UNESCO tescilledi, iki başkan el ele verdi... İda-Madra Jeoparkı dünyaya tanıtılacak!

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in doğayla uyumlu yaşam vizyonu doğrultusunda, Bergama’nın fıstık çamı ile ünlü Kozak Yaylası’nın ender güzelliklerinin korunması ve ekonomik kalkınmanın sağlanması için çalışmalar sürüyor. Son alarak Kozak Yaylası’nı da içine alan İda-Madra Jeopark Projesi için Balıkesir Büyükşehir Belediyesi ile işbirliği yapıldı. Balıkesir, Bergama ve Çanakkale’nin bir bölümünü kapsayan alandaki İda-Madra Jeoparkı’nın UNESCO tarafından tescillenerek küresel jeopark alanına dahil edilmesi için süreç başlatıldı. İda-Madra Jeopark Projesi bugün Bergama Kozak Yaylası’nda düzenlenen törenle tanıtıldı.
Üç yıl önce alanın kalkınması için Kozak Yukarıbey Köyü’nde kurulan İzmir Büyükşehir Belediyesi RURITAGE İzmir Koordinasyon Merkezi’nde düzenlenen tanıtım toplantısına İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in yanı sıra Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı Yücel Yılmaz, CHP İzmir Milletvekili Kamil Okyay Sındır, Bergama Belediye Başkanı Hakan Koştu, Dikili Belediye Başkanı Adil Kırgöz, Sındırgı Belediye Başkanı Ekrem Yavaş, siyasi parti temsilcileri, meclis üyeleri, muhtarlar, akademisyenler, kooperatif başkanları ve çok sayıda Bergamalı katıldı.
Töreninde İda-Madra Jeoparkı’nın tanıtım filminin gösterilmesinin ardından İda-Madra Jeoparkı Koordinatörü Prof. Dr. Recep Efe, proje süreci hakkında bilgi verdi.

“Turizm ve kırsal kalkınma projeleriyle yaşatan küresel koruma ağı”
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer ise sözlerine yerel yöneticinin asli görevinin hizmet ettiği şehrin doğa ve kültür mirasını korumak olduğunu ifade ederek başladı. Başkan Tunç Soyer, “İki büyükşehir belediyemiz, böyle bir sorumluluk bilinciyle, kendi hizmet alanlarında birbirinden bağımsız olarak yürüttüğü çalışmaları ortaklaştırdı. Bu bölgenin korunması, tanıtılması ve bir jeopark olmasıyla ilgili çalışmaları Balıkesir Belediyemizle birlikte yürütmenin gururunu yaşıyorum. Jeoparklar, dünyada ender görülen eşsiz nitelikteki yer miraslarını turizm ve kırsal kalkınma projeleriyle yaşatan küresel bir koruma ağı. İda-Madra Jeoparkı da bölgemizdeki yeryüzü mirasını koruyarak dünyaya tanıtmayı ve yöre halkının ekonomik gelir seviyesini artırmayı hedefliyor. İzmir Büyükşehir Belediyemiz, bu alanda bir jeopark oluşturma çalışmalarını Avrupa Birliği’nin HORIZON 2020 Programı altında desteklenen RURITAGE Projesi ile yürüttü. Bu projeyle Bergama Kozak Yaylası’nı bir kırsal turizm destinasyonu haline getirmek için çok sayıda adım atıldı. Jeolojik mirasın korunmasının yanı sıra konaklama altyapısını geliştirme, etno-botanik ve yerel ürünlerin pazarlanmasına dair çok sayıda faaliyet yürütüldü” şeklinde konuştu.

“Kapanma noktasına gelen kooperatifler yeniden hizmete girdi”
Başkan Soyer, “Bir yıl önce açılışını gerçekleştirdiğimiz, İzmir Tarımı Geliştirme Merkezi tarafından yürütülen Mera İzmir Projesi kapsamında İzmir genelinde belirlediğimiz 4 bin 658 çobanın ürettiği sütleri piyasa değerinin yaklaşık iki katı bedelle satın almaya başladık. İzmir’de üretilen küçükbaş sütünün onda birine talip olmamıza rağmen tamamının fiyatını regüle ettik. Koyun Keçi Yetiştiricileri Birlikleri, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin verdiği rakamı taban fiyatı olarak açıkladı. Satın alınan sütlerden yapılan peynirlerle yaklaşık 20 milyon liralık bir katma değer oluşturduk. Böylelikle kuraklık ve yoksullukla mücadelede çok önemli bir yeri olan küçükbaş sütünü İzmir ekonomisine kazandırdık. Yerli ve milli tarımı yeniden başlattık. Elde ettiğimiz katma değer sayesinde yüzlerce gencimize istihdam sağladık. Bu tecrübelerimizi İda–Madra Projemiz kapsamında küçükbaş hayvancılığın Türkiye’deki en önemli merkezlerinden Balıkesir’le de paylaşmaya daima hazır olduğumuzu belirtmek isterim” diye konuştu.

“İnsanlarımız yaşadıkları yerlerden daha fazla gurur duyacak”
Onlarca uzmanın ve belediye ekiplerinin ektiği tohumların meyvelerini bir bir aldıklarını ifade eden Başkan Soyer, “Bugün, İda–Madra dağlarının UNESCO eliyle dünya jeoparklar ağına katılmasının heyecanını yaşıyoruz. Geldiğimiz bu noktanın, bu dağlarda doğayla uyumlu bir kırsal ekonominin oluşması için büyük fırsatlar yarattığını çok iyi biliyorum. Bu fırsatları Balıkesir Büyükşehir Belediyesi ile birlikte geliştirmekten ve yürütmekten kıvanç ve heyecan duyuyoruz. İnanıyorum ki bu projeyle birlikte bölgede yaşayan insanlarımız yaşadıkları yerlerden daha fazla gurur duyacak, buranın yeryüzü mirasına sahip çıkacak ve dahası, doğdukları yerde doyacaklar” şeklinde konuştu.
 
“Burası Yörüklere emanet”
Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı Yücel Yılmaz, bugün büyük bir iş birliğinin sonucunda güzel bir projenin tanıtımını yaptıklarını kaydederek, Yörük kültürün doğayla barışık yapısına işaret etti. Jeopark projesi üzerinde çalışırken Anadolu kültürüyle batı kültürü arasındaki farkı daha iyi gördüklerini söyleyen Yılmaz, “Biri taşı zorlayarak, yontarak, nehirlerin yerlerini değiştirerek bir yaşam alanı kuruyor ve ölümsüzleşmek üzere eserler bırakıyor. Doğaya vahşice bir saldırı düzenliyor. Sadece ibadethane ve devleti temsil eden yerleri taş üstüne taş koyarak yapıyor. Geri kalan yerleri doğal malzemeyle yapıyor. Bu bir kültür, bu bir yaşam şekli. Doğayla barışık olma şekli. Biz bunu yıllarca özensizlik, zorlamama, detaylara dikkat etmeme, sanatsızlık olarak düşündük. Yörükler asla doğaya ihanet etmiyor. Burası Yörüklere emanet” dedi.

“Kimse kaygılanmasın İda -Madra emin ellerde”
Kozak Yaylası'nın tarihi, doğal güzelliklerine değinen Yılmaz, “Tunç Başkanımızla birlikte bu eşsiz doğayı, tarihi alanları dünyaya tanıtmak için çalışmalarımızı birlikte yürütmeye devam edeceğiz. Bölgenin kalkınmasını sağlayacağız. Kimse kaygılanmasın. Bundan sonra UNESCO çatısı altında İd -Madra emin ellerde” dedi.

“Bergamalılar olarak Kozak’a Madra’ya sahip çıkacağız”
Bergama Belediye Başkanı Hakan Koştu ise, Bergama’nın sadece İzmir’in değil Türkiye’nin, dünyanın en müstesna şehirlerinden biri olduğunu söyledi. Birçok medeniyete başkentlik yapmış, dünyanın gözünün üzerinde olduğu Bergama'da tarihi gün yüzüne çıkarmak için yaptıkları çalışmaları anlatan Koştu, “Kozak Yaylası Bergama’nın en nadide bölgelerinden bir tanesidir. Çam fıstığı on iki yıldır verimsizlik yaşıyor. Kozak’ın şöyle bir özeliği var. Kozak Yaylası kırsal turizmi başlattı. Kozaklılar evlerinde dışarıdan gelenleri ağırlıyor. İda-Madra Jeopark Projesi bunları taçlandıracak. Bu proje ekonomik olarak çok önemli. Biz bu projeyle çevreye doğaya nasıl sahip çıkılır bunu görüyoruz. Bergamalılar olarak şehrimize bölgemize Kozak’ımıza Madra’mıza sahip çıkacağız” şeklinde konuştu.

“Bugün bir hayalimiz gerçekleşiyor”
Bergama Çevre Platformu Sözcüsü Erol Engel, “Bugün bir hayalimiz gerçekleşiyor. Yıllardır Kozak, Madra o kadar çok verdi ki. Suyuyla, oksijeniyle, ürettikleriyle binlerce insanı doyurdu. Ama bizler bir o kadar insafsızca davrandık ki. Madra’yı Madra yapan özellikleri nasıl paraya çeviririz, yok ederiz diye derde kapıldık. Bu jeopark, milyonlarca yıl önce doğanın bize bahşettiği bir güzellik. Bu güzelliği artık yaşatma zamanı geldi.  Ne mutlu ki yanlışın birinden dönme cesaretini gösterdik. Hep birlikte Kozak’a Madra’ya sahip çıkarız” diye konuştu.

“Kendi el emeklerimizle geçim kaynağı oluşturacağız”
Yukarıbey Mahallesi Muhtarı Yusuf Doğan, “Bölgemizin İda-Madre Jeoparkı ile gelişeceğine, ürünlerimizi pazarlayabileceğimize, kendi el emeklerimizle geçim kaynağı oluşturabileceğimize inanıyoruz. Ayrıca İzmir Büyükşehir Belediyemizin Kozak Doğal Yaşam Köyü Projesi de ürettiklerimizin pazarlaması konusunda lokomotif olacak” ifadelerini kullandı.

İda–Madra Jeopark turu
Törenin ardından Başkan Soyer ve katılımcılar,  kültürel miras eserleri ve gastronomi ürünleri sergi stantlarını gezdi. Başkanlar stant gezisinin ardından eşsiz doğasıyla göz dolduran İda–Madra Jeoparkı’nı keşfe çıktı. Hisarköy Seyir Terası ve Büyük Madra Kayası gezildi. Son durakta ise kendine has hikayesiyle bölgede özdeşleşen Atatürk Kaya Anıtı ziyaret edildi.  

23 Haziran’da UNESCO denetiminden geçti
Bergama, Balıkesir ve Çanakkale’nin bir kısmını kapsayan alanın korunması ve tanıtılmasına yönelik jeopark kurma çalışmaları için Balıkesir Büyükşehir Belediyesi ile hazırlanan çalışma, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Balıkesir Büyükşehir Belediyesi 2020 Kasım ayı meclislerinde onaylandı ve UNESCO süreci başladı. 23 Haziran 2022 tarihinde de alanda UNESCO denetimi yapıldı. Alanın UNESCO tarafından tescillenerek Küresel Jeopark ağlarına dahil edilmesine yönelik süreç devam ediyor.

Eşsiz doğal miras hem korunacak hem kalkınacak  
Başkan Soyer’in “Başka Bir Tarım Mümkün” vizyonu doğrultusunda fıstık çamı ve küçükbaş hayvancılığıyla ünlü Kozak’ın kalkınması için yerel üreticiler desteklenerek kendi markalarını pazarlaması sağlandı. İzmir Büyükşehir Belediyesi, bölgede jeopark oluşturma çalışmaları için Avrupa Birliği’nin HORIZON 2020 Programı kapsamındaki RURITAGE Projesi çalışmalarını yürüttü. Proje kapsamında, bölgede yer mirası değerlerinin tespit edilmesi, Bergama Kozak Yaylası’nda turizme yönelik konaklama altyapısını geliştirme çalışmaları, tıbbi aromatik bitki yetiştiriciliği ve sepet örme kursları, etnobotanik aktiviteler başta olmak üzere birçok kültürel ve doğal zenginlikler detaylıca araştırıldı. İda-Madra Jeoparkı’yla, bölgenin doğal yeryüzü mirasının korunarak bütün dünyaya tanıtılması, bu doğal miras aracılığı ile bölge turizmi geliştirilerek yöre halkının ekonomik gelir seviyesinin artırılması hedefleniyor.