Şehir Plancıları Odası'ndan 'Zorlu Konak' için çağrı: Kentin kalbine bıçak saplamayın!

EGEDESONSÖZ - Uzun süre kent gündemini meşgul eden ve Çankaya’daki Orkide Alışveriş Merkezi’nin bulunduğu yere Zorlu Holding tarafından yapılması planlanan gökdelen projesi ile ilgili TMMOB Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi yazılı açıklama yaptı. 

Şehir Plancıları Odası, Konak Zorlu Gökdelen Projesine ilişkin Konak Belediyesi ile yapılan yazışmalarla elde edilen yeni bilgileri ve alana ilişkin onaylanan son imar planı değişikliğine ilişkin değerlendirmelerini kamuoyla paylaştı.

Odanın açıklaması şu şekilde:

Kentin Kalbine “Bıçak” Saplamayın!

Kamuoyunda “Zorlu Konak Projesi” olarak bilinen ve Konak İlçesi, Akdeniz Mahallesi, 7491 ada, 1 parselde yer alan gökdelen projesinde hukuksuzluk, bu sefer de, verilen tadilat ruhsatı ile devam ediyor.

Verilen ruhsatın, neden hukuka aykırı olduğunu, sürecin bilgisi ile birlikte paylaşmak istiyoruz. Paylaşmak istiyoruz ki, bu süreç, kendi tabiriyle, gökdelen projesinin kentin kalbine “bıçak” gibi saplanmak istendiğini söyleyen Konak Belediye Başkanı ve bu hukuka aykırı işlemlere göz yumanlar tarafından da hatırlasın. Ruhsatın iptal edileceğine dair kamuoyuna verilen sözlerin unutulmadığı bilinsin.

1. 2008 yılında onaylanan 1/1000 Uygulama İmar Planı değişikliği ile alana “Ticaret Seçenekli Konut Alanı (TM)” kullanım kararı getirilerek, ayrıcalıklı imar hakkı tanınmıştır.

2. Alandaki 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği, odamızca açılan dava sonucunda İzmir 2. İdare Mahkemesi`nin 02.10.2009 tarihli kararıyla iptal edilmiştir. Kararın ardından, odamız tarafından Konak Belediyesine imar durumu bilgisi için başvuruda bulunulmuş, 27.10.2009 tarihinde, "1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı`na açılan dava sonucunda yürütmeyi durdurma kararı olması nedeniyle uygulamaların durdurulması istendiğinden ve bunun yanında söz konusu parsellerin Belediye Encümenince düzenleme sahası seçildiğinden imar durumu verilemeyeceği" bildirilmiştir. Yani, 1/5000 Nazım İmar Planının yürütmesinin durdurulmasından dolayı bu parsellerde uygulama yapılamayacağı belirtilmiştir. 2010 yılında İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından Konak 1.Etap Nazım İmar Planı onaylanmıştır. Onaylanan nazım imar planındaki kararlar ile 1/1000 uygulama imar planındaki kararlar arasında uyumsuzluk oluşmuştur. Mevzuat, alt ölçekli planların en geç bir yıl içinde ilçe belediyesince, ilçe belediyesi tarafından yapılmaması durumunda ise 6 ay içinde büyükşehir belediyesi tarafından üst ölçekli planlar ile uyumlu hale getirilmesi gerektiğini hükmetmektedir. Ancak, ne Konak Belediyesi ne de İzmir Büyükşehir Belediyesi gökdelen projesi yapılması hedeflenen alanda bir düzenleme yapmıştır. Bu durum, 2013, 2015 ve 2018 yıllarında yeniden onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planları için de geçerliliğini korumuştur. Yıllar boyunca, plan kararları arasındaki uyumsuzluk devam etmiştir.

3. 2018 yılında İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planında bulunan “Bu plana uygun olmayan 1/1000 uygulama İmar Planlarının revize edilmesi zorunludur. 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planları bu plana uygun olarak revize edilmeden, bu plana aykırı olan bölümlerde imar uygulaması ve yapı yapılamaz.” şeklindeki plan notu hükmü, mülk sahibi şirketin itiraz ve talebi doğrultusunda, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından kaldırılmıştır.

4. İlgili mevzuat, imar planları arasındaki uyumsuzluğun sürmesi durumunda ruhsat verilemeyeceğini açıkça belirtmesine rağmen, Konak Belediyesi tarafından 06.12.2018 tarihinde yeni bir yapı ruhsatı düzenlenmiştir.

5. 2008 yılında onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği plan notlarında “Plan onama sınırları içinde uygulaması bir bütün olarak yapılacak ve bu sınır içinde, kamu kullanımına ayrılmış yerler kamunun eline geçmeden ve plan değişikliği başvuru sahibine ait olan parsellerden kamuya terk edilen alan üstündeki zemin üstü yapılar kaldırılmadan inşaat izni verilemez.“ hükmü yer almasına karşın, 06.12.2018 tarihinde yapı ruhsatı düzenlenmiştir. Ancak, kamuya terk edilip yıkımı gerçekleştirilmeden ruhsatın verilemeyeceği ifade edilen tütün depolarının yıkımına 2019 Kasım’ının sonlarında başlanmıştır.

6. 14.12.2019 tarihinde İzmir Büyükşehir Belediyesi resmi web sitesinde yayınlanan “İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, gökdelen projesi ruhsatının iptali için çalışmaları başlattı” başlıklı haberde “… İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Konak Belediyesi, gökdelen projesine verilen ruhsatın hukuki zemini oluşturan 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planının 1/5000’lik üst ölçekli plana uyumsuz olması nedeniyle 1/1000’lik planın iptalinin Konak Belediyesi Ocak 2020 Meclis gündemine dahil edilmesi hususunda mutabakata vardı.” İfadelerine yer verilmiştir. Benzer şekilde, 14.12.2019 tarihinde Konak Belediyesinin resmi web sitesinde yayınlanan “Batur: Gökdelen İçin Somut Adım Atıyoruz” başlıklı haberde “Ocak ayında gökdelenin 1/1000 planının görüşülmek üzere belediye meclisine geleceğini anlatan Başkan Batur, ‘Mecliste alacağımız kararı Büyükşehir Belediyesine yollayacağız. Oradan gelecek karara göre de Pasaport’ta yapılması planlanan projenin geleceği netleşecek. Kent estetiği kurulumuzun öngördüğü şekilde bina yapılmasına izin vereceğiz. Ama bu gökdelen olmayacak.” ifadeleri yer almıştır.

7. 21.12.2019 tarihinde Konak Belediyesinin resmi web sitesinde yayınlanan “Batur: Gökdelenin Ruhsatını İptal Ediyorum” başlıklı haberde “Maalesef önümüzde ruhsatı kesilmiş bir dosya bulduk. Yerel yönetici olarak kente sahip çıkmamız gerekiyor. Tepkimizi de anında verdik ve içimize sinmediğini, kentin kalbine bıçak gibi saplanacak bu yapıya izin vermeyeceğimizi söyledik. Söylediğimizin arkasındayız. Ocak ayındaki meclis toplantısında ilgili binanın ruhsatını iptal ediyorum. Ben mimarım ve Konak’ta kentin siluetini etkileyecek bir yapılaşma olmayacak.” ifadeleri haberleştirilmiştir.

8. 20.02.2020 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren düzenleme ile imar planlarında yüksekliği serbest olarak belirlenen alanlarda yükseklik belirlenene kadar ruhsat verilemeyeceği açıkça ifade edilmiştir. Ancak, şubemiz tarafından 21.06.2021 tarihli yazı ile Konak Belediyesine, bahsi geçen alana ilişkin bir ruhsat verilip verilmediği sorulmuştur. Verilen yanıtta, 22.02.2021 tarihinde. alanda “...bir kat azalması, bağımsız bölüm değişikliği yapılarak tadilat ruhsatı…” düzenlendiği ifade edilmiştir. Bu yönüyle kanunlara aykırı şekilde ruhsat düzenlendiği açıkça görülmektedir.

9. Ayrıca, mevzuatta, 2 yıl içinde inşasına başlanmayan yapıların ruhsatının geçersiz olacağı belirtilmektedir. Ancak, tadilat ruhsatı, ilk yapı ruhsatının düzenlendiği tarihten 2 yıl 2 ay 16 gün son verilmiştir. Bu ruhsatın düzenlendiği tarihten sonra inşaatın başladığına dair bir evrak düzenlenmiş dahi olsa, alanda temel inşasına yönelik bir kazı yapılmadığı ve inşaata başlanmadığı açık olduğundan, böylesi bir belgenin hukuki geçerliliği olamayacaktır.

10. 22.02.2021 tarihli tadilat ruhsatının bir kat azalması, bağımsız bölüm sayısı değişikliği ve esaslı tadilat için düzenlediği ifade edilmiştir. Bu tadilat ruhsatı, daha önce yüksekliği 146 metre olarak basına yansıyan projeyi kentin kalbine saplanan bir bıçak olarak tarifleyen yöneticilerin aynı alana “...bir kat azalması, bağımsız bölüm değişikliği yapılarak tadilat ruhsatı…” düzenlemeleri, kendileri ile çelişmelerine neden olan talihsiz bir belge olmuştur.

11. Tadilat ruhsatının düzenlenmesinden sonra, planı ruhsata uygun hale getirmeye çalışan bir plan değişikliği Konak Belediye Meclisi tarafından kabul edilerek, İzmir Büyükşehir Belediyesine iletilmiştir. İletilen plan değişikliği 2021 yılında onaylanan Konak 1. Etap (Alsancak-Kahramanlar Bölgesi) 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı kullanım kararlarına aykırı olmasına rağmen, Büyükşehir Belediyesi bu hususu dikkate almadan sadece kat yüksekliğini 84 metreye düşürerek onaylanmıştır. Tüm bunlar, hukuka aykırı projenin gerçekleşmesi yönündeki gereksiz idari çabaları ortaya koymaktadır.

Bu çerçevede, yapılanların açık bir kent suçu olduğunu ilan ediyor, tüm yetkililere sorumluluklarını hatırlatıyor ve hukuka aykırılıkların derhal giderilmesi konusunda uyarıyoruz.

Projenin hayata geçmesi halinde, konut kullanımı ile birlikte öngörülen yerleşik nüfus beraberinde altyapı yetersizlikleri ve trafik yoğunluğunu getirecektir. Yüksekliği konusunda, tıpkı bu proje için referans gösterilen ve çevre imar bütünlüğünü bozan diğer yapılar gibi emsal teşkil ederek bölgede bir baskı oluşturacaktır. Öte yandan bu kent suçunun hayata geçmesi durumunda, yakın çevresinde bulunan Unesco Dünya Mirası Alanı geçici liste ve başvuru aşamasında olan Tarihi Kemeraltı Alanı üzerinde geri dönülmesi mümkün olmayan zararlara neden olacağı unutulmamalıdır.

Bilinmelidir ki; süreç içerisinde ayrıcalıklı plan kararı getiren plan değişikliklerini onaylayanlar, imar planları arasındaki uyumsuzlukları gidermeyenler, plan notlarını parsel malikinin lehine değiştirerek onaylayanlar, usule aykırı yapı ruhsatı düzenleyenler, mevzuata aykırı ruhsatı iptal etmeyenler, mevzuata aykırı bir şekilde yapı ruhsatı düzenleyenler, ruhsata dayanak olacak imar planı değişikliği onaylayanlar, çevre imar bütünlüğüne aykırı kat yüksekliği ve üst ölçekli plan kararına aykırı plan değişikliğini onaylayanlar bu suça ortak olmuşlardır.

Henüz başlayan bir inşaat faaliyeti olmadığına göre, projenin durdurulması ve gerekli imar planı değişikliklerinin yapılması için geç değildir. Tüm seçilmişleri ve bürokratları, yasalara ve meşruiyete davet ediyor, kanunsuz emirlere uymamaya çağırıyoruz.

Sürecin takipçisi olduğumuzu, gerekli işlemlerin yapılmaması halinde her türlü hukuki girişimde bulunacağımızı da ilan ediyor; başta meslek odalarımız olmak üzere tüm İzmirlileri, hukuka aykırı devam eden işlemlere karşı İzmir’e sahip çıkmaya davet ediyoruz.