İzmir için kara rapor!

Menduha Ceylan/EGEDESONSÖZ- İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisinin 2020 yılı verilerine göre Türkiye’de 2 bin 427 işçi, iş yerinde karşılaştığı kazalar ve koronavirüs gibi çeşitli sebeplerle yaşamını yitirdi. İSİG Meclisi İzmir Sözcüsü Mustafa Güven, pandemi döneminde işçi cinayetlerinin yüzde 30 oranında artış gösterdiğini belirterek “Tespit edebildiğimiz kadarıyla 2020 yılında iş cinayetlerinde 2 bin 427 kişi hayatını kaybetti, en az 741 işçinin ölüm sebebi ise kovid-19. Kovid-19’dan ölen işçi sayısı daha fazladır aslında. 2020 yılında karşılaştığımız bu tablo görülmemiş bir şey. Tabiri caizse işçi kıyımı yaşandı. Bilindiği üzere geçen yıl 330 sağlık emekçimiz de iş cinayetlerine kurban gitti. Türkiye genelinde hayatını koronavirüs sebebiyle kaybeden 741 işçinin 330’u sağlık sektöründe çalışmaktaydı. 1686 işçi; inşaat, tarla, fabrika genelinde çeşitli iş cinayeti sebepleriyle hayatını kaybetti. Bunlara düşme, yoğun çalışmaya bağlı vücudun tükenmesi ve intihar vakaları da dahil. Bu süreçte işçi intiharları da arttı tabi. Tahminlerimiz Kovid-19 nedenli ölümler iş cinayetlerini yüzde 30 arttırdığı yönünde” diye konuştu.

BİZİM ULAŞTIĞIMIZ VERİLER BUZDAĞININ SADECE GÖRÜNEN KISMI
Elde ettikleri verilerin sadece kayıtlara geçen veriler olduğunun, kayıtlara geçmeyen çok daha fazla işçi cinayeti yaşandığının altını çizen Güven, “Bizim ulaştığımız veriler buzdağının sadece görünen kısmı, daha fazlası mevcut fakat tespit edilebilir değil. Daha görünür kılma yönünde çalışmalar yapıyoruz. Özellikle tarım işçileri kolu tamamen kayıt dışı bir alan bizim tahminlerimize göre tespit edilenin 3 veya 5 katı oranında işçi ölümleri daha fazla. Hastane kayıtlarına bile geçmiyor çoğu tarım cinayeti. Dolayısıyla bizim rakamlarımız sadece buzdağının görünen kısmı” dedi.

İZMİR’DE 111 İŞ CİNAYETİ TESPİT EDİLDİ!
İzmir’de 2020 yılında 111 kişinin iş cinayetleri sonucunda hayatını kaybettiğini söyleyen Güven, “İzmir iş cinayetleri rakamlarında Türkiye genelinde ikinci sırada. Birinci sırada İstanbul yer alıyor; 325 işçi ölümüyle. İzmir’de resmi rakam 111 olsa da bu rakam aslında daha fazla. İş cinayetlerinde kayıt dışı olaylar kat ve kat fazla” şeklinde konuştu.

EN ÇOK İŞÇİ CİNAYETİ TARIMDA!
Güven, 2019 yılının aynı dönemdeki iş cinayeti sayılarıyla 2020 yılının aynı dönemdeki sayıları karşılaştırıldığında ciddi artışların olduğunu belirtti. Güven, özellikle tarım sektöründe yaşanan ciddi artışın sebeplerini şu sözlerle açıkladı:

“Son 2 yıldır tarım sektörü iş cinayetlerinde birinci sıraya yükselmiş durumda. 2019’dan 2020 yılına işçi cinayetleri oranı ciddi şekilde artmış durumda aslında olması gereken pandemi sürecinde hayatın, sektörlerin yavaşlamasıyla bu tip iş cinayetlerinin de azalması ancak beklendiği gibi olmadı. Dönüşümlü çalışma, otobüs saatlerinin değiştirilmesi, yaşlılar için 65 yaş kuralı getirilmesi, 20 yaş altının dışarı çıkmaması, okulların tatil olduğu dönemde iş cinayetleri nasıl arttı? Çünkü üretim; gıda sektöründe, fabrikalarda devam etti. Kovidli olan işçiler yatak döşek yatmıyorsa fabrikalar karantinaya alınarak çalıştırıldılar. Bütün bunlar baktığımızda iş cinayetleri sayısının pandemide daha da çok arttırdı.”

“ÜRÜN BİZE ULAŞANA KADAR BÜTÜN SEKTÖRLERDE İŞ CİNAYETLERİ YAŞANIYOR”
İş cinayetlerinin İstanbul, İzmir, Kocaeli gibi büyükşehirlerde daha fazla görüldüğünü; yaz aylarında tarım ile birlikte Ege Bölgesi, İç Anadolu’da yoğunlaştığını belirten Güven, “Belirli başlı iş cinayetlerindeki artışlara baktığımızda trafik kazalarının çok ciddi boyutlarda olduğu görülüyor. Tarım işçileri, tarlaya giderken kaza yapıyor gibi. Moto kuryeler pandemi başladığından beri çok ciddi şekilde çalışma yoğunluğu gösteriyor. Çok hızlı servis yapmaya çalışıyor. İnsanlar evlerinde kapanabilsin diye bazı işçi sınıfı aslında feda ediliyor. Moto kuryeler büyük oranda iş kazalarına uğradılar ve aralarında ölenler oldu. İş kazaları kuryelerde iş cinayetlerinden kat ve kat daha fazla, koruyucu ekipman eksikliği söz konusu. Aslında bu süreç tarımda ürünün dikilmesinden, toplanmasına başlıyor ve bu moto kuryenin kaza geçirmesine kadar devam ediyor. Tarımda da servis kazaları en çok karşılaştığımız konular başında; düşme, ezilme, makinenin altında kalma gibi kazalarla iş cinayetleri yaşanıyor. Aslında ürün bize ulaşana kadar bütün sektörlerde iş cinayetleri yaşanıyor" dedi.

“ACI GERÇEKLERİ DEĞİŞTİRECEK ADIMLAR ATILMIYOR”
Pandemi sürecinde bazı sektörlerin krizi fırsata çevirme algısıyla üretimi arttırdığını söyleyen Güven, sektör yöneticilerinin ve hükümetin izlediği politikalarının işçi sağlığına bir tehdit oluşturduğuna dikkat çekerek şu ifadeleri kullandı:

“Bu durum büyük sıkıntılar yarattı. Her ne kadar kısa çalışma ödeneği, işçi kovma yasaklanmış olsa dahi biliyoruz ki o kısa çalışma ödeneğine alınan işçiler de bazı sektörlerde 12 saat çalıştırılıyor. Uzun çalışma saatleri de ölümlere, intiharlara sebep oluyor. İşçiler de işten atılırız korkusuyla pandemi döneminde neredeyse hiç itiraz etmeden düşük ve uzun sürelerde çalışmayı kabul etti. Bunlarda iş cinayetleri sayısını arttırdı. Üretimdeki aşırı rekabet ve hızın artmasıyla iş cinayetleri de ekstrem düzeyde arttı. Normalde ne beklerdik? İşlerin durduğu gibi gözüktüğü yerlerde cinayetlerin düşmesini beklerdik. Bakın sayılara, geçen yıl mart ayında 113 olan iş cinayeti sayısı, nisan ayında 223 oluyor, mayıs ayında 166’ya birazcık düşüyor… Ağustos’tan itibaren de hız kesmeden artarak devam ediyor. Aralık ayında da bu doğrultuda zirveyi gördü rakamlar. Bundan sonrası için hükümetin politikalarına baktığımızda da bu acı gerçekleri değiştirecek adımlar atılmadığını görebiliyoruz.”