Piyangocuların Başkanı Çakmak anlattı: Hacılar bile oyun oynuyor

EGEDESONSÖZ- İzmir Milli Piyango ve Şans Oyunlar Bayileri Esnaf Odası Başkanı Paşa Çakmak, SONSÖZ TV’nin konuğu oldu. Gazeteci yazar Muhittin Akbel’in sorularını yanıtlayan Paşa Çakmak, milli piyangocuların sorunlarına dikkat çekti.

MİLLİ PİYANGO ŞUBELERİ İŞ YAPMIYOR
SMA hastaları yararına çekilişler yapılması için çalıştığını ve sonuç alamadığını belirten Paşa Çakmak, “Teknolojinin ilerlemesiyle bazı mesleklerin ömrü tükendi. Klasik Milli Piyango da ömrünü tüketti sayılır. Tezcanlı bir toplum olduğumuz için anında kazanmak istiyoruz. Ayın 8’ine 9’una kadar bekleyemiyoruz. Vatandaşların piyangodan vazgeçmesinin bir sebebi de yanlış politikalar. Yapılması gerekenler yapılmadı. Milli Piyango’yu şirket satın aldığı zaman seyyar bayileri yok saydı. Normalde Milli Piyango’nun seyyar bayiliği kalkmıştı. Sonradan Cumhurbaşkanımız ve Varlık Fonu devreye girerek sözleşme yaptılar.  Seyyar bayilerle ilgili Konak’ta basın açıklaması düzenledikten sonra Cumhurbaşkanımız burada bir sosyal sorumluluk var diyerek bayilerle anlaşma yapıldı. Önceden yüzde 9,7 kazanç ile çalışıyorduk. Şimdi ise yüzde 4,25 seyyar bayilerin kazancı. Yüzde 3 küsur da sabit bayilerin kazançları var. Böyle olunca seyyarın yüzde 1 avantajı var.  Ama kazanç oranları çok düşük. Şirket 9 küsurdan alıyor ve karını düşüyor. Milli Piyango özelleşince böyle oldu. Özelleştirmeye hep karşıydık. Çünkü bunun böyle olacağı belliydi.  2012 yılında 30’a yakın basın toplantısı düzenleyerek Milli Piyango’nun özelleştirilmemesi gerektiğini söyledik, devletin bunu yapmasını istedik. Yenilensin istedik ama maalesef yenilenmedi. Şu anda Türkiye’de 17 tane Milli Piyango şubesi açık ve buradan memurlar maaş alıyorlar. Ama hiçbir iş yapmıyorlar. Bu şubeler faaliyete geçmeli. SMA hastası ya da diğer hastalıklar yüzünden mağdur olan insanlarımızın yararına çekilişler olsun istedik. Ama maalesef kimse bize yardımcı olmadı. 17 tane hazır Milli Piyango bayimiz var ama SMA hastaları için dilenci gibi para topluyorlar. Bu hastalar için çekilişler yapılsın. Topluma faydalı işler de yapalım önerisinde bulunduk ama hiçbir olumlu yaklaşım olmadı. Biz bu öneride bulunduk ama hiç kimse bizim sesimizi duymadı. Kulaklar kapalı.  O çocuklar ölüyor. En kötüsü de SMA hastalarının dernekleri de bizlere ulaşmıyor. Biz sizin hakkınızı arıyoruz.  Dernek misiniz? Deyin ki arkadaş böyle bir çalışma var, beraber hareket edelim. Beraber olalım, daha güçlü hareket edelim. Ama ne yazık ki geri dönüş yok” açıklamasını yaptı. 

ŞU ANDA KONAK’TA SAHTE BİLET SATILIYOR AMA BİR ŞEY YAPAMIYORUZ
Geçen yıl sahte biletlerin satıldığını dile getiren Çakmak, şunları söyledi:

“Milli Piyango bileti satışları çok düştü. Bu konuda rakam dahi veremeyiz çünkü çoğu bayi almıyor Milli Piyango’yu. Artık sadece kazı kazan, çünkü karı çok yüksek. Kazı kazandan günlük 500 lira, 1000 lira, 1500 lira kazanan bayiler var.  Konak, Karşıyaka, Şirinyer ve Kıbrıs Şehitleri Caddelerinde bir iki bayi kaldı. Yüksek ciro yapıyorlar. Çünkü kazı kazanın çeşidi arttı. Bizim yıllar önce Milli Piyango Genel Müdürlüğü’ne önerdiğimizi şimdi şirket yapıyor.  Yılbaşı çekilişleri için şirkete toplantı yapalım ve bayilerimize pazarlama yöntemi hazırlayalım, dedik. Geçen yıl yılbaşı biletleri satışları için buraya manken getirdiler ve biletleri sattılar. Yasa dışı, sahtekâr insanlar da bu fırsattan yararlanıp sahte bilet sattılar. Aynı o kızlara benzeyen üniversitedeki kızları bulup biletleri sattılar. Yani bu sene bunun yaşanmamasını istiyoruz. Buradan emniyetin ve valimizin bize destek olmasını istiyoruz. 250 bin adet tahmini bilet gitti burada. Bu konuyla ilgili emniyete gittik üyelerimize mesaj atarak onları uyardık. Burası şans oyunları, burası atom bombası, bu ülkeyi yakar, dedik. Buradaki üye başka ticaret odasına başka esnaf odasına kayıt olmasın. Bize kayıt olsun, biz takip edemiyoruz. O yasa dışı kumar makinelerini oynatanlar benim üyem değil. Çünkü denetliyoruz ben o konuyla üyelerimi uyarıyorum. Ama böyle teklifler geliyor. Ben de uyarıyorum. Girmeyin çünkü esnaflığınız biter, dükkân açamazsınız, bu yüzden belediye sizin ruhsatınızı iptal eder. Bunu sahte bilet için de söylüyoruz. Şu anda Konak’ta korsan bilet satılıyor ama bir şey yapamıyoruz. Şirket bilet dağıtıyor. Ya cahil insanlar anlamıyorlar. Şu anda sahte bileti ben bile anlamıyorum. O kadar benzer yapmışlar ki. Bunun önüne güvenilir bayilikle geçebiliriz. Şirket şu anda bayilik verme yetkisini bize verdi. Biz seçiyoruz. Sicili kötü insansa bayilik sözleşmesi yapmıyoruz.  Elimizden geldiği kadar uğraşıyoruz. Şifre İtalya’dan geliyor. Daha denetimli bir şekilde bayilerimize ruhsat alırken bayağı sıkıntı yaşıyoruz. Evrak eksik oluyor, bayi numarası gelmiyor. Biz bunun için odada şirket yetkilisi gibi çalışıyoruz. Silici temiz bir kişiyse hemen sözleşmesini yapıyoruz.”

İDDİA OYUNUNUN YÜZDE 90’I İNTERNET ÜZERİNDEN OYNANIYOR
Bölge ve ilçe bayilikleri eksiklikleri olduğunu belirten Çakmak, “Eskiden erken emeklilik vardı. Adam ek iş yapayım diyordu. Şimdi emeklilik yaşı yükseldiği için insanlar gelmiyor, milli piyango satıcısı olmak istemiyor. Biz diyoruz ki; bak emeklisin evde boş boş oturuyorsun, gel piyango bayiliğini al.  Vergi yok, muhasebe yok, elektrik ve su yok. Sadece yıllık oda aidatın var. Nazlanarak gelenler, bugün teşekkür ediyorlar. İlçelerde bayi eksikliğimiz var. İzmir dışında vatandaşlarımız varsa, bu işe talip olan, bize telefon etsinler. Bayi olmak istiyorlarsa gelsinler, biz onların işlerini takip ederiz. En geç 6 ay içinde bayiliklerimiz faaliyete geçiyor. Biz bayilikleri gelene kadar onlara biletlerini sattırırız. Artık dolaşan bayi kalmadı. Benim önceden 70 tane bölge sorumlum vardı. Şüpheli bir durum olduğu zaman hemen arıyorlardı. Şimdi ne yazık ki onun istihbaratını yapamıyoruz. Polis durdursa tanıyamaz. Sahte bileti polis bile ayırt edemez. Bu yılbaşında daha koordineli çalışalım diye gelen arkadaşlarımızı hemen biletçi yapıyoruz. Sisteme katıyoruz. Seyyar bayinin önemini yeni kavradılar. Ben de dükkân sahibiyim, dükkânda satılmıyor. Kazı kazan dükkanlarda da satılıyor. Ama bilet için gezmek lazım. Şu anda İddaa’nın yüzde 90’ı internette oynanıyor. Bayilerin payı da bu yüzden yüzde 7- yüzde 8 civarına düştü. Biz internette oynanılan oyunların ocak batırdığını yani tamamen topluma zarar verdiğini, bayilerde oynanması gerektiğini söylüyoruz. Sayısal da artık bütün oyunlarını internetten oynatıyor. Türkiye Jokey Kulübü o konuda biraz daha iyi kendi sitesinde oynatıyor. Bayilikler vermiyor. Kendi bayisine destek oluyor” diye konuştu.

İNTERNETTE OYNAYIP SERVETİNİ KAYBEDEN ÇOK İNSAN VAR
İnternette oynanılan şans oyunlarının tehlikelerinden bahseden Çakmak, şu uyarılarda bulundu:
“İnternetten oyun oynayan bir adam, her şeyimi kaybettim diyor. Sabaha kadar oyun oynuyorum diyor. Çünkü kumara dönüyor. Bayiye gelir oynarsa şans oyununa dönüyor. Cebindeki para kadar oynuyor en azından… İnternetten oynanan oyunlar, insanları uçuruma sürüklüyor. Yani bayide şans, internette kumar.İnternette oynandığı zaman sabaha kadar devam ediyor. Bu ocakları batırıyor. Bizim iddaa, sayısal, TJK bayilerimiz, TJK bayileri biraz daha disiplinli. Ama diğer türlü adam, dükkânın önüne kumar makinesi koy diyor. Gelen müşteriyi oraya götürüyor. Artık ülkemizde bol sayıda kumar makinesi var. İzmir’de de tekel bayilerinde özellikle.”

YASADIŞI OYUNLARIN HEPSİ YASAL HALE GETİRİLMELİ, ÇÜNKÜ…
Yasa dışı oyunların yasal hale gelmesi gerektiğine vurgu yapan Çakmak, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Yasaklanan bir şey talep görüyor. Devletin her bölgede sayısal, iddia ve TJK bayilikleri var. Bu bayiliklere bu makineleri verse devlete çalışsa ve buradan beşte bir vatandaşa, geri kalanını ise iki- iki kırışıyor, makinelerde oynatıldığında. Yani 5 bin lira ciro yaptım diyelim,  1000 lirasını vatandaşa veriyor. Adam zaten kazandım diye 10 katını veriyor. İki bin - İki bin, makineyi getirenler şey paylaşıyor veya kendi satılıyor internette.  Kumar makinesi almak artık çok kolay. Önüne geçilmesi lazım. Daha geçen gün polis bir sürü yakaladı gene. Tombalanın resmileştiği, geleceği söylendi ama Varlık Fonu’ndan izin çıkmıyor. Ama izin verilmese bile herkes oynatıyor. Tombala gibi yasadışı oyunları resmileştirirsen bu para devlete gider. Bu devlet bizim, buradan kazanılan vergi bize gelecek.  Onun için bu yasaları çıkarmak zorundalar. Yani bu yasadışı bahisleri yasadışı oyunlarını yasal hale getirmek gerekiyor. Sayısal gibi önüne gelene makine dağıtmayın. Bir denetleme sistemimiz olsun. Bu işi yapmak istiyorsan odaya kaydolmak zorundasın denilmesi lazım.  Ben kendi üyelerimi uyarıyorum, bu yasa dışı işlere girmemeleri için… Çünkü yasadışı oyun oynatmak, vatan hainliğidir.”

YASADIŞI BAHİSLERE CEZA VERİLİYOR, UYARILARINI DİNLEYEN YOK
Yasadışı oyunların vatandaşları büyük borçlara soktuğunu söyleyen Çakmak, “Yasa dışı bahis sitelerine girmeyin, hem oynayan hem de oynatan ceza alır diye uyarılar var. Ama lafta kalan bir uyarı bu.  Bu oyunlar yüzünden ceza alanlar var. 10 milyon para cezası var. Ama vatandaş, bilmiyorduk diyerek bir daha oynuyor. Bu yüzden borçlanıyorlar ve o parayı ödememek için hırsızlık yapıyorlar. İzmir’de şu anda 330 civarında tombala salonu var. Polis basıyor, ruhsat iptal ediyorlar. Polis mücadele ediyor. Bunun resmileşmesi için karar alınmış. Ve bayilerin çoğu televizyon almış. Ama izin verilmiyor. Buna izin verilmesi lazım. Burada çeteler büyüyor. Biz bunların yasal ortamlarda oynanmasını istiyoruz. Çünkü bize yüzde 3,25 kalıyor. Vergilerini düştüğümüz zaman yüzde 2’lere çalışıyoruz. Çok cüzi paralar bunlar. Münhasır bayilerde kredi kartı ile oyun oynanmıyor. Ama tekel bayilerinde oynanıyor. Burada da bir yanlış daha var, internette kredi kartı ile oynanıyor. Ama bayilerde oynatılmıyor. Güzel bir uygulama. O zaman internette de kredi kartı kullanımını yasakla. Bakıyorum adam para kaptrıyor, hala oynamak istiyor. Makineyi kapatıyorum, sistem arızalandı diyorum, almıyorum. Çünkü biz 3 kuruş kazanacağız diye adamın nafakasını rızkını elinden alamayız, bu vicdani değil. Adam 10 bin kaybedecek, ben de 300 lira kazanacağım. Ama o insana bu kötülüğü edemem. Ben her zaman söylüyorum şans oyunlarını kumara çevirmeyin. Hobi olarak oynayın. Eskide piyango, klasik piyango alıyorduk, onun gibi. Ama şimdi rekabet var” açıklamasını yaptı. 

İNTERNETTEN OYUNLAR YASAKLANMALI
İnsanları kumardan uzak tutmak için internetten oynanmasını yasaklanması gerektiğini belirten Çakmak, net konuştu:

“İnternette oynamayı yasaklayacağız. Ama devletin geliri de orada. İddaa oyunlarının yüzde 90’ını internetten oynanıyor. Yasa dışı olanların cezalarının artırılması lazım. Ve mevcut bayilerin primleri yükseltilmeli. Bayi primlerinin en az yüzde 5 olması lazım. Bunları yapan kişiler zaten suçlu insanlar bunların kaybedecek bir şeyleri yok. Bugün tombala salonu açıyorlar. Dernek kuruyorlar onun üzerinden yapıyorlar. Orada çalışan da gariban bir adam. Özelleştirme ve teknoloji bunun üzerinde çok etkili. Biz devlet tekelinde kalmasını istedik. Bunların yaşanacağını önceden tahmin ettim. Ocakların batacağını söyledim. Özelleştirmeye karşı hep mücadele ettim. Artık tombala oynamak çok kolay bunu engelleyemiyorsan, bunu resmileştir. 70 milyar dolarlık bir ciro söz konusu. Bu para devlete dönerse, bankalarla yaptığı dolar tahvile bile ihtiyacı olmaz. Çünkü para eğlence sektöründe. İddaa şans oyunlarının başını çekiyor. Devletin bütçesi 200,44 milyar dolar. Bunun yüzde 2’sini karşılıyor. Devlete katkısı büyük. Bu adamlar, sigortalı eleman çalıştırıyorlar. Elektrik su ödüyorlar. Ben de 4 kişi çalıştırıyordum 2’ye düşürdüm. Her bayi yanında insan çalıştırıyor.”

İNTERNETTE KUMAR, UYUŞTURUCUDAN BETER
Kamu spotu yapılarak televizyonlarda yayınlarla bunun önüne geçilemeyeceğini dile getiren Çakmak, "İnternette yasaklanmadığı sürece kamu spotları işe yaramaz. Bayi sayısını azaltacaksın. Bunun rekabeti olmaz. İnternette oyun, uyuşturucudan daha beter. Bunu disipline edeceksin. Yasadışı oynanan oyunları da bir yere toplayacaksın. Bunların, emniyetin disiplininde, odanın ve esnaf birliğinin şemsiyesi altında yönetilmesi lazım. Yoksa bunun çözümü yok. Biz yarın ölür gideriz. Bu nesil daha kötüye gider. Bugünkü rantı değil, geleceğimizi düşünmek zorundayız. İyi bir nesil yetiştirmek zorundayız. Topluma faydalı insanlar olsun” dedi.

HACILAR BİLE ŞANS OYUNU OYNUYOR
Şans oyunlarının yaşlara göre değişiklik gösterdiğine vurgu yapan Çakmak, “Hacılar bile şans oyunu oynuyor” dedi ve şu açıklamayı yaptı:

“Her yaş grubundan oynayan var. 80 yaşında bastonla gelip oynayanlar var. Yaşlı grup TJK oynuyor. Gençler genellikle İddaa oynuyor. Bir de tezcanlı arkadaşlar var. Onlar hemen kazanmak istiyorlar, kazı kazan oynuyorlar. Sakin olan insanlar var. Ben kaybettim, hadi bana eyvallah diyor. İşadamları da gelip oyun oynuyor. Cep telefonuna yüklemem diyor. Kazı kazan ya da başka oyun oynuyor, hemen kaçıyor. Kazanırsa da 100 lira mı kazandı ver arkadaşım gideceğim diyor. Türkiye, Las Vegas oldu, artık Kıbrıs’a gitmeye gerek yok. Özellikle İstanbul daha fazla oynanıyor. Buna hiçbir arkadaş, hiçbir oda başkanı el atmadı. Çünkü burada bir çeteleşme var, markalaşma var.”