Sosyal medya çocukları da uykusuz bırakıyor

Yaşar Üniversitesi’nde düzenlenen 19. Türkiye’de İnternet Konferansı’nda bir bildiri sunan Pedagog Yrd. Doç. Dr. Mehmet Aksüt, 450 ortaokul öğrencisine yönelik yaptıkları araştırmada, sosyal ağları kullanmanın uyku düzenine etkisini incelediklerini kaydetti. Aksüt, “Sosyal ağlarda vakit geçirmelerinin uyku düzenlerini etkileyeceğini biliyorlar. Ancak, ‘Gündüzleri de uyukladığım oluyor’ diyenler yüzde 60. ‘Uyku sırasında başım ağrır’, ‘Yattığım yerin karanlık olmaması uykumu etkilemez’ diyenler ise yarıdan fazla. Yüzde 44’ü yattığında ilk 20 dakika içinde uyuduğunu söylüyor, yarıdan fazlası ise bu sürede uyuyamıyor” dedi.

Pedagog Yrd. Doç. Dr. Mehmet Aksüt, eğitimciler Ayşegül Erim ve Deniz Gezen ile birlikte, ortaokul öğrencilerine yönelik düzenledikleri anket çalışmasıyla “Sosyal ağları kullanma ile uykuya yönelik tutumların arasındaki ilişki”yi ortaya çıkarmaya çalıştıklarını kaydetti. Geçen hafta sonu Yaşar Üniversitesi Selçuk Yaşar Kampusu’ndaki 19. Türkiye’de İnternet Konferansı’nda bir bildiri sunan Yrd. Doç. Dr. Mehmet Aksüt, İstanbul ve Afyon’da dershaneye giden 450 ortaokul öğrencisine yönelik yaptıkları ankette, çocukların internet ve sosyal ağlarda kalma süresi, kullanma amaçları ile uykuya yönelik tutumlarını araştırdıklarını belirtti. Bilgisayar ve internetin, sadece yetişkinler için değil çocuklar için de oldukça faydalı bir ortam olduğunu belirten Aksüt, “İnternet kullanılması bireylerin yaratıcılıklarını, hayal güçlerini geliştirir, düşünce anlamında daha üretken olmalarını sağlar. İnternet, bilinçli kullanıldığında çocukların araştırırken öğrenmelerini de sağlar. Artık eğitimin de vazgeçilmez bir parçası.  Sosyal ağların da çocuklar tarafından kullanımı, kendini ifade etme, yaratıcılık, sosyal yaşam becerilerini kazanma ve bireysel aktivitelerini sergilemeleri için önemli bir araç. Ancak bağımlılık ya da uykusuzluk gibi istenmeyen durumların yaşanmasına neden olabiliyor. Biz de bu çalışmada, çocukların sosyal ağları kullanma ile uykuya yönelik tutumları arasındaki ilişkisini değerlendirilmesini amaçladık” diye konuştu.

RAKAMLARLA O ÇALIŞMA
Aksüt, “450 öğrencinin 154’ünü özellikle 8. Sınıflardan seçtik. Çünkü hem internette daha fazla zaman geçiriyorlar hem de TEOG’a hazırlanıyorlar. 20 tane soru vardı. En çok bilinen 10 sosyal ağdan hangilerini kullandıklarını, kullanım saatlerini ve alışkanlıklarını, uyku düzenlerini etkileyip etkilemediğini belirlemek istedik. Öğrenciler, uyku düzenlerinin bozulacağını, yeterince uyuyamamanın ders performanslarının düşüreceğini bilmelerine rağmen sosyal paylaşım sitelerini uzun süre kullanıyorlar” diyerek çıkan sonuçları şöyle sıraladı:
- Yüzde 38’i, 4 saat ve 4 saatten fazla sosyal medyada geçirdiğini söyledi.
 
- Yüzde 25’i de 0-1 saat dedi, ancak daha fazla olduğunu düşünüyorum.
 
- Yüzde 60’dan fazlası, tanıdıklarını artırmak, haberleşmek, video seyretmek ve paylaşmak için  sosyal medyayı kullanıyor.
 
- Yüzde 52’sinin Facebook,  yüzde 22’sinin Facebook ve Twitter, yüzde 14,4’ünün de tüm sosyal medya ağlarında hesapları var.
 
- Uykusuzluğun derslerini kötü etkileyeceğini düşünenler yüzde 80
 
- Sosyal ağlarda vakit geçirmem uyku düzenimi etkiler 66,4
 
- ‘Gündüzleri de uyukladığım oluyor’ diyenler yüzde 60.
 
- ‘Uyku sırasında başım ağrır’, ‘Yattığım yerin karanlık olmaması uykumu etkilemez’ diyenler ise yarıdan fazla.
 
- ‘Uyku sırasında başım ağrır’ diyenler, ‘Karanlık olmaması uykumu etkilemez’ diyenler ise yüzde 50’den fazla.
 
- ‘Ailem internette vakit geçirmemden rahatsız olur’ diyenler yüzde 72.
 
- ‘Sabah yataktan zor kalkarım diyenler’ yüzde 75.
 
- ‘Sıklıkla ürkütücü rüyalar görüyorum’ diyenler 41,6.

EN DİKKAT ÇEKİCİ SONUÇ UYKUYA GEÇ DALMA
Cevaplarda en dikkat çekici sonucun, çocuklarda, yattıklarında ilk 20 dakikada uykuya dalamayanların oranının yüzde 50’den fazla çıkması olduğunu belirten Aksüt, “Yüzde 44’ü yattığında ilk 20 dakika içinde uyuduğunu söylüyor, yarıdan fazlası ise bu sürede uyuyamıyor. Zaten bu zaman diliminde uyunamazsa, uzmanlar buna uykusuzluk sendromu diyor. Çocukları aynı durumdaysa ve uykusuzluk sendromu, kas ağrısı, kemik ağrısı başlamışsa anne ve babalar mutlaka bir uzmandan yardım almalı” diyerek aileleri uyardı.

NELER YAPILMALI
Anne ve babaların öncelikle çocuklarına bilinçli internet kullanımını öğretmeleri gerektiğini ifade eden Yrd. Doç. Dr. Aksüt, “Anne - baba olarak örnek olmak lazım. Ebeveynler eve geldiğinde geç saate kadar internette, sosyal medyada vakit geçiriyorsa bu çocuğa kötü örnek olacaktır. Çocuklar, iyi bir anne ve baba modeli arıyor. Bilinçli internet kullanımı, her yaştaki bireylerin gereksinimi, ancak istenmeyen durumların yaşanmasını bir ölçüde azalmak amacıyla ana babaların sosyal paylaşım sitelerinde çocuklarıyla ortak sayfa açmalarını da öneriyoruz” dedi.