ESHOT'ta dev bütçeye oy çokluğu

Oktay GÜÇTEKİN / EGEDESONSÖZ - İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin Kasım ayı olağan Meclis maratonun 7'nci oturumu gerçekleştirildi. Ahmet Adnan Saygun Sanat Merkezi'nde gerçekleştirilen oturuma İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer başkanlık yaptı.

Dün gerçekleştirilen 6'ncı oturumda İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin 2022 yılı bütçesini görüldüğü görüşülürken bu kez de ESHOT 2022 yılı bütçesi ve 2022 yılı Performans Raporu gündeme geldi.

Hazırlanan bütçe kapsamında 2022 Mali Yılı Bütçesine dahil dairelerin gider harcamaları için 1 milyar 821 milyon 600 bin lira ödenek verildi. Müdürlüğün 2022 yılı gelirleri ise net 1 milyar 414 milyon 35 bin lira olarak tahmin edildi. Bütçede, gelir ve gider arasındaki toplamda 407 milyon 565 bin liralık farkın ise borçlanma ve net finansman ile karşılanmasının planlandığı belirtildi.

Görüşmeler öncesi ise İzmir Büyükşehir Belediyesi bürokratları tarafından hazırlanan video gösterimi meclis üyelerine ve İzmirlilere izlettirildi.

ÖZUSLU: KILI KIRK YARARAK ÇALIŞIYOR
Görüşmeler sırasında ilk söz alan CHP Grup Başkanvekili Mustafa Özuslu, "Bugün itibari ile 90 minibüs bin 49 solo, 641 körüklü otobüs ile İzmir'in sokaklarında yollarında. Canla başla hizmet veren ESHOT görevlisi arkadaşlarımıza şoförlerimize, mühendislerimize, temizlik görevlilerimize teşekkür ediyoruz. Onlar gerçekten önemli bir hizmeti İzmir'e aşkla yerine getiriyorlar. ESHOT konuşacağımız zaman bir noktayı konuşmamız lazım... ESHOT'un aslında İzmir halkı için , kamu için nasıl kılı kırk yararak iş yaptığını gösteren bir örnek var elimizde. Tek seferde alınan 364 otobüsün sağladığı mali avantajdan söz edeceğim. Bu bir finansal başarıdır. 570 milyon TL’ ye 5 yıl vadeli ve 5 yıl garantili olarak alınan 364 otobüsün alımından doğan tasarruf miktarı 293 milyon TL. Banka kredisi ile alınsaydı faiz oranı yüzde 19'du. 5 yıl sonra da faiz ile 863 milyon TL geri ödememiz gerekecekti. Belediyenin kasasına kalan ve yeni yatırımlara kaynak teşkil edecek miktar 395 milyon TL'dir. Bu neredeyse bedavaya getirilen otobüslerin, bu alımın hem belediyemize hem ESHOT'umuza sağladığı avantajı şapka çıkartarak selamlıyorum. 2022 yılını konuşuyoruz ya… Başkanımız döneminde alınan otobüs hedefi 606'yı bulmuş olacak. Hedefimiz 500'dü…" diye konuştu.

SON DERECE SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR BÜTÇE
Pandemi döneminde yaşanan kayıplara da dikkat çeken Özuslu, "Pandemi dönemindeki hasılat kayıplarını herkes biliyor. 734 milyon TL biniş kaybından dolayı yaşadığımız hasılat kaybının tutarı... Sağlıkçılara helali hoş olsun vermeye devam edeceğiz. 326 milyonluk bir destek sağlandığı gözüküyor sağlık çalışanlarına da. Bir takım desteklerimizle, öğrenci ve öğretmenlere yapılan desteklerle ESHOT bir miktar zorluk yaşıyor ancak bu tablo içinde dahil, vatandaşı müşteri yerine koymadan, pandemide bin 500 otobüsün 1 tanesini bile seferden çekmeden İzmir'de vatandaşın emrinde kullanmaya devam ettik. Büyükşehirimizin toplu ulaşıma 1 milyar 532 milyon TL desteği oldu. Bu desteği vermeye devam edeceğiz. Son 14 ayda motorin yüzde 33 zamlandı. Biz yıllık 51 milyon litre motorin kullanıyoruz. Dün sadece ESHOT'un bütçesine gelen yük 51 milyon TL. Biz de istiyoruz… Kendileri ilgili başkanlıklardan Sayın Cumhurbaşkanımızdan yani kimden isteyeceklerse, kamu toplu taşımacılığından KDV ve ÖTV muafiyetini getirsinler bu bir nebze katkı olsun. Bu yıl 9 milyon kredibilite ile katkıda bulunacağız. ESHOT ile ilgili güneş enerjisi santrali gibi çok önemli şeyler var. Gelir kaydı sağlıyor. Tramvayı, metrosu, deniz taşıtları ile ulaşım bir bütün. Ulaşım entegre olduğu zaman trafik problemine çağdaş çözümler üretebiliriz. ESHOT bizim göz bebeğimiz bir şirket. ESHOT'un yaptığı bu hizmetleri sürdürebilmesi için 2022 yılı bütçesi rasyonel bir bütçedir" dedi.

MISIRLI: ASLINDA YÜZDE 17 ZAM YAPILDI
AK Parti sıralarından söz alarak eleştirilerde bulunan AK Parti Meclis Üyesi Fikret Mısırlı, "Yapılan tasarruf önemli İzmirlinin cebinden çıkacaktı sonuçta. Biz bu tasarrufu yaparken neredeyse 130 otobüsü de etrafa dağıttık. Biz bu otobüsleri satsak neredeyse 165 milyon TL ederdi. En azından bunları İZULAŞ'ta kullansaydık… Sağlık çalışanları için 326 milyon TL katkı sağladık deniliyor. 16 ay günde 2 defa binecek dediğinizde, evet öyle yapıyor. Sağlık çalışanlarını hiç kendi arabası yok yada sabah yarı fiyatla otobüse binmiyor… Gerçekten maliyet bu mu bilmiyoruz. 92 milyon TL katkımız var, bunda da biniş saatlerinin hesap edilmeden yuvarlak bir saat yazılmış. Akaryakıt 51 milyon litre değil, 37 milyon litre alınmış. 37 milyon litre için 272 milyon TL akaryakıt ücreti ödüyoruz. KDV bir kar yada zarar değildir. 43 milyon TL ÖTV diyoruz… 1 milyar 813 milyon olan bütçedeki ÖTV için Türkiye'deki vergi sistemini mi değiştireceğiz? Talep ve isteklerimizi daha anlaşılır yapmakta fayda var. 220 milyon ESHOT'ta eksik yolcu taşımışız. Biz başka kanallarımızı koronanın içine koyarak 734 milyonluk zarardan bahsediyoruz. Baktığımızda 922 milyon hasılat elde ediyoruz, bir önceki 90 dakikalık tarife olsaydı 20 milyon daha az bir tahsilat elde etmiş olurduk. Aktaramaya baktığımızda neredeyse 1 milyar 116 milyon TL tahsilat yapıyoruz. Biz aslında yüzde 17 zam yaptık. Ancak biz bu rakamların içine giydirdiğimizde ortaya bu çıkıyor" dedi.

ŞAHİN: MAHALLE HALKI DA BUNA KARARA KARŞI
Gaziemir'e yapışması planlanan semt garajı hakkında sitemlerini belirten MHP sıralarından söz alan Grup Başkanvekili Selahattin Şahin ise, "Fikret Bey mali durumdan bahsetti. ESHOT bütçesi de umarım Büyükşehir Bütçesi gibi İzmirimiz için iyi olur ve uygulanır. Beyazevler Mahallemiz var Gaziemir'de oraya yaklaşık 40 dönümün üzerindeki araziye ESHOT garajı yapılıyor. Gaziemir'den gelip geçmek zaten oldukça zor. Bu ESHOT garajı dışarıda bir yerde yapılamaz mıydı? Mahallelinin de zaten buna itirazı var. Gaziemir'e gidip gelmeyi zorlaştırmak için elimizden geleni yapıyoruz adeta” ifadelerini kullandı.

SEVİNÇ: ALIM HEDEFİNİN YÜZDE 95'İ GERÇEKLEŞTİRİLMİŞ
Otobüs alımlarını oldukça olumlu bulduklarını belirten İYİ Parti Grup Başkanvekili Kemal Sevinç ise, "ESHOT'un 5 yıllık stratejik planı var ve bunun içinde 500 otobüs hedefi konuşmuş ancak kurum 2021 yılının sonuna kadar 473 hedefine ulaştırmıştır. Bu da 5 yıllık stratejik plan içinde yüzde 95'lik orana geliyor. 20 elektrikli otobüsümüz kentimize hizmet etmekte. 2022 yılı içinde 100 otobüs alımı planlanmış. Bunlar çok güzel. Ben bütün bu olumlu durumlar karşısında ESHOT Genel Müdür başta olmak üzere tüm personellerimize teşekkür ediyorum" dedi.

ÖZUYAR: ESHOT BİZİM İÇİN ÖNEMLİ BİR KURUM
DEVA Partisi Meclis Üyesi Nezih Özuyar ise söz alarak bütçeye olumlu oy kullanacaklarını belirtirken, "Direkt ESHOT’la ilgili olmasa bile Bergama’daki mevcut terminale ESHOT arabaları da girdiği için düzgün bir kullanımı yok. Buna çare bulunamadı... Buna bir çare bulunması lazım. Şehir içi trafiğinin düzenlemesi gerekiyor. Bu konuda desteklerinizi bekliyoruz. 2022 yılı bütçemiz hayırlı olsun. Çünkü çok önemli bir kurum bizim için. Girdi ve çıktı maliyetleri de mevcut durumdan etkilendi. Olumlu oy kullanacağız" dedi.

ŞİMŞEK: KÖRFEZ DAHA AKTİF KULLANILMALI
MHP Grubu'nda söz alan Hakan Şimşek İzmir'deki yollara dikkat çekerken, "51 milyon yakıt 2020 yılı kullanımı için aklıma geldi. Yeni otobüslerin alınması ile yakıt tasarrufu olmuş sanırım bu doğru bir uygulama. ESHOT'un ilk bütçe görüşmelerinde avantajlı jeopolitik bir duruma sahip olduğumuzu söylenmiştim. Bir nebze körfezi kullanmaya başladık. Aldığınız otobüsler yapamadığınız yolların üzerinden geçeceği için bir yoğunluk sağlayacak. Bir otobüs daha almak İzmir ulaşımı için bir çözüm olmayacak. Önce proje yapacaksınız. Biz bu avantajlı körfez konumunu daha aktif kullanmalıyız" dedi.

HIZAL: ULAŞIM AĞINDA AKSİLİK OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYORUM
AK Parti Grup Başkanvekili Özgür Hızal ise; daha önce 90 dakika olan ve ilk binişlerin ardından ücret alınmadığı ancak geçtiğimiz yıl 120 dakikaya çıkarılarak 2. ve 3. binişlerde 50 kuruşluk ücret alınması şeklinde değiştirilen aktarma sistemi konusundaki tepkilerini yeniden dile getirdi. Düzenlemenin yargıya taşınması neticesinde ESHOT’un İzmirlilere borçlu olduğunu söyleyen Hızal, “Pandeminin yıkıcı etkisi bir takım finansal dalgalanmalarının en çok etkilediği kurum ESHOT. Siz realist bir iktidar değilsiniz ama biz realist bir muhalefetiz. Gerçekleri görürüz. ESHOT neden zarar ediyor? ESHOT başarılı bir finans operasyonuyla başarılı bir otobüs alımıyla... İtiraz ettik mi etmedik. Ama bir şeye itiraz ediyoruz ve buna sonuna kadar itiraz edeceğiz. Bu ulaşım ağı işçinde bir aksilik olduğunu düşünüyorum. Siz algı yarattığımızı söyleseniz de İzmirli sizden 90 dakikasını geri istiyor. 120 dakikaya çıkardık, 90 dakikadan daha karlı demekle olmuyor. 120 dakikaya çıkardığınızda 2. ve 3. binişler için de ücret aldınız. Tarifeyle alakalı bir dava var. Mahkeme yürütmeyi durdurma kararı verdi. Kesinleşmesi için yüksek mahkeme kararı var. Tarife ortadan kalktı. 2. binişlerde vatandaşın cebinden 50 kuruş para aldınız. İzmirlilere şunu söylemek istiyorum. Ey İzmirliler Büyükşehir’den alacağınız var! ESHOT çıkar İzmirlilere der ki ‘Biz burada teknik bir hata yaptık, mahkeme hatayı gördü, düzeltti ve size bu kadar borcumuz var. Biz de bu borcumuzu karlarınıza iade ediyoruz’ der. Umarım” ifadelerini kullandı.

İZMİR’E 237 MİLYON TEŞVİK
Merkezi iktidarın İzmir’e ulaşım yatırımı olmaması eleştirilerine de yanıt veren Hızal, “Bir konuya daha değinmek istiyorum. Dün Mustafa Bey, İzmir 40 veriyor 1 alıyor iddiasında bulunmuştu. İzmir’e 112 milyar liralık bir yatırım yapıldı. Bir otobüs alımı yaptınız, güzel, tebrik ediyorum. Devlet ne yaptı bunun karşısında? Size 102 milyon teşvik verdi bir iş daha yaptınız tramvay seti aldınız. Orada da 135 milyon teşvik verdi. 237 milyon etti. Ben sizden ‘Biz bu işi yapıyoruz ama devlet de karşılığını veriyor’ demenizi beklerdim. Devlet İzmir’e yapılanların karşılığını veriyor vermeye de devam edecek. Ben ESHOT’un 2022 bütçesine ‘Hayır’ oyu vereceğimizi belirtmek istiyorum” diye konuştu.

KÖKKILINÇ: 14 AYDIR TARİFE DEĞİŞİKLİĞİ YAPILMIYOR
Söz alan CHP Grup Sözcüsü Nilay Kökkılınç ise "Birkaç soruya yanıt vermek isterim. Gaziemir araç garajı seçimine ilişkin araçların son varış noktalarına uzaklığı ve ölü kilometreler gibi bazı kıstaslar baz alınıyor. Asla trafik olumsuz etkilenmiyor. 14 aydır bir tarife değişikliği yapmıyor ESHOT. ESHOT zam yapmıyor. Her gece döviz kurları değişirken ESHOT aynı tarifeyle devam ediyor. Bir binişte 7,5 lira zarar ediyor, 9,5 lira bir binişte kazanıyor. Son bir ayda akaryakıta yüzde 36 zam yapılıyor ve ESHOT’un kaybı 68 milyon. Ayrıca Aralık 2016’dan beri de kadınlar saat 22.00’den sonra istedikleri yerde inebiliyor. Bugün kadına yönelik şiddetle mücadele gününde bu anlamda da ESHOT Genel Müdürlüğüne teşekkür etmek istiyorum. Kadınlar için çok büyük bir imkân. Bütçesi hayırlı olsun diyorum" dedi.

SOYER: BUNLAR BİR LÜTUF DEĞİL
Yapılan konuşmaların ardından söz alan Başkan Soyer, deniz ulaşımının artırılması gerektiğini belirtirken Hızal’ın sözlerine de yanıt verdi ve şunları söyledi; “Yapılan eleştiriler çerçevesinde 360 milyon çok afaki olabilir denildi. Ama şöyle bir şey var. 130 milyon sadece doktoru hemşireyi kapsıyor. Ama biz 360 milyonla sağlıkta çalışan her bir çalışanı kapsayan bir hale getirdik. Deniz ulaşımını, kara ulaşımına daha çok entegre etmemiz lazım. Deniz ulaşımının ulaşımdaki payı yüzde 3’ler seviyesinde. Aynı hassasiyeti paylaşıyoruz. Bunun artması lazım. Özgür Bey devletin teşvikinden bahsetti. KDV iadesi bu doğrusu. Bunlar herkese verilen şeyler, bize bir lütuf değil. Bizim talebimiz, milletin kendi iradesiyle yaptığı seçimlerle şekillenen yatırım dağılımları. Biz bunu değişmesini istiyoruz. Yoksa tabii ki bir kanun varsa ve KDV indirimi yapılıyorsa İzmir’in bundan faydalanması gayet doğal.”