Soyer'den bakanlığa çağrı! Büyükşehir Meclisi'nden 'Buca Cezaevi' planına onay

Oktay GÜÇTEKİN / EGEDESONSÖZ – İzmir Büyükşehir Belediyesi Ekim ayı olağan meclisinin 3’ncü oturumunu gerçekleştirdi. Belediye Meclis Toplantı Salonu’nda gerçekleştirilen oturuma İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer başkanlık yaptı.

Yoğun görüşmelerin yaşandığı meclis gündemine Buca Cezaevi ile ilgili yapılan planların tartışmaları damga vurdu.

BAKANLIKTAN BUCA CEZAEVİ İÇİN PLAN AYARI: AVM KALDIRILDI!

CEZAEVİ PLANLARI MECLİSİ KARIŞTIRDI
Buca Cezaevi alanı ile İzmir Büyükşehir Belediyesi Park ve Bahçeler Dairesi Başkanlığı’ndan gelen talep doğrultusunda ilçenin kamusal açık alanlara olan ihtiyacının karşılanmasına yönelik talebi nedeniyle alanın Rekreasyon Alanı ve Genel Otopark Alanı olarak belirlenmesine yönelik hazırlanan, 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı Değişikliği önerisi Ekim ayı olağan meclisinin 1’nci oturumunda meclis gündemine gelmiş ve konu İmar Komisyonu’na sevk edilmişti. Meclis gündemine İmar Komisyonu’ndan görüşülen ve AK Parti ile CHP’yi karşı karşıya getiren gündem maddesi ile ilgili tartışmalar meclis oturumda da devam etti.

SEVİL: HUKUKEN YOK HÜKMÜNDEDİR
Konuyla ilgili söz alan AK Partili Meclis üyesi Burçin Kevser Sevil, "Bu konu herkesin bildiği gibi Buca Cezaevi ile ilgili İBB'nin pazartesi günü getirdiği imar planları ile ilgili. Ret oyu kullandık çünkü İnönü mahallesinde yer alan mahalleler ile ilgili 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği önerisi pazartesi de bugün de hukuka uygun değildi. Burası mülkiyet olarak iller bankasına ait olan bir yer. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın İller Bankası ile yaptığı protokol ile yaptığı plan talebi var. Bu plan talebi ilgili alana ile ilgili bankalığı bir rezerv alan kararı var. Burada tabii çok fazla hukukçuyu biliyoruz söylemleri olurken kanun hiyerarşisi diye devam etmeyeceğim.  Rezerv alan bakanlıkça belirlenen analar olarak tanımlanır. Bakanlık her türlü plan ve proje yaptırmaya rezerv alanda yetkilidir deniliyor. Bu emredici hükümdür. Bu da sadece rezerv alanı olan Buca Cezaevi ile ilgili plan yapma tek hakkı olan kurum Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’dır.  Tüm bu mevzuat hükümleri çerçevesinde pazartesi gündeme gelmiş olan bu parsellerde plan değişikliği aslında meclise geldiğinde komisyonlara gönderilmesi oylanırken bile yetki tecavüzü nedeniyle yok hükmündeydi. Bu nedenle imar komisyonundan geçen karar da yok hükmündedir. Bu yetki tecavüzüdür. İBB yönetimi bu alanın rezerv alan olduğunu zaten öğrenmişti. Artık öğrendiği andan itibaren herkesin bildiği konuyla ilgili yetki kararı çıkarmaya çalıştığı için bunu söylüyoruz. Bu mecliste verilecek karar hukuken yok hükmündedir" dedi.

ŞAHİN: İZMİR’İN BÜTÜN PLANLAMA SORUNLARINI ÇÖZDÜNÜZ DE SIRA BUCA’YA MI GELDİ?
MHP Grup Başkanvekili Selahattin Şahin yapılmayan planlar üzerinden Büyükşehir Belediyesi’ni hedef alırken, “Bakanlık plan yapınca mı Buca Cezaevinin olduğu yere plan yapmak aklınıza geldi? Biz üç buçuk yıldır Aktepe – Emrez bölgesinin planları yok diye defalarca dile getirdiğimiz halde kılınızı kıpırdatmadınız. Bakın 30 Ekim depreminin ikinci yılını doldurduğumuz şu günlerde, üstelik deprem kapıdayken bu nasıl bir aymazlıktır? Sanki İzmir’in bütün planlama sorunlarını çözdünüz de sıra Buca’ya mı geldi? Kentsel dönüşümde taş üstüne taş koydunuz da sıra Buca’nın planlarına mı geldi? İçinde hak sahiplerinin olmadığı iş insanları diye bir kooperatif modeli icat ettiniz. Kime hizmet ettiği belli olmayan ama asla halka hizmet etmeyen bu rant modeliyle ilgili verdiğimiz soru önergelerini cevapsız bırakan siz değil misiniz? Şimdi plan yapma aşkınız kabardı. Bırakın efendim bu işleri. Yıllarca çeşme turizminin gelişmesinin önündeki engel siz değil misiniz? Turizm anlayışınız ikinci konuttan ibaret olup, vizyon projelere imza atmıyorsunuz. Sonra bakanlık konuya el atınca kıymete biniyor, istemezük diyorsunuz. Unutmayın en kötü plan plansızlıktan iyidir. Sizin bu yaklaşımınız tavşana kaç, tazıya tut ikileminden öteye gitmez. İzmir halkı tüm bu olanları ibretle izliyor. 25 yıldır İzmir’e hiç bir şey veremediniz. Bu zihniyetle vermeniz de mümkün değil. Size tavsiyemiz, opera binasını yapamadınız, kendi hizmet binamızı 2 yılda ancak ve ancak yıkımını yapabildiniz. Kokuyu söylemekten bıktık, trafik keşmekeşi ortada, otoparksızlık insanları canından bezdiriyor, kentsel dönüşüm fiyasko hepi topu bin konut dönüştürdünüz. Değerli arkadaşlar, son olarak 30 Ekim depreminde hakkın rahmetine kavuşan 117 canımızı saygı ve rahmetle anıyorum. Gelin Aktepe-Emrez planlarını yapın. Plan olmadan dönüşüm olmaz. Başka canlar gitmeden şu işi yapın lütfen” diye konuştu.

HIZAL: BEN YAPARIM DİYEREK BÖYLE BİR KARAR ALINAMAZ
Söz alarak konuşmasını gerçekleştiren AK Parti Grup Başkanvekili Özgür Hızal, süreci iki boyutu ile eleştirirken, “İBB tarihinde yine İBB meclis üyeleri için hepimizi derinden üzen bir hukuk kararına imza atmak üzeresiniz. 19 yıl Buca’da yaşamış ve 19 yıl konusunu ettiğimizi Buca Cezaevinin hemen dibinin yanında yaşamış bir meclis üyesi olarak konuşuyorum. Her sabah kalktığımda cezaevinin soğuk duvarlarını gören bir arkadaşınızım. İzmir ve Buca için çok zorunlu olan bir durumu gerçekleştirdik. Eski hizmet binamızdaki hizmet salonumuzda 2019 yılında Buca Metrosu ile ilgi konuşmamızda Buca Belediye Başkanımız Erhan Bey kalkıp Buca Metrosu üzerinden çok haklı bir şekilde Buca Cezaevinin kaldırılması yönünde bir açıklama yapmıştı. Adeta bu dönemin fitilini ateşleyen bir açıklamaydı. Bununla ilgili hemen arkasında 2020 yılında çalışmalar başladı. Bu çalışmalar partimizin milletvekilleri, genel başkan yardımcımız, Buca belediye başkanı, partinizin ilçe başkanı bir takım görüşmeler yaptı ve sonuç aldı. Buca cezaevinin kaldırılması sürecinde İBB Başkanı Soyer yoktu. Bu süreç içinde hiçbir açıklamanızı görmedik. Bu konudaki çalışmalar içinde olumlu bir açıklamanızı veya çalışmanızı duymadık. İzmir için belki de son 30 yılın en önemli konusunda İBB Başkanı Tunç Soyer yoktu. Ve 2022 yılında burada bir çalışma sonuçlandı. Arkasından bakanlık burada plan çalışmasını başladı. Bu çalışmayı 2021 yılında başlattı.  Ve Büyükşehir Belediyesine 2021 tarihinde 'ben burada plan çalışması yapıyorum planın detayları budur' diye bilgi gönderdi. Büyükşehir Belediyesi’nde bu yazıya karşılık 'Planın şu yönünde sorunlar ve problemler var  bunların düzeltilmesini ve aslında biz orada bugün yaptığınız yeşil alan ve rekreasyon alanı yapılmasını talep ediyoruz' demişsiniz. Ancak orada ey bakanlık sen kim oluyorsun da İzmir'e karşılıyorsun  ben İzmir Büyükşehir Belediyesiyim dememişsin.  Sonra bakanlık sizin bu hassasiyetinizi göz önüne alarak ikinci plan yapma çalışmasına başlamış ve ortada henüz askı süreci yokken önümüzde İBB'nin planlama daire başkanlığından bir plan çalışması geliyor. O günde dik ki. Bu planların İBB tarafından yapılması mümkün değildi diyorum. Çünkü alan rezerv alan olarak ilan edilmiş durumda. Telaşla CHP'li arkadaşlar rezerv alanı ilan edilip edilmediği konusunda araştırma içine giriyorlar. Burada bir hukuk garabeti var. İlk meclis üyesi olduğumda kürsüde 150'nci yıl yazıyordu... Çok güçlü bir bürokrasinin olduğunu düşünüyoruz. İBB'nin zarar görmesini asla istemeyiz. Ancak bugün burada karar almaya çalıştığınız konu İBB'nin yetkisinde olan konu değildir. Burası bir muhtarlık değil. Burası İBB Meclisi. Gülünç bir duruma düşmeyelim. Mahkemeden döneceğini bile bile ben yaparım diyerek böyle bir karar alınamaz. Bu devlet ile inatlaşmadır. Planı beğenirsiniz beğenmezsiniz ancak sabah kalkınca paylaşımlar görüp sonra biz plana yapacağız diyerek bu şehri yönetemezsiniz. Buca için çok kıymetli bir alan ne kadar kabul etmeseniz de oluşturuluyor” dedi.

ALGI İLE İBB YÖNETİLEMEZ
‘Yeşil alan’ eleştirileri üzerinden de tepkilerini sürdüren Hızal, “Elbette ki yeşil hassasiyetini eleştirmiyorum ancak bir samimiyet testinizden geçmenizi istiyorum. Çarşamba günü bir plan geldi karşımıza. İBB’nin planı. Buca’da ve alan 25 bin metrekare. Alan yeşil alan ve BHA’ya çevireceksiniz. Bugün onu taktik icabı ile getirmediniz. Madem Buca’nın bu kadar yeşile ihtiyacı var kendi alanınız niye BHA’a çeviriyorsunuz. Bu planı yaparken Buca Belediyesi’ne sordunuz mu? Buca Belediyesinin o bölgede genel revizyon planı var. Belediye böyle mi yönetilir. Bırakın muhalefeti. Burada sert tartışmalar olsa da hepimiz İzmirliyiz. Şirinyer Parkı 70 bin metrekare. 2017 yılında İBB’nin sitesinden aldığımız bir yazı orada altın dokunuş yapılacağı yönünde. 6 yıldır İBB Şirinyer parkına ne yaptı? Faaliyet raporuna baktım proje çizim aşaması devam ediyor. Yüzde 40’da. Şirinyer parkını rezil ettiniz, bu hal ve tutumla siz cezaevi alanını da mezbeleliğe çevirmek çabası içindesiniz. Yetkiniz olmayan şekilde hareket ediyorsunuz. Bu karar bu meclisten çıkmamalı. Sayın Erhan Kılıç yaklaşık alanın kaldırılması noktasında bakanlık ile görüşürken siz neredeydiniz. Hem samimi değilsiniz hem hukuksuz ve kanunsuz işin altına imza atmak için önümüze önergeyi getirdiniz. Kendinizce yeşil hassasiyetini gözetiyoruz diyerek ve çıkıp biz yeşili seviyoruz ancak AK Parti yeşili sevmiyor diye algı yaratmaya çalışacaksınız… Algılar ile İBB yönetilmez” diye konuştu.

DAL: BEN YAPTIM OLDU ANLAYIŞINDAN BAŞKA BİR ŞEY DEĞİL
CHP sıralarından söz alan İlhan Dal, “Bucalılar büyük ihtimalle dinliyordur ve Selahattin Bey’in söylediği sözlerin Buca ile ilgili ne alakası var, Burçin hanımsın söylediği kanunu durumlar bizi bağlamıyor ve Sayın Özgür Beyin söyledikleri Buca Cezaevi ile niye ilgili değil diye… Özgür bey her şeyi sordu ama bu plan yapılırken Bucalılara soruldu mu diye sormadı. Son dönemler yalan siyasete çok pervasızca kullanılmaya başlandı. Buca Cezaevi konusunda da eksik bilgilendirme diyeceğim. Çünkü geçtiğimiz hafta AK Partili meclis üyeleri 47 mahalle muhtarını ziyaret edecek ellerinde kartlarla fotoğraf verdiğini gördük. Kartta cezaevi yıkıldı ancak CHP'nin AVM planı devam ediyor dediler. 47 muhtarı ziyaret ettiler çünkü hepsi oranın yeşil alana olmasını istiyor. Ben sadece böyle bir karar katkı koymak için meclis üyesi olmaktan mutluluk duyarken bugün neyi savunmak zorunda kalıyoruz. 2003 yılında CHP’li belediye tarafından onaylanmış bir plan var evet. Ancak Buca nüfusu bugünkü nüfusunu yarı nüfus olduğu dönem. Ne İzmir depremi yaşanmış ne de başka bir şey. Yani bu yeşil alan ihtiyacı hiç bu kadar yoktu. Bakanlığın şu an yaptığı planlar 2003’de reddettiğimiz planların bile gerisinde. Bucalıların böyle bir şeyi kabul etmesi mümkün değil. Bu ben yaptım oldu anlayışından başka bir şey değil” dedi.

AYDIN: 70 BİN METREKARE BETON YAPMAK İSTİYORUZ DİYORSANIZ ÇIKIP SÖYLEYİN
Söz alarak eleştirilere yanıt veren CHP Grup Başkanvekili Murat Aydın, rakamlar üzerinden AK Partili isimlere tepki gösterirken, “Burada tartıştığımız konun temeli 2 türlü. Biri yetki ve hukuki tartışma diğeri de ‘biz ne yapıyoruz’ konusu. Bu taşınmazı Adalet Bakanlığına cezaevi için tahsis edilmiş bir alan. Benim evim de cezaevinin tam karşısındaydı. Maliye hazinesi bu yeri 9 Eylül 2022 tarihinde satmış. İzmir'in kurtuluşunun 100’ncü yılını kutlarken İzmir'in arazisini bir anonim şirketine satmışlar. Kaça satmış hangi usul ile satmış bilmiyoruz. Başka alıcı var mı diye sorulmuş mu bilmiyoruz. Bu alan ücretsiz İBB’ye devredilebilecek iken alanı İller Bankası’na sattılar. Burası bir rezerv alan diyor arkadaşlarımız. Bunu henüz bilmiyoruz. Kendileri tebligat memuru değilse İBB’ye bir tebligat gelmiş değil. Bir hukuk devleti isek, zaten tebligat yapılması lazım.  Rezerv alan niye ilan edilir?  Buraya hani riskli alandaki insanlar taşınacak? Rezerv alan olarak ilan edildiği bölgenin tam olarak neresi olduğunu, konuştuğumuz alan mı yoksa bir kısmının mı olduğunu söyleyebilecek biri var mı? Sayın Hızal pazartesi kendileri açısından doğru bir söz söyledi ve atı alan Üsküdar'ı geçti dedi.  Atı adılar da Üsküdar’a henüz varamadılar. Yeri satın alan İller Bankası alanla ilgili çalışma yapacağını 12 Ekim tarihinde yazıyor ve bize yeni geliyor yazı. Burada tek yetkili bakanlık mı diyor yasa?  2014’e kadar söyledikleri doğruydu. Anayasa Mahkemesi bu kanunu 2014 yılında iptal etti. Yani o yasa şu an yürürlükte değil. Yürürlükte olan madde ile 1/1000 ölçekli ve 1/5000 ölçekli plan yetkisini Büyükşehir Belediyesine verir. Sayın Hızal ilginç bir şey söyledi.  Devletle çatışılmaz dedi. Devlet artık siz değilsiniz. Devlet herkes. Devletin sahibi yurttaşlardır. Devlet ben yaptım oldu diyen bir aygıt değildir. O anlayışın üzerinden 400 yıl geçmiştir.  Diyorlar ki biz İBB’nin AVM projesini kaldırdık. Şu an yürürlükte olan plan o bölgenin önemli kısmı ticaret seçenekli konut. Bakanlığın ilana çıkardığı alan ise ticaret konut. Ne farkı var? Bugün yine isterlerse AVM yapabilirler. Bugün beğenmeyip yanlış bulunan mevcut planlar toplam 37 bin metre kare olan inşaat alanı olan alanı bakanlık 70 bin metrekareye çıkarmıştır. Ben sözelciyim. Bizim rakam olunca karışıyor. Çevrede bütün kat yüksekliği 5 olduğu halde 8 kat öneriyorlar. 40 bin metrekarelik ticaret konut alanı miktarını 70 bin metrekareye çıkarıyorlar. 20 bin 600 metrekare olan yeşil alanı 11 bin metrekareye düşürüyorlar, otoparkı komple kaldırıyorlar. Bucalılara ve İzmirlilere sunu soruyoruz, cezaevi alnını böyle görmek istiyor musunuz? Diyorsanız ki Buca Cezaevinin alanına 70 bin metrekare beton yapmak istiyoruz diyorsanız çıkıp söyleyin. Bir şehri şehrin insanlarını dikkate almadan devlet benim diye mi yöneteceksiniz yoksa halkı taleplerine göre mi plan yapacaksanız. İBB bunu yapmaya çalışıyor” diye konuştu.

SOYER: BUCA'YA YEŞİL ALAN OLARAK HEDİYE ETSİNLER
Son olarak söz alan Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, “Buca cezaevinin oradan kaldırılması ile ilgili irada oraya koyan herkese şükranlarımı sunuyorum. Bu İzmir için çok kıymetli bir adım olmuştur. Büyük bir takdir ve saygı ile bu kararı verenleri selamlıyoruz. Ondan daha beter bir kentsel tasarım ortaya konulmasına asla izin vermeyiz. Söylendiği gibi burası Buca’nın malıdır, İzmirlinin malıdır. Orayı gözümüz gibi korumak boynumuzun borcudur. Biz Büyükşehir Meclisi olarak hukuktan önce hukukun temeli olan kamu vicdanı ile çalışıyoruz. Kamu vicdanı burayı yeşil alan olarak kazandırmayı öngörüyor. Hiçbir vatandaş burada yeşil olmasın diyemez. Orası sıkışmış. Bir tek ortada bir alan var. Boynumuzun borcudur gelecek nesillere  orayı park yapmak. Naçizane tavsiyemiz bakanlık bu planlardan derhal vazgeçsin. Eminim ki herkes yarından itibaren itiraz sesini yükseltecek. Bunu yaşayıp göreceğiz. Plandan vazgeçsinler ve orayı Buca'ya yeşil alan olarak hediye etsinler” ifadelerini kullandı.

OYÇOKLUĞU İLE GEÇTİ
Oylama sonrası AK Parti ve MHP'nin 'ret' oylarına rağmen CHP'li üyelerin 'kabul' oyları ile kabul edilen ilgili gündem maddesi sonrası İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer yerini Başkan Vekili Mustafa Özuslu'ya bırakarak salondan ayrıldı.

NE OLMUŞTU?
Buca Cezaevi'nin yıkımının ardından planda "AVM alanı" olarak geçen arazi ile ilgili Büyükşehir Belediyesi alanın yeşil alan ve otopark olarak planlanması için çalışma başlatacağını duyurmuş ve meclis gündemine getirilen öneri İmar Komisyonu'nda görüşülmesi için gönderilmesi kararlaştırılmıştı.

AK Parti İzmir Milletvekili Mahmut Atilla Kaya, cezaevi için alınan AVM alanı kararının dönemin CHP'li Büyükşehir Belediyesi ile Buca Belediyesi tarafından hazırlandığını, AVM alanı ibaresinin plandan kaldırıldığını, alanın rezerv alan ilan edildiğini ve bu karar sebebiyle planlamanın yasal olarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Baknalığı tarafından yapılabileceğini belirtmişti.

Bakanlığın yeni planlamasında ise 42 bin 336 metrekarelik ticaret ve konut alanı, 7 bin 819 metrekarelik ilkokul alanı, 2 bin 607 metrekarelik belediye hizmet alanı, 13 bin 496 bin metrekarelik yol ve otopark alanı, 20 bin 500 metrekarelik açık ve yeşil alan belirlendi.  Ticaret ve konut alanı için 1,65 emsal, okul ve belediye hizmet alanı için 1 emsal, yeşil alan için 0,05 emsal yapılaşma hakkı tanındı.