikiye, üçe katlandı. Bu da sektörümüz açısından umut verici, sevindiricidir.”
ÜRETİM BU YIL YÜZDE 60 SEVİYESİNE ÇIKTI
Avrupa ülkelerinin çam balına eskisi gibi güçlü bir talebinin olmadığının altını çizen Gökhan Kemal Kaya, Marmarisli balcılar olarak bu yıl ihracata yönelmediklerini, üretilen balın iç pazara sürüldüğünü dile getirdi. Marmaris’in yüzde 100 kapasiteyle bal ürettiği yangın öncesi dönemle kıyaslandığında, bu yıl oranın yüzde 60’a çıktığını, bundan da memnuniyet duyduklarını ifade eden Kaya, sözlerini şöyle sürdürdü:
“ Marmaris’te çam balı üretimi, yüzde 100 kapasiteyle olmadı tabii ki. Ancak şu güzel haberi verebilirim ki, yüzde 60’lara kadar çıktık. Orman yangınları sonrası yaşanan sıkıntıların ardından yaralar sarıldı, üreticilerimiz kendilerine başka alanlar buldu, oralara gitti ve bal rekoltemizi yüzde 60 seviyelerine getirdik. Bir başka sevindirici durum ise, bal kalitesinin geçen yıla göre çok daha yüksek olmasıdır. Üreticilerimizin bu yıl gelir anlamında mağdur olmadıklarını düşünüyorum. Bal üretimi Ağustos ayının başında başlar, Ekim ayı sonuna kadar devam ederdi. Bu yıl bir aylık kayma oldu, bal alımı geç başladı ve kasım sonu itibariyle bitti. Çam balı ihracatı yok. İhracatımız genelde çiçek balında var. İç pazara yetiyoruz.”
YANAN YERLERDEN YENİ ÇAM AĞAÇLARI YÜKSELMEYE BAŞLADI
Büyük yangında kül olan orman alanının yangın sonrası rehabilitasyonuyla ilgili olarak da bilgi aktaran Kaya, şu görüşlere yer verdi:
“Yangın alanlarında doğal seleksiyon var. Orada özel bir ekim çalışması yapılmadı ama toprak, geçmişten kalan tohumlarla buluştu, yeni çam ağaçları yeşermeye, büyümeye başladı. Ancak o çamların yangın öncesindeki boyutlara gelip bal üretimine büyük katkı koymaya başlaması, en az 30 seneye mal olacak. Yanan bölgelere çam dikelim düşüncesi var. İspanya bunu yaptı. Ben, doğal ortamına bırakılması taraftarıyım. Marmaris olarak dünya bizi çam balımızla tanıyor. Dolayısıyla o yanan bölgenin zeytin değil, yine çam ağaçlarıyla dolması en büyük arzumuzdur. Yanan bölgelere oteller yapılacak iddiaları vardı ve oraya bir tane bile otel yapılmadı, bu da doğal ortamın sürdürülebilirliği açısından sevindirici.”