Kalem kalem açıklama! Sayıştay’ın Konak raporunda neler var?

EGEDESONSÖZ- Konak Belediyesi’nin 2020 yılı harcamalarını denetleyen Sayıştay raporu yayınladı.  Raporda personel giderlerinin genel bütçenin yüzde 40’ını aştığı belirtilmesinin yanı sıra kiralama ve kent mobilyaları konusunda da tespitlerde bulunuldu.

SOSYAL DENGE SÖZLEŞMESİ
Yapılan incelemede, Konak Belediyesi ile Tüm Yerel Yönetim Çalışanları Sendikası (TÜM YEREL-SEN) arasında akdedilen toplu sözleşmede mevzuata aykırı olarak aile içi şiddet, sosyal faaliyet, ücretli izin ve belediye imkânlarından yararlanma gibi konularda düzenlemelerin yapıldığı vurgulandı. Raporda, “Bundan sonra imzalanacak sözleşmelerin mevzuatta belirtilen usul ve esaslara uygun olarak yapılması ve sosyal denge tazminatı sözleşmelerinde, sosyal denge tazminatının tutarının belirlenmesi ve uygulanmasına ilişkin hükümler dışında herhangi bir hüküm konulmaması gerekmektedir” denildi.

KOMİSYON RAPORLARI AYNI
Sayıştay, “Belediye Meclisinde görüşülmek üzere ihtisas komisyonlarına sevk edilen aynı konuların birden fazla ihtisas komisyonu tarafından ele alındığı ve bu konulara ilişkin komisyonlarca düzenlenen raporların içeriklerinin ve meclis karar numaralarının tamamen aynı olduğu tespit edilmiştir. 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 24’üncü maddesinde ihtisas komisyonlarına ilişkin düzenleme yapılmıştır. Anılan madde gereğince ihtisas komisyonlarının görev alanına giren işlerin bu komisyonlarda görüşüldükten sonra belediye meclisinde karara bağlanacağı belirtilmiştir. Belediye İhtisas Komisyonu Raporlarının incelenmesi sonucu, farklı ihtisas komisyonlarının görev alanına giren işler nedeniyle düzenlenen raporların tamamen aynı olduğu tespit edilmiştir” dedi.

İHALELERİ SGK’YA NEDEN BİLDİRMEDİN?
Sayıştay, idare tarafından yapılan bazı ihalelerin Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilmediğini tespit etti. İncelemede, “5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “Prim ve idari para cezası borçlarının hakedişlerden mahsubu, ödenmesi ve ilişiksizlik belgesinin aranması” başlıklı 90’ıncı maddesine göre, İdare ihale yolu ile yaptırdıkları her türlü işleri üstlenenleri ve bunların adreslerini onbeş gün içinde SGK’ya bildirmekle yükümlüdür. Diğer taraftan, Sosyal Güvenlik Kurumu Prim ve İdari Para Cezası Borçlarının Hakedişlerden Mahsubu, Ödenmesi ve İlişiksizlik Belgesinin Aranması Hakkında Yönetmelik’in “İhalelerin bildirimi” başlıklı 5’inci maddesinde de 5510 sayılı Kanun çerçevesinde düzenleme yapılmıştır. Yapılan incelemede, İdare tarafından gerçekleştirilen 11 ihalenin SGK’ya bildirilmediği görülmüştür” denildi.

SUSUZDEDE OTOPARKI
“İdareye ait bir mağaza ve katlı otoparkın protokol gereğince başka bir kurum tarafından kiraya verildiği ve kira tahakkuklarının yapılamadığı tespit edilmiştir. Göztepe Susuzdede Park Altı 103 Sokak No:6/A adresinde bulunan mağaza ve çok katlı otopark işletmesinin esasen arsa vasfında bir taşınmaz üzerine kurulduğu, mülkiyetinin de Konak Belediyesi, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve üçüncü şahıslara ait olduğu görülmüştür. Arsa üzerinde 1992 yılına kadar Konak Belediyesi tarafından çeşitli binalar yapıldığı anlaşılmıştır. 12.04.1995 tarihinde İzmir Büyükşehir Belediyesi ile yapılan protokole istinaden anılan katlı otopark ve mağazanın, İzmir Büyükşehir Belediyesi mülkiyetinde olan Eşrefpaşa pazaryeri içerisindeki ...... Restoran ve Çay bahçesinin kullanım ve işletme hakları karşılığında takasına karar verilmiştir. Yapılan inceleme sonucunda; mülkiyetinin belirli bir bölümü Konak Belediyesi’ne ait olan taşınmazın özelleşen bir şirket tarafından alt yüklenici olarak bir belediye şirketine kiralandığı, İzmir Büyükşehir Belediyesi ile yapılan protokole istinaden kira tahakkuklarının doğrulayıcı belgelerinin İdareye bildirilmesi gerekirken bildirilmediği, bu nedenle 2018, 2019 ve 2020 yıllarında İdare hesabına yatırılan toplam 1.538.311,45 TL’nin doğruluğunun teyit edilemediği ve anılan kira bedelinin tahakkukunun yapılamayarak emanet hesabında bekletildiği görülmüştür. Sonuç olarak, mülkiyet probleminin çözüme kavuşturularak İdarenin payına düşen kira tahakkuklarını doğrulayıcı nitelikteki belgelerin alınarak gerekli kayıtların yapılması sağlanmalıdır”

KİRAYA VERİLEN KENT MOBİLYALARI
“Kiraya verilen kent mobilyalarına ilişkin ilan ve reklam vergisinin tahakkukunun hatalı yapıldığı ve kira gelirinin tahsil edilmediği tespit edilmiştir. İdare tarafından kiraya verilen Kent Mobilyalarına (reklam üniteleri) ait ilan ve reklam vergisinin yılda iki kez tahakkuk ettirilmesine rağmen tahsil edilmediği tespit edilmiştir. Yapılan incelemede, İdare tarafından kent mobilyalarını, ilan ve reklam işini mutat meslek olarak ifa eden bir firmaya kiraladığı görülmüştür. İlgili firmanın kiralama süresi boyunca yılda iki kez ilan ve reklam vergisi tahakkuku yapıldığı, firmanın almış olduğu ilan ve reklam işlerine ilişkin vergi sorumlusu olarak ilan veya reklamın yapıldığı ayı takip eden 20’nci günü akşamına kadar herhangi bir beyanname vermediği anlaşılmıştır. Ayrıca firmanın gecikme zammı dahil 109.981,00 TL ilan ve reklam vergisi borcu bulunduğu görülmüştür. Diğer taraftan kent mobilyalarına (reklam üniteleri) ait kira gelirinin tahsil edilmediği ve 2019 yılından itibaren gecikme zammı dahil toplam 2.802.335,43 TL alacak tutarının olduğu görülmüştür. Kent mobilyalarının kiralanması ihalelerinde kiracıların, İlan ve Reklam Vergisi’ne ilişkin beyannamelerinin mevzuata uygun olarak verilmesi ve ilan ve reklam vergisi borcu ile kira gelirlerinin tahsil edilmesi sağlanmalıdır”

ASGARİ ÜCRET DESTEK PRİMİ KONUSU
“Genelge hükümlerine göre, yüklenicinin hakedişinden kesilen asgari ücret destek primleri emanet hesaplarına alınacak ve sonrasında genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere illerde muhasebe müdürlükleri, ilçelerde ise mal müdürlüklerinin banka hesaplarına aktarılacaktır. İdarenin hesap ve işlemleri incelendiğinde; muhasebe müdürlüğüne gönderilmeyerek Belediyenin emanet hesaplarında tutulan asgari ücret destek primi tutarının; uygulamanın başladığı 2016 yılında 298.551,15 TL, 2017 yılında 1.656.268,79 TL, 2018 yılında ise 1.252.686,06 TL olmak üzere toplam 3.207.506,00 TL tutarında olduğu ve bu tutarların genel bütçeye aktarılmadığı tespit edilmiştir. Mevzuat hükümleri uyarınca; Belediyenin emanet hesaplarında tutulan 2018 yılı ve öncesine ilişkin asgari ücret destek primlerinin genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere ilgili muhasebe müdürlüğüne gönderilmesi gerekmektedir. Söz konusu hatalı uygulama nedeniyle İdarenin 2020 yılı mali tablolarında 333- Emanetler Hesabı 3.207.506,00 TL fazla görünmektedir”

ARAÇ MUAYENELERİ
“Yapılan incelemede, İdareye ait bazı araçların muayenelerinin zamanında yapılmadığı, dolayısıyla araçların muayeneleri gecikmiş olduğundan ilgili araçlar bir süre muayenesiz olarak trafiğe çıktıkları anlaşılmıştır. Araç muayeneleri zamanında yaptırılmayan araç listesini gösteren tabloya aşağıda yer verilmiştir” denildi.

YAPI KULLANMA İZİN BELGESİ
“Yapı kullanma izin belgelerine ilişkin yapılan incelemede üç belediye hizmet binasının yapı kullanma izin belgesinin olmadığı tespit edilmiştir. 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 30’uncu maddesinde yapı kullanma iznine ilişkin düzenleme yapılmıştır. Anılan madde gereğince yapının tamamen bittiği takdirde tamamının, kısmen kullanılması mümkün kısımları tamamlandığı takdirde bu kısımların kullanılabilmesi için inşaat ruhsatı veren belediyeden izin alınması gereklidir. Yapılan incelemede, İdareye ait Veteriner İşleri Müdürlüğü Hizmet Binası, Alanyalı (Akevler) Köşkü, Ayla Ökmen Semt Merkezi’nin yapı kullanma izin belgesinin olmadığı görülmüştür. Söz konusu taşınmazlara ilişkin bu belgelerin alınmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir”

PERSONEL GİDERLERİ YÜKSEK
“Belediye Şirket personeli dahil personel giderlerinin, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin yeniden değerleme oranlarıyla çarpımı sonucu ortaya çıkan tutarın %40’ını geçtiği tespit edilmiştir. İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Bağlı Kuruluşları ile Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare Birliklerinin Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul ve Esaslar’ın 5’inci maddesinde personel giderlerinin toplam giderler içindeki payına ilişkin üst sınır belirlenmiştir. Anılan hüküm gereğince; İdarelerin, şirket personeli de dahil yıllık toplam personel giderleri, idarenin gerçekleşen en son yıl bütçe gelirleri toplamının her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 04.01.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298’inci maddesi uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılması sonucu bulunacak miktarın yüzde kırkını aşamaz. Yapılan incelemede anılan mevzuat gereğince, belediye şirket personeli de dahil yıllık toplam personel giderleri, idarenin gerçekleşen en son yıl bütçe gelirleri toplamının her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 298’inci maddesi uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılması sonucu bulunacak miktarın %40’ını aştığı görülmüştür. Mezkûr mevzuat hükümleri gereğince personel giderlerinin mevzuatta belirlenen düzeye getirilmesi sağlanmalıdır”

Belediyenin İlbank Sermaye Payının Mali Tablolarda Eksik Gösterilmesi başlığı altında ise şu ifadelere yer verildi:

“Kurum bilançosunda İlbank’ta bulunan sermaye payının eksik gösterildiği tespit edilmiştir. 6107 sayılı İller Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanun’un 4’üncü maddesine göre; 5779 sayılı Kanun’a göre her ay Hazine ve Maliye Bakanlığı ve İlbank tarafından dağıtılacak vergi gelirleri paylarının toplamı üzerinden aylık olarak yüzde iki oranında kesilecek miktarların İlbank’ın sermayesine ekleneceği belirtilmektedir. Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 178’inci maddesine göre; kanuni yetkilere dayanılarak mali kuruluşların sermayesine iştirak edilen tutarların 240- Mali Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabına kaydedilmesi gerektiği belirtilmektedir. Yapılan incelemede; Kurumun 2020 yılı bilançosuna göre 240- Mali Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabı 23.132.424,39 TL olarak yer almaktadır. Bununla birlikte İlbank Belediye Veri ve Bilgi Bankası kayıtlarına göre, Kurumun 2007 yılından bu yana birikmiş sermaye payı tutarı 30.899.767,54 TL’dir. Dolayısıyla İlbank sermayesine iştirak edilen tutarlar ile Kurum kayıtları arasında bulunan fark nedeniyle 240-Mali Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabı 7.767.343,15 TL eksik bilgi vermektedir.