MHP’li Koparal'dan ODTÜ protokolü eleştirisi!

EGEDESONSÖZ- 30 Ekim İzmir Depremi sonrası kent içinde fay hatlarının genel durumunun ve yol haritası belirlenmesi amacıyla İzmir Büyükşehir Belediyesi kolları sıvamış, Orta Doğu ve Teknik Üniversitesi’yle (ODTÜ) Depremsellik Araştırması ve Zemin Yapısı ile Zemin Davranış Özelliklerinin Modellenmesi Ortak Hizmet Projesi protokolünü imzalamıştı.

İmzalanan 19 milyon TL değerindeki protokol ile üç ilçede (Bayraklı, Bornova, Konak) 10 bin 802 hektarlık alanda tarama çalışmaları yapılacağı belirtilirken, protokol sayesinde yapılacak çalışmalarının deprem master planına altlık oluşturacağı vurgusu yapılmıştı.

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Milliyetçi Hareket Partili Meclis Üyesi ve Jeoloji Mühendisi Alpaslan Koparal, protokol hakkında; ODTÜ’nün yapması planlanan iş paketlerinin önemli bir kısmının Dokuz Eylül Üniversitesi tarafından daha önce yapılmış olduğuna vurgu yaparak, “Geri kalan kısmı da 13 Temmuz 2021 günü açıklanan TÜBİTAK’ın desteklediği projeler kapsamında yapılmasına karar verilmiş projelerdir. Dolayısıyla ODTÜ ile imzalanması istenilen protokol kapsamındaki iş paketlerinin önemli bir bölümü daha önce tamamlanmış projeler veya TÜBİTAK tarafından yeni desteklenmesine karar verilen projeleri içermektedir” dedi.

Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin (DAUM) elinde İzmir ilinin yerel bir üniversitesi olması sebebiyle; elinde haritalama çalışmalarının envanteri olduğunu ve mevcut haritaların revizyonun çok kısa sürede tamamlanabileceğini söyleyen Koparal, ODTÜ ile hazırlanan protokol hakkında şu sözleri söyledi:

“Protokol işin teknik şartnamenin de yüklenici tarafından hazırlanacağını ve bunun bedelininde belediye tarafından ödeneceğini göstermektedir. Teknik şartnamesi olmayan bir işin bedeli neye göre ve nasıl belirlenmiştir?

Bu denli hassas bir bilimsel çalışmanın müşavirlik ve kontrollük hizmetini kim yürütecektir?

Saha ve arazi çalışmaları, yüklenicinin vereceği kararlar ve yapacağı tüm çalışmaların denetime tabi tutulmaması ileriye dönük büyük sorunları da muhtemelen beraberinde getirecektir... Gibi soru işaretli konularda ortadadır.

Anlaşıldığı üzere İBB ile ODTU arasındaki protokol gereğince yapılması istenen çalışmaların önemli bir kısmı Dokuz Eylül Üniversitesi ve diğer araştırmacılar tarafından yapılmış veya yapılmaktadır. Adı geçen protokolün kabul edilmesi mükerrer çalışmalara neden olacağı için, hem zaman israfı, hem maddi kaynakların gereksiz yere harcanması açısından son derece sakıncalıdır.

Bunun yerine var olan yapı stokunun depreme karşı dirençliliğinin ortaya konmasını sağlayacak kentsel dönüşün çalışmalarına öncelik verilmelidir.

Bu kapsamda Dokuz Eylül Üniversitesi’nin İzmir ilinde depremden kaynaklanacak riski azalmak içi önerdiği Bütünleşik İzmir Deprem Senaryosu ve Deprem Master Planı (BİZDEMAP) projesine kulak ve fırsat vererek mükerrer çalışmaların yapılmasından kaçınılarak ODTÜ ile yapılacak protokolün neden olacağı olası israf önlenebilir.”

YAPILMIŞ PROJELER, TEKRARLANIYOR!
Koparal, protokol kapsamında yapılması planlanan projelerin daha önce Dokuz Eylül Üniversitesi ve diğer araştırmacılarca tamamlanmış olduğu aktararak, projeleri şu şekilde listeledi:

DAUM tarafından yapılan TÜBİTAK-1001 ve TÜBİTAK-1007-KAMAG projeleri

İzmir metropolü ile Aliağa ve Menemen ilçelerinde güvenlikli yapı tasarımı için zeminin sismik davranışlarını modellenmesi projesi kapsamında yapılan yapılmış olan çalışmalar

- alüvyon zemin tabakalarının dinamik zemin davranışı

- zemin profilinin deprem büyütme parametreleri ile sıvılaşma potansiyeli

- faylanma mekanizması ve sismolojik veriler

- yüksek yapılaşmaya yönelik tasarım tepki spektrumları

- Zemin büyütme haritaları

- Kuvvetli yer hareketi istasyonları kurulumu-İzmirNet

İzmir İli Yerleşim Alanından Geçen Diri Fayların Paleosismolojisi projesi yeni tamamlanmıştır. Bu proje kapsamında izmir metropol alanına yakın 5 fay üzerinde hendek açılarak paleosismolojik özellikleri ortaya konmuştur.

İzmir Fayı- Seferihisar fayı, Tuzla Fayı, Gülbahçe Fayı ve Yağcılar Fayı çalışıldı.

Fayların türü, segment uzunlukları, kinematik verileri
Deprem üretme potansiyelleri
Deprem üretme periyotları
Son ürettikleri deprem
Son depremden sonra geçen zaman belirlenmiştir:

Afet İşleri Genel Müdürlüğü (AFAD) Deprem Daire Başkanlığı Ulusal Deprem Araştırma Programı (UDAP) Projeleri (2016-2018)
-İzmir Balçova Segmenti Boyunca Heyelan Hareketlerinin DInsar ve LİDAR Yöntemleri İle Belirlenmesi ve İzlenmesi

-Afet ve Acil Durumlar Sonrası Halkın Toplanma Alanlarına İlişkin Kriterlerin Belirlenmesi ve Değerlendirme Yönteminin Oluşturulması, İzmir Kenti Örneği

Tübitak Deprem Araştırmaları Özel Çağrısı kapsamında 13/07/2021 tarihinde desteklenmesine karar verilen projeler

-İzmir İl sınırları içinde yer alan Holosen-Kuvaterner yaşlı fayların Paleosismolojisi. Bu proje kapsamında İzmir il sınırları içinde kalan 8 fay üzerinde hendek açılarak palerosismolojik çalışmalar gerçekleştirilecektir.

Bergama Fayı, Zeytindağı Fay Zonu, Güzelhisar Fayı, Yeni Foça Fayı, Menemen Fay Zonu, Mordoğan Fayı, Kemalpaşa Fayı, Dağkızılca Fayı ve Gümüldür Fayı çalışılacaktır.

-Ege Denizinde sismik etkilerle Tsunami oluşum ve kıyılardaki etkilerinin olasılıksal Analizi, çevrimiçin etkileşimli olaslılksal tsunami bilgi sistemi

-30 Ekim 2020 (Mw:6.9) Sisam depremi sonrası post-sismik deformasyonun izlenmesi ve İzmir çevresinin deprem tehlike analizi

-30 Ekim 2020 depreminden en çok etkilenen İzmir-Bornova Havzasının yerbilimsel özelliklerinin belirlenmesi

-Foça-Karaburun açıkları aktif tektoniği ve stratigrafisinin incelenmesi

- Sığacık ve Kuşadası körfezindeki diri faylar Tübitak ve DEÜ-Deniz Bilimleri Enstitüsü’nün ortak çalışması ile Mayıs ayı sonunda Piri Reis gemisiyle haritalanmaya başlanmıştır. Bu proje kapsamında da Eylül ayında denizaltındaki birimlerden karotlar alınarak denizaltındaki fayların deprem üretme potansiyelleri saptanacaktır.ITU-Tubitak Mam..DEU.. AFAD...

-İzmir İl Sınırları içerisinde yer alan Holosen -Kuvaterner  Yaşlı Fayların Paleosismolojisi Afyon üniversitesi, DEÜ

-İzmir ve Çevresinin Depremselligine neden olan jeodinamik yapının jeofizik ve jeodinamik veriler ile analizi ve jeolojik yorumu DEÜ

- İzmir ve Çevresinin Depremselligine neden olan jeodinamik yapının jeofizik ve jeodinamik veriler ile analizi ve jeolojik yorumu DEÜ