İnternet alışverişlerindeki cayma hakkı düzenlemesi ertelendi

E-ticaret kapsamındaki mesafeli sözleşmelerde cayma hakkının 14 güne çıkarılması 1 Ocak 2024'te yürürlükte olacak. Ticaret Bakanlığınca hazırlanan "Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik" Resmi Gazete'de yayımlandı.

Bakanlıktan konuya ilişkin yapılan açıklamaya göre, iletişim imkanları ve ödeme sistemlerindeki çeşitlilik başta olmak üzere, teknolojide yaşanan gelişmelerle ülkenin sahip olduğu genç nüfus yapısı, altyapı yatırımlarının tamamlanması, e-ticaretin getirdiği zaman ve mekan sınırı olmaksızın hızlı ve kolay alışveriş imkanları, satıcı ve ürün çeşitliliğinin fazlalığı, sürekli düzenlenen kampanya ve promosyon ile sektörün dinamik yapısı e-ticaretin hacminin ve konvansiyonel ticaretten aldığı payın artan bir hızla yükselmesine neden oldu.

Bu durum tüketicilerin elektronik ticarette taraf oldukları mesafeli sözleşmelerin ağırlığını ve önemini günden güne artırdı. Mesafeli sözleşmelerle ilgili yeni satış ve pazarlama tekniklerine karşı etkin bir tüketici koruma sisteminin oluşturulması, Avrupa Birliği (AB) direktiflerine uyumun sağlanması amaçlarıyla 23 Ağustos 2022 tarihli ve 31932 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelere ilişkin aracı hizmet sağlayıcılara tüketicilerin belirli durumlarda bedel iadesi dahil haklarını kullanabilmelerine ilişkin yükümlülükler getirilerek tüketicilere yasal haklarının kullanımı hususunda ek koruma getirildi.

Malı iade süresi 14 güne çıkarıldı
Bu çerçevede cayma hakkının kullanımında malı iade süresi 10 günden 14 güne çıkarıldı. Ayrıca AB Direktiflerine uygun olarak iade masraflarından sorumluluk halleri düzenlenerek örtülü bir maliyet kalemi olarak nihai satış fiyatının tespitinde dikkate alınan iade masraflarının ürün ve tüketici bazında farklılaştırılabilmesi imkanı ile nihai satış fiyatlarında yapılacak indirimler sayesinde sektörel rekabetin ve toplam tüketici refahının artırılması hedeflendi.

Kredi kartı ile yapılan ödemelerde cayma hakkının kullanılması halinde azami 14 gün içerisinde tüketiciye yapılması zorunlu bedel iadelerine ilişkin olarak kart çıkaran kuruluşlara da kendilerine aktarılan tutarın ulaşmasını takiben kartın kullanılabilir limitine tek seferde ilave edilmesi zorunluluğu getirilerek tüketicilerin taksitli alışverişlerinde kredi limitlerinin haksız yere azalmasından dolayı finansmana ulaşmalarının önündeki engel kaldırıldı.

Standart nitelikteki sınırlı sayıda ürün için kişiselleşmesi nedeniyle satın alınması sonrasında cayma hakkı kullanılan ürünün ceza hukuku bağlamında suç aleti olarak kullanılması başta olmak üzere hukuka aykırı kullanımının yeniden satışa konu edilmesi nedeni ile yeni sahibi olan tüketici bakımından adli ve idari yönden güvenlik riski taşımasının önlenmesi, kıt olan ülke kaynaklarının israfının engellenmesi, tamamına yakınının ithal edilmesi nedeni ile dış ticaret dengesine olumsuz etkisinin önlenmesi ve ülkenin de taraf olduğu Yeşil Mutabakat Eylem Planı kapsamında doğaya ve çevreye verilen zararın azaltılması ile sürdürülebilir tüketim ve yeşil dönüşüme katkı sağlanması amaçlarıyla bazı ürün grupları sınırları belirlenerek cayma hakkından istisna edildi.

Ayrıca yapılan bu sınırlı düzenlemenin, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un tüketiciye tanıdığı ayıplı mala ilişkin bedel iadesi dahil seçimlik haklarını kullanmasına engel olmadığı hususuna vurgu yapıldı.

Yapılan değişiklikle, hem satıcı/sağlayıcılar, aracı hizmet sağlayıcılar ile kargo şirketleri arasında ticari sözleşmelerin revizyonu ile bilgi işlem sistemlerinde gerekli entegrasyonun yapılabilmesi hem de tüketicilerin hak ve yükümlülükleri konusunda bilgilendirilerek aydınlatılabilmeleri için söz konusu değişikliklerin 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girmesi hususu düzenlendi.

Öte yandan, yapılan yeni düzenlemenin cayma hakkının kullanımı dışındaki hükümleri, 1 Ekim 2022 tarihinde yürürlüğe girecek. (AA)