Esrarengiz radyoaktivite hareketliliği... 'Nükleer atık mı getirildi?’

Metehan UD / EGEDESONSÖZ - Avrupa genelinde 5 binden fazla noktada ölçüm yapan EURDEP’in (Avrupa Birliği Radyolojik Veri Paylaşım Platformu) yayınladığı verilere göre geçtiğimiz günlerde Manisa’da radyoaktivite seviyesinde yükseklik yaşandı. Platformun açıkladığı rakamlar incelendiğinde Manisa’nın merkezinde 26 Nisan’da 2,5 mikrosievert/saat ve 27 Nisan’da 45 mikrosievert/saat ölçüm yapılmış durumda. Radyoaktivite Avrupa’da ölçülen en yüksek seviye olurken konunun sosyal medyaya yansıdıktan sonra verilerde değişiklik yapılması ise dikkat çekti.

*Haritada Türkiye üzerinde mor renkle işaretlenen bölge: Manisa

Konuya dair Ege'de Son Söz’e açıklamalarda bulunan Dokuz Eylül Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Emekli öğretim üyesi Dr. Enver Yaser Küçükgül verilerin tahminen uydu aracılığı ile yapıldığını belirterek, “Uydu aracılığı ile ölçüm yapılırken yer kalibrasyonlarının da yapılmış olması gerekir. Bu kalibrasyonları nasıl yapıyorlar, hangi sistemler ile yapıyorlar, ölçüm değerleri uluslararası standartlara uygun mu değil mi bir bilgi yok elimizde. Kendi sayfalarında da diyorlar ki yanlışlıklar olabilir. Tüm istasyonlarda verileri normalken, Manisa Merkezde 26 Nisan’da 2.500 nanosievert/saat hemen arkasında bir gün sonra 27 Nisan’da ise 45.000 nanosievert/saat ölçümde bulunuyorlar. Normalde pek çok yerde ki ölçüm değerleri 80, 100 nanosievert/saat civarlarında.” dedi. 

‘ANCAK RADYOAKTİF MALZEME İLE MÜMKÜN’
2014 yılında Manisa Köprübaşı’ndaki uranyum cevher alanında 16 mikrosievert/saat ölçüm yaptığını ifade eden Küçükgül “Uluslararası radyasyon birimi standart olarak mikrosievert/saat olarak gösterilmektedir. Mikrosievert birimi ile gösterirsek  26 Nisan’da 2,5 mikrosievert/saat, 27 Nisan’da 45 mikrosievert/saat ölçüm yapılmış. 2014’te Manisa Köprübaşı’nda 16 mikrosievert/saat ölçmüştüm yani bu değerin üçte biri. Ölçümün yapıldığı haritada yer şehir merkezini gösteriyor. Aynı tarihte Köprübaşı’nda 80 nanosievert/saat iken Manisa şehir merkezinde 45.000 nanosievert/saat. Dolayısıyla şehir merkezinde böyle bir pik değer ölçülmesi oraya bir takım radyoaktif malzemenin gelmesi ile mümkün” diye konuştu.

‘OSB'DE YÜZLERCE FABRİKA VAR’
Buna benzer bir olayı 2006 yılında Gaziemir’de yaşandığını ve o tarihte Gaziemir’e 3 kamyon dolusu nükleer reaktör yakıt çubuğu getirildiğini hatırlatan Küçükgül şunları söyledi:

“Bir kamyon radyoaktif atık Aslan Kurşun Fabrikasında eritiliyor. Türkiye’de nükleer reaktör yok, yurt dışından ülkemize sokulması yasak. O dönemde Gaziemir’de ölçüm yapılıyor olsaydı böyle bir pik değer görülürdü. Haritaya baktığımızda şehir merkezinin hemen bitişiğinde Manisa Organize Serbest Bölgesi var. Orada yüzlerce fabrika var. Bu fabrikaların herhangi birine nükleer atık mı getirildi? Bunun araştırılması lazım. Bu bir anlık değer ve daha sonra kaybolduğunu görüyoruz.”

TENMAK’A ARAŞTIRMA ÇAĞRISI!
‘Nükleer atıklara ne oldu?’, ‘Hangi tip radyoaktif izotoplar var?’, ‘Bu işlem hangi amaçla yapıldı?’ sorularını soran Küçükgül “Sadece gama radyosyonunu ölçmek yeterli değil. Alfa, beta değerlerinin de ölçülmesi lazım. Birden çok parametreyi ölçmek gerekir. Şehir merkezinde ciddi bir çalışma yapmak gerekir. TENMAK’ın (Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu) bunu araştırması lazım. Avrupa Birliği’nde yayınlanan bu veriler onlara da gitmiştir... Umarım sorumluluklarını yerine getirirler, aksi takdirde şu anda İzmir-Gaziemir’de bulunan 250.000 tondan fazla radyoaktif atıklar gibi yeni bir problem kaynağına daha mı sahip olacağız.” dedi.