Sayıştay’dan Torbalı Belediyesi’ne: Gazino ve pavyondan neden vergi almadın?

EGEDESONSÖZ- Torbalı Belediyesi’nin mali yapısını inceleyen Sayıştay dikkat çeken tespitlerde bulundu. 2019 yılını mercek altına alan kurum, ““Torbalı Belediyesi sınırları içinde bar, gazino, pavyon, playstation, bilardo ve oyun salonları olarak faaliyette bulunan işletmelerle ilgili 2015-2019 yılları için eğlence vergisi tahakkuku yapılmadığı görülmüştür. Söz konusu işletmelerin geçmiş yıllara ve mevcut yıllara yönelik eğlence vergisi tahakkuklarının yapılması Kanun gereğidir. Eğlence vergisi tahakkuku yapılmayan işletmelerle ilgili olarak belirlenen tarifeye göre eğlence vergisi tahakkuk ve tahsilatının yapılması sağlanmalıdır” dedi.

Vergilerin yasal ve zorunluluk olduğunu belirten Sayıştay, belediye sınırları ile mücavir alanlar içinde yer alan eğlence işletmelerinin faaliyetlerinin eğlence vergisine tabi olduğu, 18’inci maddesinde eğlence yerlerini işleten gerçek veya tüzel kişilerin verginin mükellefi olduğu, 19’uncu maddesinde bira, alkollü içki içilmeyen, satılmayan ve ruhsatnamelerde kahvehane, kıraathane, çayhane ve çay ocakları olduğu belirtilen yerlerden vergi alınmayacağı, 20’nci maddesinin üçüncü fıkrasında biletle girilmesi zorunlu olmayan bar, pavyon, gazino, gece kulübü, taverna, diskotek, kabare, dansing, bilardo ve masa futbolu salonları gibi eğlence yerlerinde mahiyetine göre çalışılan her gün için Belediye Meclislerince takdir edilecek miktar olduğu, 21’inci maddesinde biletle girilmesi zorunlu olmayan eğlence yerlerinden günlük 5 ila 100 TL arasında vergi alınacağı, 22’nci maddesinin üçüncü fıkrasında biletle girilmesi zorunlu olmayan eğlence yerlerindeki her aya ait verginin o ayı takip eden ayın 20’nci günü akşamına kadar ilgili belediyeye yatırılacağını tek tek anlattı.

24 YILLIK KULLANILMAYAN İZİN VAR!
Belediyenin işçiler konusunda kullanılmayan izinler meselesinde dikkatli olmasını isteyen Sayıştay, “İşçilerin yıllık izinlerinin Kanuna uygun şekilde kullandırılmadığı görülmüştür” dedi. Raporunda, “Bu düzenlemelere göre işçi yıllık izin hakkından feragat edemez. İşçi emekli olduğunda veya iş sözleşmesi son bulduğunda yasa hükmü gereği izin alacağı ücrete dönüşmektedir. Ödeme de son ücret üzerinden yapılacağından işçinin eline çok yüksek bir miktar geçebilmektedir. Kullanılmayan izinlerin son ücret üzerinden ödenmesi işçilerin izin kullanmaktan feragat edebilmelerine neden olmaktadır. Ancak kurum veya birim yetkililerin buna izin vermemesi, Anayasal bir hak olan iznin işçilere kullandırılması gerekir. Zira iznin kullandırılmaması nedeniyle idare 4857 sayılı Kanun’un 103'üncü maddesine göre idari para cezasına muhatap olabilecektir. Diğer taraftan birikmiş izin alacaklarının ücrete dönüşmesi halinde kurum yüksek miktarlarda ödeme yapmakla karşı karşıya kalabilmektedir. Yapılan incelemede işçilerin 1996 yılından bugüne kadar kullanılmayan izinlerinin olduğu anlaşılmıştır. Söz konusu düzenlemeler uyarınca işçilere yıllık izinlerin Kanunun öngördüğü şekilde verilmesi ve birikmiş izinlerin kullandırılması sağlanmalıdır” ifadelerini kullandı.

İHALELER İNCELENDİ
Belediyenin ihaleleri konusunda da inceleme yapan Sayıştay, “Belediyenin doğrudan temin ile gerçekleştirmiş olduğu bazı hizmet alımlarında işin konusu, yeri ve zamanında belirsizlikler olduğu görülmüştür. Torbalı Belediyesince şenlik, festival, kutlama ve benzer organizasyonlar için doğrudan teminle yapılan, kıyafet ve ekipmanların idare tarafından yükleniciye verildiği, mehteran takımı ve bando takımı organizasyon hizmet alım işlerine ilişkin sözleşme ile sözleşmeye ek belgeler üzerinde yapılan incelemede, söz konusu hizmet alımlarına ilişkin işin süresi, konusu, işin tarih ve yeri, kaç organizasyon yapılacağı, yapılacak etkinliklerin ne kadar süreceği gibi hususlara yer verilmediği görülmüştür. Diğer taraftan; şenlik, kutlama ve belediyenin düzenlediği diğer organizasyonlarda yer alması için gerçekleştirilen mehteran ve bando hizmet alımlarına ilişkin sözleşme ve eki şartnamelerde mehter ve bando takımına yemek verileceği belirtilmemesine rağmen mehteran ve bando takımı için ayrıca doğrudan teminle yemek hizmeti alımı gerçekleştirildiği, bando takımı ve mehteran takımının kullandığı kıyafetlerin kuru temizleme giderlerinin de idare tarafından karşılandığı anlaşılmıştır. Her ne kadar bando takımı ve mehteran takımı kıyafetleri İdareye ait olsa da, ücret karşılığı iş yapan yüklenicinin bu giderlere de katlanması gerekir. İdarenin hizmet alımlarına ilişkin olarak, sözleşme ve eki şartnamelerde hizmetin nerede yapılacağı, kaç organizasyonda bulunulacağı, bu etkinliklerde ne kadar süre alınacağı, etkinlik kapsamında yemek verilip verilmeyeceği gibi konulara yer vermemesi isteklilerin sağlıklı teklif vermelerine engel teşkil etmektedir. İdarenin organizasyon hizmet alımlarına ilişkin sözleşme ve eki şartnamelerde yapılacak işin konusu, süresi ve yapılacak hizmetin niteliği gibi konuları tereddüde mahal bırakmayacak şekilde belirlemesi gerekmektedir” dedi.

DİĞER TESPİTLER ŞÖYLE:
“İzin alınmadan dağıtılan el ilanlarının tespiti durumunda 5326 sayılı Kanun gereği gerekli idari yaptırım kararı ile ilan ve reklam vergisi tahakkuku yapılmaktadır. Birinci derecede usulsüzlük veya vergi ziyaı cezasına ilişkin her hangi bir tahakkuk kaydı yapılmadığı gibi ödenmesi gereken tarih ile ödenen tarihe kadar geçen süreye gecikme zammı da alınmamıştır. İdareden izin alınmadan dağıtılan el ilanlarının tespiti durumunda tahakkuk ettirilmeyen ilan ve reklam vergisinin yanı sıra birinci derecede usulsüzlük/vergi ziyaı cezası ile ödenmesi gereken tarih ile ödenen tarihe kadar geçen süreye ait gecikme zammı tahsilatının yapılması gerekir”

“Belediyenin kültür, sanat ve spor kurslarında görev yapan usta öğreticilerin saat ücretlerinin Encümen tarafından belirlendiği görülmüştür. Belediye kurslarında görev alan usta öğreticilerin saat ücretinin belirlenmesi konusunda Encümenin yetkisi bulunmamaktadır”

“1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu'na göre indirimli emlak vergisinden yararlananlarla ilgili gerekli incelemenin yapılmadığı görülmüştür. İndirimli emlak vergisinden yararlanamayacak kişilerin emlak vergisi tahakkuklarının muafiyetin kalktığı yıldan itibaren olması, zamanaşımı süresinin tespitin yapıldığı yıldan başlatılması ve muafiyetten yararlanan kişilerle ilgili gerekli incelemenin yapılması gerekir”

“İşyeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan faaliyette bulunan işletmelerle ilgili Yönetmeliğe aykırı işlem tesis edildiği gibi idari para cezasının da uygulanmadığı görülmüştür. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan faaliyette bulunan işyerlerinin tespit edildiği tarih itibariyle kapatılması ve iş yeri açma ruhsatı olmadan faaliyette bulunanlar hakkında idari para cezası uygulanması gerekir”

“İş yeri olarak kullanılan meskenlerin emlak ve çevre temizlik vergisi hesabının mesken için geçerli olan oran üzerinden hesaplandığı görülmüştür.

“Belediye sınırları içinde dükkân, ticarî ve sınaî müessese ve serbest meslek erbabınca çeşitli yerlere asılan ve takılan her çeşit levha, yazı ve resim gibi sabit ilân ve reklamlarla ilgili gerekli işlemin yapılmadığı görülmüştür”

“Sıhhi işyeri açmak isteyen kişilerin işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının aynı gün verilmediği görülmüştür”

“2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümlerince kamu kurumları tarafından kamulaştırılan taşınmazların emlak vergisi ile ilgili işlemlerinin mevzuata uygun olarak gerçekleştirilmesi için gerekli olan kamulaştırma bilgilerini tapu idaresi vermemesine karşın gerekli işlemin yapılmadığı görülmüştür”

“Belediyenin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na göre ihale ile verdiği taşınmazlara ait kira sözleşmelerinin noterlikçe tescil edilmediği görülmüştür”

“Belediye tarafından ihale edilip geçici ve/veya kesin kabulü yapılan yapım işlerinde sözleşme eki Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 16’ncı maddesi gereği işin bitiminde idarenin malı olması gereken bina ve barakaların idarece teslim alınmadığı görülmüştür”

“İdarenin 2019 yılı hesap ve işlemlerine ilişkin yapılan incelemede, amatör sporculara belediye meclisinin doğrudan verilecek ödül miktarını belirlediği bir kararı olmaksızın nakdi ödül verdiği görülmüştür”

“Belediye gelirleri arasında olan ve tahakkuk etmiş vergi, resim, harç vb. alacaklardan zamanaşımı uğramış olanlarla ilgili mükellefe ödeme emri gönderildiği, mükellefin dava açması üzerine mahkemenin alacağın zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle iptal kararı verdiği ve giderlerin idarece karşılandığı görülmüştür”

“Belediye sınırlarında faaliyet yürüten aktif işletmelerin bazılarından 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu gereği tahsil edilmesi gereken vergilerin tahakkukları ile ilgili gerekli işlemlerin yapılmadığı görülmüştür”

“Belediye sınırları içinde binaların cephe ve yanlarına asılan bez veya sair maddeler vasıtasıyla yapılan ilan ve reklamlarla ilgili gerekli işlemin yapılmadığı görülmüştür”

“Pazar yerlerinin boşalması halinde dilekçe üzerine müracaat eden vatandaşa ilan yapılmaksızın Encümen kararıyla verildiği görülmüştür. Belediye Başkanının uygun görmesi halinde gerekli belgeler tamamlanarak konunun Encümene sevk edildiği ve Encümen kararıyla tahsisin yapıldığı görülmüştür. Görüleceği üzere boş olan Pazar yerleri ile ilgili bir duyuru/ilan yapılmamaktadır. Yönetmeliğin 13’üncü maddesine göre boş pazar yerlerinin duyurularak isteklinin birden fazla olması halinde kura işlemi yapılmalıdır. Pazar yerleri tahsis işleminin Pazar Yerleri Hakkında Yönetmelik’in 13’üncü maddesine göre ilan/duyuru yapılarak maddede belirtilen usule uygun yapılması sağlanmalıdır”