İzmir Tabip Odası'ndan kritik açıklama: Salgın böyle devam ederse sağlık sistemi çöker!

Oktay GÜÇTEKİN / EGEDESONSÖZ - İzmir Tabip Odası, İzmir ve Türkiye'de artan koronavirüs vakaları nedeniyle 'Salgın yayılıyor, vakalar artıyor' başlığı ile İzmir Tabip Odası Konferans Salonu'nda basın toplantısı düzenledi. 

Toplantıya İzmir Tabip Odası Başkanı Lütfi Çamlı, tabip odası yöneticileri, DİSK Ege Bölge Temsilcisi Memiş Sarı, Türkiye Mimar ve Mühendisler Odası ( TMMOB) İl Koordinasyon Kurulu Sekreteri Sekreteri Aykut Akdemir ve çok sayıda basın mensubu katıldı.

Hazırlanan basın metnini katılımcılar adına okuyan İzmir Tabip Odası Başkanı Lütfi Çamlı, mevcut önlemlerin yetersizliğine dikkat çekti. Yöneticilere 8 maddelik acil önlem çağrısında bulunan Çamlı, kafe, restoran ve AVM'lerin hala açık olmasına dikkat çekti.

YAŞANTIMIZI TEHDİT EDEN BİR DÖNEME GİRMİŞ BULUNUYORUZ
Toplantılarda açıklamalarda bulunan İzmir Tabip Odası Başkanı Lütfi Çamlı, deprem sonrasındaki 10'ncu günde olgu sayısının iki katına çıktığını söyledi. Çamlı, "COVID-19 pandemisi sadece 3 hafta gibi kısa bir süre içerisinde küresel olgu sayısının 40 milyondan 50 milyona ulaşan seyriyle dünyada yakıcılığını sürdürmektedir. Türkiye'de ise ilk vakayı takiben hızla yükselip pik yaptığı Mart-Nisan 2020 dönemine göre bugün çok daha fazla zor ve yaşantımızı tehdit eden bir döneme girmiş bulunuyoruz. Bilindiği gibi İzmir çok daha özel bir zorluğu da yaşamaktadır: Kısa süre önce yaşadığımız deprem salgına “eklenmiştir”. Resmi makamlarca deprem’i izleyen 10'ncu günde olgu sayısının depremin başladığı güne göre iki katına çıktığı açıklanmıştır.  Bu durum doğru karar verme, doğru yöntem uygulamanın önemini çok daha yaşamsal yapmaktadır. Ancak en az bunlar kadar önemli olan bir şey de zamanlamadır, vakti geçmiş ve uygulanmamış kararların bir değeri olmayacaktır. Bilinmektedir ki bugün atılan adımların sonucunu 2-3 hafta sonra görmeye başlayacağız. O nedenle bu basın açıklamamızın halkımız kadar karar verme ve uygulama sorumluluğu taşıyanlarca da önyargısız olarak değerlendirilmesini diliyoruz" ifadelerini kullandı.

ÖLÜM SAYISINDAKİ ARTIŞ ENDİŞE VERMEKTEDİR
Ölüm sayılarının endişe verdiğini belirten İzmir Tabip Odası Başkanı Lütfi Çamlı, "İlk adım bugünkü tabloya yönelik gerçeği yansıtan bir tanıda bulunmaktadır. Bu açıklamayı rakamlara/tablolara boğmak istemiyoruz ve diyoruz ki Sağlık Bakanlığı’nın güvenilirliği kamuoyunca tartışılan verilerinin bile gösterdiği gerçek şudur: Salgın şu anda bütün Türkiye'ye yayılmış ve kontrolden çıkmıştır. Sağlık Bakanlığı’nın pandemi sürecini şeffaf bir biçimde yönetilmesi yüzünden gerçek olgu ve ölüm sayıları konusunda yeterli bilgimiz yoktur. Ancak bilim insanlarının saha gözlemleri ve çeşitli kaynaklara dayanarak yaptığı epidemiyolojik tahminler, bugünlerde salgın eğrisinin ilk tepe noktasına ulaştığı Nisan ayına benzer ve belki de daha fazla olgu sayısıyla karşı karşıya olduğumuzu göstermektedir. Entübe edilen hasta ve ağır hasta sayısındaki artış özellikle Ekim ayının üçüncü haftasından sonra gözlenen yükselme eğilimi endişe vericidir. Ölüm sayılarındaki artış da endişe vermektedir. Sağlık Bakanlığı’nın bildirimlerine göre COVID-19 hastalığına bağlı olarak kayıtlara geçen ölümler Ekim’in ikinci haftasından sonra artış eğilimine girmiştir" dedi.

FİLYASYON ÇALIŞMALARINDA OLGULARA YETİŞEMİYOR
İzmir'de günlük pozitif çıkma oranının yüzde 30'lere ulaştığını belirten Çamlı, "Geldiğimiz noktada İzmir’de günlük test pozitiflik oranları duyumlarımıza göre yüzde 30'lar düzeyine ulaşmıştır.  3000-3500 kişide test pozitif saptanabilmektedir. Ambulanslar olguları taşımakta zorlanmaktadır. Hastanelerde mevcut servisler, yoğun bakımlar yetmiyor, yeni COVID-19 servisleri ve yoğun bakımlar açılıyor. Serviste ya da yoğun bakımda yatması gereken birçok hasta acillerde ya da servislerde bekletilip yatırılacakları yatakların “boşalması” bekleniyor. Sadece COVID-19 hastaları değil, diğer hastalar da servis, yatak, yoğun bakım sıkıntısı yüzünden kamusal sağlık hizmetine ulaşmakta güçlük çekiyor. Hızlı tanı ve tedavinin hayati önem taşıdığı birçok hastalığın taraması yapılamıyor. İlçe Sağlık Müdürlükleri’nin ve TSM’lerin üzerine yıkılmış olan filyasyon çalışmalarında olgulara yetişilemiyor. Günlerce ilacına ulaşamayan hastaların sayısı giderek artıyor. Hastalara oldukça özellikli ve yan etkileri olan ilaçların dağıtımda ciddi sorunlar yaşanmaktadır. Aile hekimleri de isyan halinde.  Giderek artan sayıda pozitif ve temaslı olgu izlemine yetişemiyorlar. Kısacası İzmir’de de salgının kontrolden çıktığını söyleyebiliriz" diye konuştu.

AÇIKLANANDAN ÇOK DAHA YÜKSEK
İzmir'de bazı hastanelerin yoğun bakımlarının dolduğunu belirten Çamlı, "Önümüzdeki süreçte bazı hastanelerde bazı çalışmaların durdurulacağı yönünde duyumlarımız var. Bugün itibari ile zaten bunu bazı üniversite ve devlet hastaneleri bunu açıklayacak. Bazı hastanelerimizin tüm birimleri sadece pandemiye döndü. Bir üniversitemizde 2 gün önce açılan yoğun bakımlar bile tamamen dolmakta. Ancak böyle bir vaka artışına hiçbir hastanenin kapasitesinin yetişeceğini sanmıyorum.  İzmir'de toplam yatan vaka sayısı konusunda net bir sayımız yok ancak açıklananlarda çok daha yüksek olduğu yönünde duyumlarımız var. Bazı hastanelerde yeni yeni bölümler pandemi hastanesine ya da servislerine döndürülüyor" ifadelerini kullandı.

FİLYASYON ÇALIŞANLARINDA KOVİD POZİTİF VAKALARI GÖRMEKTEYİZ
Sahada çalışan filyasyon ekiplerinde pozitif vakalar gördüklerini belirten Lütfi Çamlı, "Özellikle salgının başlangıç dönemde kovid pozitif olan arkadaşlarımızın büyük bir çoğunluğu birinci kademede çalışan arkadaşlarımızdır. Bunun nedeni de koruyucu ekipman yoktu. Burada aile hekimleri kendi imkanları ile koruyucu ekip almaya çalıştılar. Şuanda filyasyonda çalışan arkadaşlarımızda kovid pozitif vakları görmekteyiz" dedi.

HİÇBİR SAĞLIK SİSTEMİ YETERLİ OLMAYACAK                                      
Sorumluluğun yalnızca vatandaşlara bindirilmemesi gerektiğini vurgulayan Başkan Çamlı, salgının böyle olması durumunda hiçbir sağlık sisteminin yeterli olmayacağını söyledi. Çamlı, "Veriler en fazla bulaşın ev içi, çalışma ortamı ve toplu ulaşımdan olduğunu göstermektedir. Öte yandan şehrimizde günlük hayat olağan akışında seyretmekte, insanlar sokaklarda, toplu yerlerde, alışveriş merkezlerinde, kafe ve restoranlarda, kıraathanelerde fiziksel mesafe kuralına yeterince uyumadan, maskesiz ya da uygunsuz takılmış maskelerle dolaşabilmektedir. Toplu taşımalarda özellikle işe gidiş dönüş saatlerinde yoğun sıkışıklıklarla devam etmektedir. Okullar açıldı, açılmayan sınıfların da açılması düşünülmektedir. Salgının kontrolden çıktığı bir dönemde artık maske, mesafe, hijyen’ demenin bu sorunu çözemediğini anlamalıyız. Salgınla mücadelenin sorumluluğu yalnızca yurttaşa, bireye indirgeyerek bu sorunla baş edilemez. Sağlık sistemimizin yanıt verme kapasitesini çok zorlayan bir noktadayız. Salgının böyle devam etmesi, hasta sayılarının böyle artması durumunda hiçbir sağlık sisteminin yeterli olamayacağı, çökeceği göz önüne alınmalıdır" dedi.

8 MADDELİK ÖNERİ
Salgına yönelik 8 maddelik önerilerini sunan İzmir Tabip Odası Başkanı Lütfi Çamlı; "Bu kapsamda şu önerileri acilen açıklamak zorunda kaldık;  

1) Genelde Türkiye, özel olarak İzmir’e ait tüm veriler kamuoyu ile şeffaf ve ayrıntılı biçimde paylaşılmalıdır. İl Umumi Hıfzıssıhha Kurulları etkinleştirilmeli ve Tabip Odaları bu kurula dahil edilmelidirler.

 2) Bu verilerin ışığında olgu artışını engellemeye yönelik epidemiyolojik çalışmalarla gerekli tedbirler bir an önce alınmalı ve ilk adım olarak “toplumsal hareketlilik” derhal en etkin biçimde kısıtlanmalıdır. Sahadan alınan verilerin ışığında yapılacak kısıtlama temel, zorunlu ve acil hizmet üreten sektörler dışında çalışma hayatının durdurulması da olmak üzere virüsün yayılmasını azaltacak gerekli bütün önlemler hızla hayata geçirilmelidir. Alınacak önlemler en fazla zarar gören ve görecek dezavantajlı kesimlerin ekonomik ve sosyal olarak olumsuz  etkilenmelerden korunmasını sağlayacak ekonomik ve sosyal destek mekanizmalarının oluşturulması ile birlikte/eş zamanlı yürürlüğe konmalı ve denetlenmelidir.

3) Salgın mücadelesinde koruyucu sağlık hizmetleri güçlendirilmeli, birinci basamak sağlık hizmetlerinin etkinliğini artıracak şekilde organizasyonu gerçekleştirilmelidir. Filyasyon çalışmaları epidemiyoloji bilimi ışığında gerçekleştirilmelidir. Bu mücadelede kamunun diğer kaynaklarının da  etkin kullanımı sağlanmalıdır.

4) Salgınla mücadele edebilmek için daha çok merkezde, daha çok sayıda test yapılmalı; pozitif vakaların erken tanınması, etkin biçimde izole edilmesi, temaslıların karantinaya alınması sağlanmalıdır.

5) Hastanede tedavisi gerekmeyen kişilerin izolasyon ve takibi için kullanıma uygun kamu pansiyon, yurt vb. ortamlar ayarlanmalı, bu konuda yerel yönetimlerle işbirliğine gidilmeli, hane içi yayılımın önüne geçilmelidir.

6) Salgın ile mücadelede tüm olanaklar toplum sağlığı yararına kullanılmalı, kamu sağlık kurumlarının ihtiyaca cevap veremediği her durumda özel hastaneler Sağlık Bakanlığı’nın kontrolüne geçirilmeli, yurttaşların sağlık hizmetlerine erişimi istisnasız ve ön koşulsuz bütünüyle parasız olmalıdır.

7) COVID-19 dışı hastaların aylardır ertelemek zorunda kaldıkları sağlık sorunları ve bu konuda yaşanan sorunlar dikkate alınarak “pandemi dışı hastaneler” belirlenmeli, pandemi dışı sağlık sorunları için başvurulabilecek güvenli alanlar yaratılmalıdır.

8) Sağlık çalışanları yorgundur. Salgın ile en önde, özveri ile mücadele eden sağlık çalışanlarını korumayı öncelemeyen hiçbir ülke salgınla baş edemez.  Salgının başından beri yöneticiler tarafından yapılan eşit ve adil olmayan görev dağılımı, eşitsiz ek ödemeler, sosyal ve ekonomik kısıtlılıkların yanında bir de her gün meslektaşlarının ölümüyle moral ve motivasyonu bozulan sağlık çalışanları tükenmiştir. Nitelikli ve yeterli koruyucu ekipmana ulaşmakta zorlanan, gelecek kaygısı taşıyan sağlık çalışanları büyük sıkıntılar yaşamalarına karşın özveri ile çalışmaktadır. Sağlık çalışanlarının çalışma koşulları ve özlük hakları hızla düzeltilmelidir. Pandemide en az 10 kat daha yüksek bulaş riski taşıyan, hastalanan ve şimdiye kadar 160’ a yakın kayıp veren sağlık çalışanlarının desteklenmesi ve bu olayın “meslek hastalığı” olarak yasalarda yer alması sağlanmalıdır" ifadelerine yer verdi.

İVEDİ OLARAK ÖNLEM ALMAYA DAVET EDİYORUZ
Tüm yetkilileri önlem almaya davet ettiklerini belirten İzmir Tabip Odası Başkanı Lütfi Çamlı, "İzmir Tabip Odası olarak hem hekim hem yurttaş kimliğimizle, toplum sağlığını en yüksek “ulusal çıkar” ve insani değer olarak görüyoruz. Nihayetinde acilen aklın ve bilimin ışığında açık, şeffaf, güvenilir, toplumun bütün kesimlerinin katılımına açık, salgın mücadelesini bütüncül olarak ele alan yeni bir salgın politikası oluşturulmasını, geciktirilmemesi gereken, ertelenemez bir görev olarak tespit ediyoruz ve yetkilileri ivedi olarak önlem almaya, sorumluluklarına uygun adımlar atmaya, başta siyasi partiler, milletvekilleri olmak üzere bütün İzmir örgütlü yapılarını yetkililer üzerinde basınç oluşturmaya, girişimde bulunmaya, çağırıyoruz" dedi.

Basın açıklamasının ardından ise katılımcılar açıklamalarda bulundu.

YÜKSEL: AİLE HEKİMLERİ KORUYUCU EKİPMANLARA DAHA KOLAY ULAŞMALI
İzmir Tabip Odası Genel Sekreteri Seha Yüksel ise aile hekimlerinin durumunu vatandaşları riske attığını söyledi. Yüksel, "Vakalar arttıkça aile hekimlerin yükü de artmaya başladı. Hızlı artan vakalar ile birlikte temas sayıda artmaya başlanıyor. Hastalar ile temas sürülüyor ve sorunu aile hekimleri hastalara ile birlikte çözmeye çalışıyoruz. Sürekli tutarlı bir çalışma modeli oluşmadığı için hastayı karşılama konusunda netleşmemiş bir durum var. Bu durumun daha iyi koordine edilmesi ve çalışma sürelerinin kademeli hale getirilmesi ve aile hekimlerinin koruma ekipmanlarına daha kolay ulaşmalı. Aile hekimlerinin pozitifliği oraya gelen vatandaşların da durumunu riske atmakta" diye konuştu.

AKDEMİR: BU BİR SUÇTUR
TMMOB İl Sekreteri Aykut Akdemir ise şu an uygulanan politikanın sürü bağışıklığı politikası olduğunu söyledi. Akdemir "Bu süreç artık kontrol edilebilir olmaktan çıkıp artık sürü bağışıklığına gidilmiştir. Bu bir suçtur. Tümüyle odalarımız ile her koşulda birlikte olacağımızı belirtmek istiyoruz" diye konuştu.

SARI: ÇAĞRILARINI HER YERDE DİLLENDİRECEĞİZ
Toplantıda söz alan DİSK Ege Bölge Temsilcisi Memiş Sarı, Tabip Odası'nın mücadelesinde  yanlarında olacaklarını belirtti. Sarı, "Pandemi bir işçi sınıfı hastalığına dönüştü. Bizler çağrısına uyarak, çağrılarını her yerde dillendireceğiz. İnsan hayatından önemli hiçbir şey yoktur diyoruz ve Tabip Odası'nın mücadelesini destekleyeceğimizi her yerde söylüyoruz" dedi.

Açıklamaların ardından ise İzmir Tabip Odası Başkanı Lütfi Çamlı ve İzmir Tabip Odası Sekreteri Seha Yüksel basın mensuplarının soruları yanıtlandı.