Soçi'de 10 maddelik tarihi anlaşma

Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyindeki terör hedeflerine yönelik başlattığı Barış Pınarı Harekatı'na, Washington ile varılan mutabakat çerçevesinde verilen 5 günlük aranın dolmasına saatler kala, Rusya'nın Soçi kentinde kritik bir görüşme gerçekleşti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Devlet Başkanlığı Rezidansı'nda bir araya geldi.

Yaklaşık 6.5 saat süren başbaşa ve heyetler arası görüşmenin ardından iki lider kameralar karşısına geçti. 

Putin:

Türkiye Cumhurbaşkanı'na davetimi kabul ettiği için müteşekkiriz. Bugün kalabalık bir heyetle Soçi'ye geldi. Fırat'ın doğusundaki durumu da ele almak için burada. Sayın Erdoğan Türkiye'nin amaçlarıyla ilgili detaylı açıklamalar yaptı. Biz Türkiye'nin milli güvenliği için atmak istediği adımları anlayışla karşılıyoruz. Bize göre bölücü tutumlar ve anlaşmazlıklar suni bir şekilde körükleniyordu. Önemli olan DAEŞ gibi terör örgütlerin bu durumdan istifade etmemesi. Suriye'de uzun vadeli ve kalıcı bir barışın sağlanması ancak bu ülkenin toprak bütünlüğüne saygı duymasıyla gerçekleşebilir. Burada Türkiye ve Suriye arasında karşılıklı saygı olmazsa barış mümkün olmaz. Suriye ile Kürtler arasında geniş bir diyalog başlatılması gerekiyor. Ancak bu yolla Suriye'nin vazgeçilmez parçası olan Kürtlerin hak ve hukukları savunulabilir. Sayın Erdoğan'la atacağımız adımları görüştük. Astana formatı garantör ülkeleri Anayasa Komitesi'nin çalışması için titiz bir şekilde çalıştılar. İnsani yardım konusunu da görüştük. Suriyeli göçmenlerin hızlı bir şekilde ülkesine dönmesi gerekiyor. Uluslararası topluma özellikle BM'nin göçmenlerin dönüşünü desteklemesini bekliyoruz. Bu desteği sağlarken herhangi bir şart öne sürmemelidir. Ticaret hacmimizin arttığını görüyoruz. Ulusal paralarla ticareti öngören bir anlaşma imzalandı. Bu da ikili ticaretin artmasına neden olacak. Turistik alandaki işbirliğimiz ve diğer çeşitli işbirliklerimizden de bahsettik. Bu ilişkiler karşılıklı bir şekilde gelişiyor. Çok uzun bir çalışmadan sonra bir karar alındı. Dışişleri Bakanlarımız bu kararı açıklayacaklar. Bu karar çok önemli ve bir dönüm niteliğindedir. Suriye'nin Türkiye'nin sınırında oluşan duruma çözüm niteliğinde bir karardır. 

Erdoğan:

Özellikle bugünkü görüşmede ana gündemimiz Suriye'de görüşmelerdi. Ekonomi alanında milli paralarla ticaretin artırılması kararını almıştık. S-400'lerle ilgili belirlediğimiz takvim çerçevesinde teslimatlar yapılıyor. Ortak çıkarlar doğrultusunda gayretli çalışmalarımız devam edecek. Savunma sanayii alanında ciddi adımlar atıyoruz. Suriye'de istikrarın tesisi için ciddi çaba harcadık. Ortak çabalarımız neticesinde pek çok önemli karara imza attık. 30 Ekim tarihinde anayasa komitesi ilk kez toplanacak. İdlib gerginlği azaltma bölgesi de yaptığımız görüşmenin gündemindeydi. Türkiye olarak gerek Rus dostlarımızın endişelerinin giderilmesi konusunda çalışmayı sürdüreceğiz. Sayın Başkan ile Barış Pınarı Harekatı'nı ele aldık. Harekatla ilgili kapsamlı bilgi verdik. Ana gaye bölgeden PKK/YPG terör örgütünü çıkarmaktır. Suriyeli sığınmacıların geri dönüşünü hızlandırmaktır. Bu Suriye'nin toprak bütünlüğünü de garanti altına alacaktır. Bizim kimsenin toprağında gözümüz yoktur. Bütün adımlarımızı hassasiyetle attık. 4 bin kilometrekarelik alanı terörden temizledik. Bir dönem terör ve çatışma ile anılan Suriye toprakları Türkiye'nin çabalarıyla yendien huzur ve istikrara kavuştu. Bu modeli Suriye'nin kuzeyindeki diğer bölgelere de uygulamak istiyoruz. Artık bu kardeşlerimizin vatan hasretini dindirecek adımları atmamız gerekiyor. Barış Pınarı Harekatı'nın bir diğer önemi bunu temin etmektir. Öncelikle 1 milyon ardından bir bu kadar daha Suriyelinin yerleşeceğine inanıyoruz. Uluslararası toplumun katkılarıyla bu planı hayata geçireceğiz. Gönüllü geri dönüşleri hızlandıracak projelerı hızlandıracağız. Bugün tarihi bir mutabakata imza attı. Türkiye ve Rusya ayrılıkçı kimseye izin vermeyecek. 150 saat içinde YPG 30 kilometre dışına çıkarılacak. Süre yarın saat 12.00'de başlayacak. 150 saatin sonunda Barış Pınarı'nın batısı ve doğusunda 10 kilometrede Türkve Rus devriyeleri başlayacaktır.  Suriye halkı olarak ülkede istikararın yeniden hakim olması için tüm gücümüzle çalışacağız.

Ardından iki ülkenin dışişleri bakanları Mevlüt Çavuşoğlu ve Sergey Lavrov 10 maddelik anlaşmanın metnini okudu: 

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin aşağıdaki konularda mutabık kalmışlardır:

1. Her iki taraf Suriye’nin siyasi birliği ve toprak bütünlüğünün muhafazasına ve Türkiye’nin milli güvenliğinin korunmasına olan bağlılıklarını teyit ederler.

2. Terörizmin tüm şekil ve tezahürleriyle mücadele etme ve Suriye topraklarındaki ayrılıkçı gündemleri boşa çıkarma yönündeki kararlılıklarını vurgularlar.

3. Bu çerçevede, Tel Abyad ve Ras Al Ayn’ı içine alan 32 km derinliğindeki mevcut Barış Pınarı Harekatı alanındaki yerleşik statüko muhafaza edilecektir.

4. Her iki taraf Adana Anlaşması’nın önemini teyit eder. Rusya Federasyonu mevcut koşullarda Adana Anlaşması’nın uygulanmasını kolaylaştıracaktır.

5. 23 Ekim 2019, öğlen saat 12.00’den itibaren, Rus askeri polisi ve Suriye sınır muhafızları, Barış Pınarı Harekat alanının dışında kalan Türkiye-Suriye sınırının Suriye tarafına, YPG unsurları ve silahlarının Türkiye-Suriye sınırından itibaren 30 km’nin dışına çıkarılmasını temin etmek üzere girecektir. Bu işlem 150 saat içinde tamamlanacaktır. Aynı saat itibarıyla, mevcut Barış Pınarı Harekat alanı sınırlarının batısı ve doğusunda 10 km derinlikte Kamışlı şehri hariç Türk-Rus ortak devriyeleri başlayacaktır.

6. Münbiç ve Tel Rıfat’tan bütün YPG unsurları silahlarıyla birlikte çıkarılacaktır.

7. Her iki taraf terörist unsurların sızmalarının önlenmesinin temini için gerekli tedbirleri alacaktır.

8. Mültecilerin güvenli ve gönüllü şekilde geri dönüşlerini kolaylaştırmak maksadıyla ortak çalışma yapılacaktır.

9. Bu muhtıranın uygulanmasını gözetmek ve koordine etmek amacıyla müşterek bir denetim ve doğrulama mekanizması ihdas edilecektir.

10. Taraflar Astana Mekanizması çerçevesinde Suriye ihtilafına kalıcı bir siyasi çözüm bulunması amacıyla çalışmalarını sürdürecek ve Anayasa Komitesi’nin faaliyetlerini destekleyecektir. 

PUTİN: SORUNLARIN ÇÖZÜLMESİNE YARDIMCI OLACAK
İki lider görüşmenin basına açık kısmında konuştu. Suriye'deki durumun zor olduğuna işaret eden Putin, "Bölgedeki durumla ilgili çok değişik dinamikler var, bunun bilincindeyiz. İnanıyorum ki bu görüşme ve istişareler çok verimli olacak" dedi.

Putin, Rusya ile Türkiye arasındaki iyi ilişkilere de değinerek, "Son yıllarda ilişkilerimizin geldiği seviyenin bugün bölgemizdeki tüm sorunların çözülmesine yardımcı olacağına inanıyorum. Gerek Türkiye gerekse Rusya, bölgede bulunan tüm ülkelerin çıkarlarına uygun olarak bu bölgedeki tüm sorunların cevaplarını bulmamıza yardımcı olacak" ifadelerini kullandı.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN: HAREKATA CİDDİ FIRSATLAR SAĞLAYACAK
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise, Putin'e teşekkürlerini ileterek, davetin bölgede kritik günlerin yaşandığı sürece fayda sağlayacağına inandığını söyledi. 

Erdoğan, "Bu süreç öncesinde de yine bu konularla ilgili yaptığımız çok faydalı görüşmeler oldu. Tabii bu vesileyle gerek ikili görüşmeler gerek ikili ilişkiler bunları da ele alma fırsatını bulacağız. Bu vesileyle barışın çok daha güçlü bir şekilde ele alınmasına fırsat sağlayacak. Barış Pınarı Harekatı'na bu görüşmemizin çok ciddi fırsatlar sağlayacağına inanıyorum" diye konuştu.

Görüşmeye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ile MİT Başkanı Hakan Fidan da katıldı.

İKİ LİDERDEN ORTAK BASIN TOPLANTISI
Erdoğan ve Putin, Devlet Başkanlığı Rezidansı'nda gerçekleştirdikleri görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenleyecek.

ERDOĞAN SOÇİ'YE HAREKETİ ÖNCESİ KONUŞTU
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rus mevkidaşı Putin'le görüşmek için Rusya'nın Soçi kentine hareketinden önce de Ankara'da Esenboğa Havalimanı'nda basın toplantısı düzenledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Barış Pınarı Harekatı'na ilişkin ''Amerika'nın ülkemize verdiği sözler tutulmazsa, harekatımızı kaldığı yerden bu sefer çok daha büyük bir kararlılıkla devam ettireceğiz'' dedi.

Şimdiye dek bölgeden çekilen terörist sayısını da açıklayan Erdoğan, ''700-800 çekilme söz konusu, 1200-1300 kadarının da süratle çıkmaya devam ettiği, onların da çıkacağı söyleniyor. Bunların izini sürüyoruz'' ifadelerini kullandı.