Oktay GÜÇTEKİN / EGEDESONSÖZ - İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü’nün (İZSU) meclis oturumu gerçekleştirildi. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in yokluğunda meclis oturumuna Başkanvekili Mustafa Özuslu Başkanlık yaptı.
İZSU meclisinin gündemine ise bütçe görüşmelerinde gerçekleşen tartışmalar damga vurdu. AK Parti ve MHP'nin 'ret' verdiği İZSU bütçesi, CHP ve İYİ Partili Meclis üyelerinin 'kabul' oyları sonrası oy çokluğuyla kabul edildi.
AYDIN: BUNUN ADI PARTİZANLIKTIR
Bütçe görüşmeleri ile ilgili ilk olarak söz alan CHP Grup Başkanvekili Murat Aydın, “Her yıl İZSU ile ilgili meseleyi konuşurken benzer şeyleri konuşmaya çalışıyoruz. Doğrudan konuya girerek sorun alanlarını tartışıyoruz. Elbette ki İZSU’nun sorunlarını konuşmak şehrin sorunlarını konuşmak demek. Bugünü gibi yağmurlu olan günlerde tekrar tekrar gündeme getirip konuşuyoruz ancak sonra unutuyoruz. Ben bugünkü konuşmamda yapısal sorunlarımız ile ilgili bakış açısı ortaya koymaya çalışacağım. Bunda elbette siyasi değerlendirmeler var hem İzmir Büyükşehir Belediyesi hem de ülke yönetimi ile ilgili. İZSU’nun genel durumunu, su maliyetini ve körfezin durumunu ele almak istiyorum. İZSU 2023 bütçesi 14 milyar TL. Bu bütçenin 7 milyar 966 milyonluk kısmı kentsel yatırım faaliyetleri ve mal ve hizmet alımları. 2 milyon 668 milyon TL’si personel gider. Bu bütçedeki en temel harcama elektrik kalemi. 2022 yılında elektriğe yüzde 425 zam geldi. Bütçemizin 3,3 milyar TL’lik kısmı elektrik zamlarına gitmiş. İZSU’da elektrik önemli bir yük. Bunlara rağmen yatırım kalemlerinde önemli kesintiler yapmadan önemli yatırımlarla gerçekleştirildi. 2023 yılında 500 kilometrelik içme suyu hattı, 80 adet içme suyu sondaj kuyusu yapacağız. 2006 yılına kadar İZSU’nun görev alanı 11 ilçeydi. 2006 yılında yeni bir yasa çıktı ve bu yasa ile İzmir Büyükşehir Belediyesi sınırları genişledi ve 9 ilçe daha görev sahasına girdi. Son olarak 2014’de çıkan yasa ile bir kez daha İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin görev ve sorumluluk alanları büyüdü ve 10 ilçe daha eklenerek 30 ilçeye çıktı. Bu genişlemeler sonucunda İZSU genel müdürlüğünün görev alanı 6 bin 360 kilometrekare büyüdü. İZSU yasal genişlemeden sonra bu yerler 4 milyarlık bir yatırım yaptı. Biz sadece İzmir Büyükşehir Belediyesi ve İZSU’nun değil genişleyen bütün büyük şehirlerin karşılaştığı sorun haline geldi. Bazı siyasi tutumlar ile. 2021 yılında bin 156 proje sunmuş tüm belediyeler ve iller bankasından destek istenmiş. Destek verilen projelerin yüzde 94,2’si Cumhur İttifakı belediyelerine ait. CHP’li belediyeler oysa bugün Türkiye nüfusunun yüzde 52’sini yönetiyor. 2021’de hepimize ait olan iller bankası 191 belediye projesine yüzde 100 hibe desteği vermiş. Bunların yüzde kaçı CHP'li? Yüzde 1’i! Yüzde 98,4’ü Cumhur İttifakı belediyeleri. Çevre Şehircilik Bakanlığı ne yapmış? 2019 yılında 293, iller bankası ise 256 proje talebimizi reddetmiş. Yine Çevre şehircilik bakanlığı son 3 yılda belediyelere araç yardımı yapmış. Bunların yüzde 97’sini Cumhur İttifakı Belediyesi’ne yapmış. Çevre Şehircilik Bakanlığı 432 milyon TL nakdi yardım yapmış ve bunların tamamı Cumhur İttifakı üyelerine. Bunun adı partizanlıktır” dedi.
3 AY FAZLA SU FATURASI ÇIKARAN İKTİDAR İLE KARŞI KARŞIYAYIZ
İzmir’in suyunun büyük bir bölümünü yer altından karşıladığına vurgu yapan Aydın, “Büyükşehir belediyelerin yetki alanlarını kazanmak için genişleteceksiniz, ortaya çıkan boşluğu hepimizin bütçesinden kendi belediyelerinizi finanse edeceksiniz, CHP belediyelerin topal ördek yapmak için mücadele vereceksiniz… Bunun adı partizanlık. Biz suyu kullanıyoruz. Hep tartışıyoruz suyun maliyetini. İzmir suyunun yüzde 55’ini yer altı sularından temin ediyor. İstanbul suyun yüzde e99’unu barajlardan karşılıyor, Ankara yüzde 98'ini barajlardan karşılıyor. İzmir sadece yüzde 45’ini barajlardan karşılıyor. Bu neye mal oluyor? Biz 1 metreküp suyu yer altın çıkarıyoruz. Enerji ve kuyu açma maliyeti var. Bu suyu arıtma tesisine getiriyoruz 220 milyon TL harcadığımız temin sistemleri üzerinden konutlara taşıyoruz. Biz merdiven çıktığımız için, İstanbul ve Ankara gibi suyumuzun yüzde 99’unu barajdan almadığımız için ödediğimizi ilave enerji maliyeti 1.3 milyar TL. Bu İzmir halkının 3 aylık su faturası demektir. İzmir halkı suyu barajdan alabilseydi suyu 3 ay bedava kullanmaktı. Elektriğe zam yaptıkları yetmeyip, üzerine barajlarımızı yapmayıp bize 3 ay fazla su maliyeti çıkaran bir iktidarla karşı karşıyayız” ifadelerini kullandı.
BEYFENDİLER YAPMAYI SÖYLEDİĞİ BARAJLARI YAPSAYDI…
DSİ’nin bazı görevlerini de İZSU’nun yaptığını vurgulayan Aydın, “DSİ’nin görev tanımı ortada. Büyükşehirlere su temini yapma görevi var. Barajları inşa etme sorumluluğu da DSİ’de. Gördes Barajı'na girmeyeceğim bile. Bizim Gördes, Değirmendere, Çamlı ve Bostanlı barajlarımız yok. Bundan dolayı suyumuzun yüzde 55’ini ilave para ile yer altından çıkarıyoruz. En pahalı suyu satan şehirlerinden biriyiz diyorlar ya… Doğru. Eğer beyefendiler yapmayı söylediği barajları yapsaydı bugün en pahalı sulardan birini tüketmeyecektik. Metropolde ilk başlangıçta olan bölgede abone başına 7 metreküp su kullanıyordu İzmir halkı. Sıkışık bir alanda bu 7 metreküp suyu dağıtmak için oluşturulan ağ çok sayıda aboneye hizmet edebiliyor. Son genişlemeyi yaptıktan sonra karşımıza kırsal alanlar çıktı. Kırsalda sular ne için kullanılıyor? Tarım, hayvancılık ve içme suyu. DSİ’Nin görevi sulama suyunu temin etmesi. Ediyor mu? Hayır! Karaburç Köyü 854 abone var 2 bin 520 nüfusu var. Burada aylık su tüketimi 41 metreküp. Elbette yeki alanlarımıza en iyi hizmeti götüreceğiz ancak biz görev ve sorumluluklarımız dışındaki işleri de yapmak zorunda kaldığımız ve bununla ilgili gerekli desteği almadığımı için bu maliyetler ile karşı karşıyayız. Kaçak kuyulardan insanlar yer altı sularını ciddi bir seviyede tüketiyor” dedi.
Körfez ile ilgili de değerlendirmelerde bulunan Aydın, “Körfezin kirliliğini hep birlikte önleyelim, temizliğini hep birlikte sağlamak zorundayız. İZSU bununla ilgili 2019 yılında bu yana 568 milyon TL yatırım yaptı. Bunu 2023'te 1 milyar 253 milyon TL’ye çıkarıyoruz. 2022 yılında 247 bin 500 metreküp tarama yaptı körfezde temizlik amacıyla. Bu bizim değil, sadece bizim değil su ve kanalizasyon idaresinin tümünün İstanbul’da yaptığı toplantıda ortaya konulan talepler var. Bunların içinde MHP’li Manisa Büyükşehir Belediyesi, AK Partili Kayseri Büyükşehir Belediyesi de var. Elektriği resmi kurumlar tarifesinden satın diyoruz, sanayi ücretleri üzerinden değil. KDV’den muaf tutun diyoruz. Suyun maliyetinde ciddi artışa neden olan sorunu ortadan kaldırmak için barajlar yapın. Köprüler yaptırıyorsunuz kimse gelip geçmiyor, barajlar yaptırın suyunu içelim. İlgili bakanlıkların alınması gereken izinler var. Bunları verin. İzmir'in içme suyunun sağlanması için gerekli barajlar yapılırsa, suyumuzun yüzde 70-80'ini barajlardan temin edersek İzmir halkını su için ödediği bedel azalacak ve 3 aylık fatura İzmirli hakkında kalacak” iadelerini kullandı.
YILDIZ: İŞ ÜRETİLEMEMESİNİN NELERİN ARKASINA SAKLANDIĞINI…
AK Parti Grubu adına söz alan Grup Sözcüsü Hakan Yıldız ise CHP Grup Başkanvekiline yüklenirken, “CHP Grup Başkanvekilleri dinlerken bir konuda yaptığı eleştiriyi umarım yapmaz dedim. Ancak gördüm ki sayın Aydın aynı bakışla yaklaşıyor. 2014 yılında çıkmış bütün şehir yasasını hatırlatarak konuşmasını yaptı. Biz neyi beklerdik? İZSU ne? Bizim için sabah güne başladığımızdan itibaren gece yatıncaya kadar bize hizmet eden bir kuruluş. İZSU bizim için suya erişim, körfez, altyapı, arıtma, taşkın ile mücadele ve Çiğli Arıtma ile 4’ncü faz demek. Biz Sayın Aydın’dan isterdim ki 14 milyarlık bütçe ile İzmir’in kritik sorunlarını nasıl çözdüğünü anlatsın. Ancak kendisi de çok görmedi. Biz, İZSU’yu yönetmeliğini, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin yönetildiğini söylemiştik. Bugün bunun ispatını gördük. İş üretilmemesinin nelerin arkasına saklandığını görmek. Biz zamanında körfez kokuyor dedik, dediniz ki konu yok. Sonra Tunç başkana koku var ancak elimde sihirli değnek yok ki çözeyim dedi. Biz çiğli arıtma tesisi çalışıyor dedik siz kabul etmediniz simdi çamur kurutma tesislerinin çalışmadığını öğrendik. AK Parti olarak 20 yıllık iktidar olarak bahane üzerine siyaset üretmedik. Daha 3 gün önce baraj açılışı yaptık ve bir ilçenin yerini değiştirdik. Biz bahaneler üzerinden politika üretmedik. 120 milyar TL’lik yatırım yapmışız AK Parti olarak İzmir’e. Bostanlı, Değirmendere ve Çamlık barajlarını söylediler. Değirmendere ve Bostanlı barajlarının projeleri hazırlandı ancak İZSU ben yapacağım dedi. Eğer yapmayacaksa İZSU meclisten geçirelim biz yapalım onu. Bizim İzmir’e yaptığımız baraj listesi o kadar uzun ki… “ diye konuştu.
SORULARIMIZA CEVAP ALAMADIĞIMIZ BÜTÇE GÖRÜŞMELERİ YAPIYORUZ
Bütçe görüşmelerindeki komisyon görüşmelerinin geç gerçekleştirmesine de sitemde bulunan Yıldız, “Suya erişim… İzmir'in suyu Türkiye'de en pahalı suyu. Elektrik girdiğiler ile ilgili açıklamalarınız var ancak kayıp kaçak oranında 1 milyar TL'lik zararımız var bunu kapatamadık. Kayıp kaçağınızı önlerseniz yılda 1 milyar TL’lik tasarruf edersiniz. Bütçemize bakıyorum... Büyükşehir yasası ile bütçeniz 5 kat artmıştır. Türkiye'yi İzmir gibi yöneteceğiz diye çıkanların 2014’de çıkan yasaya takılı kalmasını duyunca Türkiye'yi böyle yöneteceklerini söylemesi sonra diyoruz ki vah halimize. 14 milyar TL’lik bütçeyi görüşeceğiz ancak görüşmelerini dün yaptık. Yangından mal mı kaçırıyoruz? Dün sorduğumuz sorulara bile cevap alamadığımız bir bütçe görüşmesi yapıyoruz. Bugün planlamış olsanız 1 megavatı 750 dolara kurarsınız” ifadeleri kullandı.
Kentte yeniden görülen deniz marulunu da işaret eden Yıldız, “Körfez ile ilgili suç Gediz'e atıldı. Geçen sene bütçe konuşmalarında sayın başkana sorduk, Gediz Foça açıklarına dökülüyor diye ve kendisi bir rapordan bulduğunu söyledi. Biz ısrar edince bir isim verdi ve kişi peyzaj mimarı… Doktora tezinde söylenen bir ifade. Biz körfezde yapılmamız gereken sirkülasyon kanalını 3 yıl boyunca seyrettik ve algı yapmaya devam ettik. Denetim sorumluluğu İzmir Büyükşehir Belediyesi’nde olmasına rağmen DSİ’nin temizlemesi gerektiği yeri biz temizliyoruz diyerek algı yaptık. Bugün bir değerli hocanın açıklaması net. Körfez 3 yılda aşırı derece kirlenmiştir. Tunç Başkan bir toplantıda körfez kirli, bunun 2 bin yıllık geçmişi var diyerek işin içinden sıyrılmaya çalıştı. İzmir körfezinin kirliliği 30 yıldır ortada. Yapılması gerekenler ortada. Siz iç körfezde sirkülasyon kanalı yapmazsanız, siz derelerin dibini betonlayıp dengeyi bozarsanız, dereleri zamanında temizlemezseniz İzmir körfezi bugün marul sarmış şekilde duru. Marul da müsilajın başıdır. Körfez kirliliğinin ana nedeni Çiğli Arıtma tesisinin 4’ncü fazıdır” diye konuştu.
SU SİZ BAŞARAMADIĞINIZ İÇİN PAHALI
Çiğli Arıtma Tesisi’ndeki çamurun Manisa’ya götürüldüğünü de vurgulayan Yıldız, “Çevre deyince sayın başkanımız en öne koyabiliriz. Bizim Çiğli Arıtma Tesisi nerede kuruldu? Tuzlu bozkurt habitatında doğal 1'nci sit alanında kurmuşuz. 4 yıldır çamur tesisleri çalışmıyor 2,5 milyon metreküp çamur 1'nci doğal sit alanında duruyor. Bu çamuru Manisa’ya Taşıyoruz, çünkü Manisa’nın çamur yakma tesisi var. Ayda 50 milyon TL'yi cebimizden çıkarıyoruz sonra neden su pahalı... Siz başaramadığınız için pahalı” dedi.
İlçe başkanlarına da seslenen Yıldız, “İZSU demek altyapı demek. İZSU'dan memnun olan ilçe başkanı var mı? İZSU gidip kazıyor ve orayı bırakıyor. Bunu sayın Tunç Başkan'da kabul etmişti. Bir çok belediye başkanı bu sorunu yaşıyor. Sayın Başkan sanki bu kentin belediye başkanı değilmiş gibi başka yerden bakıyor. İzmir'in sorunları çok büyük diyor. Bunu seçimlerden önce söylese anlamlıydı. Seçime 1 yıl kalmışken siz İzmir'in sorunları var, yağmur suyu ve atık su birlikte aktığı için körfez kirleniyor derseniz bunu muhalefet olarak ben desem sorun yok. Ancak bu kentin seçilmiş kişisi 3 yıl sonra bunu söylüyorsa ilk önce aynaya bakması lazım, kendisini eleştirmesi lazım. Sayın Başkan kendisini hala Seferihisar'da zannediyor. Her yağan yağmurda... Coğrafya kaderdir ancak İzmir'de yaşadıklarımız beceriksizliklerinizdir! Sayın başkan geçen sene Kemeraltı’nı altyapı sorununu çözdük diyor. Ancak hala aynı görüntüler. Hangi yatırımı yaptık? Dünya şehri İzmir’imiz bu mu? 1 yıl önce altyapısını yaptık dediğimiz Kemeraltı’nın görüntüsü ortada. Körfezdeki marul görüntüleri ortada. Dikili de altyapı sorunlarını çözdük su kesintileri olmayacak dendi ancak Dikili'deki vatandaşlarımız susuz kaldı mı? Kaldı” ifadelerini kullandı.
SUÇLU HOMEROS
Körfez kirliliği için suçlu arandığını ve kendisinin o suçluyu bulduğunu belirten Yıldız, “Çiğli arıtma tesisine baktığımızda çamur kurutma ünitesi çalışıyor mu? AK Parti olarak soruyoruz. 2013 yılında devreye alınan bu ünite çalışıyor mu çalışmıyor mu? Birinci derece arkeolojik doğal sit alanı üzerinde 2,5 milyon metreküp çamuru stokladık mı stoklamadık mı? Biz dedik ki arıtmalarımız kaçak, ruhsatsız! Dönüp baktığımızda sorunları ilçe meclis üyelerimiz söyleyecek. Rakamlarla nende suyu pahalıya sattığınızı Fikret Bey söyleyecek. Bu İzmir’de yaşıyoruz. Hepimizin bu kentin yaşayanlarıyız. Tüm grubum adına söylüyorum. Arkadaşlarımızın söylediğin en ufak bir yanılma varsa çıkıp özür dileriz ancak çıkıp sorularını yanıtlayın. Yazın kokan, kışın taşan bir şehir oldu. Brüksel’de İzmir’in bilbordlarına bunu yazsın Tunç Soyer. Bizim söylediklerimizde 1 tane yanlış eksik ifade varsa çıkıp söyleyin. Bu kentin daha büyümüş sorunlarına bahane siyaseti üretmenin sonu geldi. 4 senedir siz yürütüyorsunuz. Bu kenti yönetmekle sorumlu adam burada yok ve eleştirilerimize yanıt vermiyor.Taşkınla tanışmayan bir sokağımız kaldı mı? Bu anlamda saydığınız 3 barajı yapmayacaksanız söyleyin biz yapalım. Bu bütçe görüşmeleri bitsin Sayın Aydın ile birlikte çıkıp gezelim kaç baraj yapmışız! Sayın Aydın haklıysa gelip burada evet haklıymışız diyelim. Ancak baktığında buraya gelip ‘eksik bilgilendirilmişim’ diyebilecek mi ? Son olarak suçluyu biz bulduk Homeros suçlu. İzmir’in altyapı sorunun sayın Homeros mahvetmiş” dedi.
ŞAHİN: MAZERET SENFONİSİ BUDUR!
Sözlerine CHP Grup Başkanvekili’ne yönelik yanıtlarla başlayan MHP Grup Başkanvekili Selahattin Şahin, “Sayın Murat Aydın Büyükşehir yasası ile alanın genişlediğini ve İZSU'nun fazladan yük altına girdiğini söyledi. Fakat, 1 lira yatırım yapmadan genişleme sahasından elde ettiği gelirlerden hiç bahsetmedi. Sayın Murat Aydın’a sormak istiyorum. İller bankası ve çevre şehircilik bakanlığı desteklerine atıfta bulunarak bazı veriler paylaştı. Peki CHP'li belediyelerin borçlanma limitleri ne durumda? Ayrıca CHP’li belediyeler kaç tane proje ile müracaat etmiş? Bu verileri de paylaşmasını rica ediyorum. Böyle hamasi laflar doğru değil. Kuyulardan su çekmek için enerji maliyetinden bahsediyor, peki İzmir gibi bir kentte bu güne kadar neden güneş enerjisi ve rüzgar enerjisinden faydalanılmadığının da cevabını vermelidir. Üstelik performans programında bu konuda hedefler var. İşte mazeret üretme senfonisi budur” dedi.
HER İŞİ YAPMA KUDRETİNE SAHİPTİR
Bütçe ile ilgili pozitif konuları söylemeyi temenni ettiğini belirten Şahin, “2023 İZSU performans programıyla ilgili pozitif şeyler söylemeyi çok arzu ederdim. Ama maalesef 2022 ve 2023 performans programı kitapçıklarını incelediğimizde neredeyse birebir aynı olduğunu gördük. İzmir’in yazın kokan, kışın taşan, bir kent olmasının yegane sorumlusu İZSU’dur. Bu sorunları çözmekle mükellef olan kurumun performans programı olarak önümüze koyduğu sürdürülebilir çözüm önerileri yoktur. Yapılanlar yapılacak olanların göstergesidir. 2023 İZSU performans programıyla ilgili pozitif şeyler söylemeyi çok arzu ederdim. Ama maalesef 2022 ve 2023 performans programı kitapçıklarını incelediğimizde neredeyse birebir aynı olduğunu gördük. İzmir’in yazın kokan, kışın taşan, bir kent olmasının yegane sorumlusu İZSU’dur. Bu sorunları çözmekle mükellef olan kurumun performans programı olarak önümüze koyduğu sürdürülebilir çözüm önerileri yoktur. Yapılanlar yapılacak olanların göstergesidir. Hizmet alımı yoluyla istihdam edilen 491 personelin yüzde 12’si kadın, kimse çıkıp da İZSU’nun çalışma sahaları kadınlara uygun değildir gibi boş sözler etmesin. Asil Türk kadını, Gazi Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde kurtuluş savaşında olduğu gibi hayatın her alanında Türk erkeğinin yanında her işi yapma kudretine sahiptir. Bir dahaki seneye kadar yapılacak personel alımları varsa bu konunun hassasiyetle ele alınmasını temenni ediyorum” dedi.
Su arıtma sistemlerinin yaygınlaştırılması önerisinde de bulunan Şahin, “Gelelim performans programı ve bütçeye. Temel politikalar ve öncelikler başlığı altında yayınlanan metinler birebir aynıdır. Türkiye Cumhuriyeti iklim değişikliği eylem planı başlığı altında, “Yerleşmelerde kanalizasyon ve yağmur suyu toplama sistemlerinin ayrılması çalışmaları sürdürülmelidir.” Maddesi maalesef yıllardır sonuçlandırılamamıştır. Yine aynı başlık altında, “Ücretlendirmenin sosyo ekonomik koşullar dikkate alınarak düzenlenmesi sağlanmalıdır” maddesi de maalesef aylık ÜFE artışlarına endekslenen fiyatlamayla göz ardı edilmektedir. Türkiye iklim değişikliği stratejisi başlığı altında “Yağmur suyu depolama alanlarının yapılması ve uygun yer seçimi sağlanmalıdır.” maddesi genel kurul başlangıcında verdiğimiz önergede belirtilen yağmur suyu hasadı daire başkanlığının kurulmasının önemini ortaya koymaktadır. İzmir Manisa planlama bölgesi 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planı başlığı altında, “Havzadan havzaya bölgeden bölgeye sınır aşan yüzeysel suların korunarak kirletilmeden kullanılması sağlanmalı ve kirliliği önleyici tedbirler alınmalıdır.” maddesi dere ıslahları ve dere yataklarının da konumlanmış pis su kanallarının ivedilikle deplase edilmesinin önemini vurguluyor. Kentsel bütünleşik kentsel gelişme stratejisi ve eylem planı başlığı altında, eylem 6.2.3 maddesinde, “Yağmur suyu depolama tesisleri kurulması ve kullanım amacına göre bu suların arıtılmasına yönelik uygulamalar yaygınlaştırılmalıdır” denilmektedir. Gaziemir fuar alanı açık otopark alanı bu işe oldukça uygundur” ifadelerini kullandı.
İZMİR KÖRFEZİ DAİRE BAŞKANLIĞI BİR AN ÖNCE KURULMALIDIR
Planlamaları yapılan bazı çalışmaların gerçekleşme oranının yüzde 0 olduğunu belirten Şahin, “İdarenin amaç ve hedefleri başlığı altında performans hedefi 1.3.1 maddesinde deniz suyundan kent merkezinde içme suyu tedarik edilmesi ele alınmıştır. Körfezi temizlemeden bu mümkün değildir. Performans hedefi 1.4.4 maddesinde, “Önceki yılda yer alan sağlıklı içme ve kullanma suyu üretilmesi ve dağıtımı” bu yılki performans programından çıkarılmıştır. Bunun gerekçesinin açıklanmasını talep ediyorum. Performans hedefi 3.1.1 “Yağmur suyu şebeke toplayıcı hatlar yapımı” maddesine istinaden soruyorum, şuan yaptığınız yağmur suyu kanallarında toplanan yağmur suları nereye deşarj ediliyor? Performans hedefi 3.2.1 maddesinde dere ıslah ve korkuluk yapımı belirtilmiştir. Özellikle önceki dönemde yapılan taş duvarlarının üstüne beton hatıl konulup onun üzerine korkuluk yapılmaktadır. Eskiyen bu taş duvarlar şiddetli taşkınlarda dağılmakta ve üstündeki yapılan işi de bozmaktadır. Taş duvar ıslahlarında belirli bir program çerçevesinde betonarmeye çevrilmesi gerekir. Performans hedefi 3.4.1 ve 3.4.2 maddelerinde körfeze ulaşan derelerin temizliği ve körfez ekosisteminin izlenmesi belirtilmiştir. Yine verdiğimiz önergeye atıfta bulunmak istiyorum,İzmir körfezi daire başkanlığı biran önce kurulmalıdır. Performans hedefi 4.7.1 maddesinde İZSU genel müdürlük hizmet binası ve tesislerin yapımı, depreme karşı dayanıklı hizmet binaları proje ve inşaat işlerinin yapılmasını belirtmiştir. Deprem sonrasında özellikle kesintisiz sus akışının sağlanması adına altyapı tesislerininde rutin kontrollerle denetlenmesi önemlidir. İçme suyu yönetimi başlığı altında 1.3.1 deniz suyundan kent merkezinde içme suyu tedarik edilmesiyle ilgili 2022’de 1 milyon 203 bin tl ayrılmış, bu yıl ise bu rakam 1 milyon 451 bin 900 TL olmuştur. Çeşme ilçemizde denizden içme suyu 2022 hedefi yüzde 100 iken gerçekleşen sıfırdır” dedi.
Kent merkezindeki içme suyu hedefinde gelinen noktayı da vurgulayan Şahin, “Kent merkezinde içme suyu hedefi 2021’de yüzde 50 iken gerçekleşen yüzde 20’dir. Performans hedefi 1.4.4 içme suyu arıtma tesislerini işletmek için ayrılan kaynak 86 milyon 153 bin tl iken 2023 bütçesinde 1 milyar 165 milyon 440 bin TL’dir. Bu artışı olumlu karşılamakla beraber önceki dönemde savsaklandığının açık bir delilidir. Performans hedefi 1.5.1 içme suyu iletim hatlarının tamamlanması maddesinde Ödemiş 2.etap, Kınık Kiraz ilçelerinin de özellikle hedeflerin çok çok altında gerçekleştiği görülmüştür. Performans hedefi 2.2.1 kanalizasyon hizmetleri bakım ve onarım 2022’de 364 milyon 700 bin tl ayrılmışken bu yıl 1 milyar 330 milyon 194 bin 500 tl ayrılması önemli olmakla beraber önceki yıllarda bu işinde savsaklandığını görüyoruz. Yine performans hedefi 2.3.2 depreme karşı dayanıklı yeni atık su arıtma tesislerinin yapılması hedefleri ve ayrılan kaynaklar yeterli düzeyde değildir. Performans hedefi yağmur suyu şebeke ve toplayıcı hatlar bakımı için önceki yıl ayrılan kaynak 42 milyon 447 bin iken 2003’te 250 milyon 190 bin tl kaynak ayrılması olumlu olmakla beraber geçtiğimiz dönemde bu işlerin neden yapılamadığını açık bir göstergesidir. Göçmen vatandaşlarımızın dediği gibi ne kaa ekmek o kaa köfte. Bu bütçede öngörülen yaklaşık 4 kat artış umut verici olsada performans hedeflerindeki öngörülerin İzmir'in kronikleşmiş altyapı ve koku problemini çözeceğine inanmıyoruz” diye konuştu.
SEVİNÇ: ARITTIĞI SU İLE…
İYİ Parti Grup Başkanvekili Kemal Sevinç ise bazı alanlar ile ilgili bilgilendirmede bulunurken, “Yönetim dile getirilen konularda gereken önlemleri alacaktır, bundan hiçbirimizin şüphesi olmasın. Gece gündüz demeden 24 saat kentin kanal altyapısını ayakta tutan kurumun bir takım proje büyüklükleri hakkında bilgi vermek istiyorum. Suyun üretiminin yüzde 25’i baraj, yüzde 75’i yer altı sularından kaynaklanmaktadır. Yağmur suyu hatlarımız şebeke 552 kollektör 179 toplam 73 kilometredir. 2019 yılından bugüne kadar 220 kilometre hattına 2023 yılında 270 kilometre hattın yapımı planlanmıştır. Su kaçak oranımız 2022 yılında yüzde 27 seviyelerine getirilmiş durumda. 2023 hedefi yüzde 25’e düşürmek. Hedefimiz yüzde 20 seviyelerine getirmek. Atık su arıtma tesisi konusunda tesis sayısı ve arıttığı su ile Türkiye’nin en ileri ili konumuna gelmektedir. 53 adet paket arıtma tesisinin de hizmete açılması hedeflenmiştir. 30 ilçemizde yan kollarıyla beraber 379 adet deremiz bulunmakta. Sürekli olarak temizlik ve bakımı yapılmaktadır. Çamur stok sahalarına gerek iyileştirme çalışmalar devam etmekte. Arıtma tesisinden çıkan çamurların lisanslı bertaraf tesislerine nakledildiğini görülmüştür. Bizim bütçeye oyumuz evet olacak” diye konuştu.
SÖZÜPEK: NE KADAR ŞEFFAF OLDUĞUMUZU GÖSTERİR
Plan Bütçe Komisyonu Başkanı olarak grup başkanvekillerinin açıklamalarının ardından söz alan CHP’li Meclis Üyesi Bülent Sözüpek, eleştirilere yanıt verirken, Biz komisyonda sorulan sorulara açık ve net bir şekilde cevabını verdik. Hakan Bey’in gösterdiği bir belge vardı. 2017 yılındaki yazışmayı o kurumdan alıp burada gösterebiliyorsa İZSU’nun ne kadar şeffaf olduğunu göstermektedir. Bu kürsüye çıkıp sürekli kendi iktidarına güzelleme yapan AK Parti Grup Sözcüsü her defasında yerli ve milliyim diyor ancak İZSU bütçesini dolar üzerinde bahsediyor. Bütçelerde rakamlar önemli ancak burada bir konuşması çıkıp Homeros’tan bahsedip 2023 bütçesinden bahsetmiyorsa bende bunu söylemek zorundayım” diye konuştu.
YENİLENEBİLİR ENERJİYE CİDDİ YATIRIM YAPAN BİR BÜTÇEYLE YOLA ÇIKACAĞIZ
Bütçedeki rakamlardan da bahseden Sözüpek, “İZSU Genel Müdürlüğü 2023 yılına 14 Milyar TL büyüklüğünde bütçesi ve performans programı ile giriyor. Özellikle son 2 yıldır yaşanan öngörülemez maliyet artışlarına rağmen hem işletme faaliyetlerine devam etti hem de İzmir için hayati önem taşıyan yatırımlarını sürdürmeyi başardı. Önümüzdeki yıl da koku sorunu, içme suyu-kanal-yağmur suyu hattı yapımları ve yenilenebilir enerji konularında ciddi yatırımlara yer verilen bir bütçe ile yola çıkacağız. 14 milyar liralık bütçenin yaklaşık 4,5 Milyar TL’si doğrudan yatırımlara, 3,5 Milyar TL’si ise işletme faaliyetlerini sürdürme amaçlı mal alımlarına ayrılmış durumda. Yani bütçenin yüzde 57’si kentsel yatırım faaliyetleri için seferber edilmiş. Yaklaşık 3,4 Milyar TL’ye ulaşan elektrik ve akaryakıt giderleri ise maalesef İZSU’nun taşımak zorunda olduğu ve en büyük gider kalemi haline gelmiş bir yükü olarak karşımıza çıkıyor. 2021 yılında toplam 338 Milyon TL olan elektrik harcaması daha bu yıl 1,5 Milyar TL’yi aşmış durumda. Personel giderleri ise bütçenin yüzde 19’u gibi gayet makul bir seviyede” ifadelerini kullandı.
GÖKDELENLER BÖLGESİ AYRIŞTIRMA PROJESİ YAPILACAK
Yağmur suyu ayrıştırma hattı ile ilgili de bilgi veren Sözüpek, “Yatırımları uzun uzun saymaya gerek yok ancak belli başlı konularda neler yapılacağına şöyle özetleyebiliriz… Şu ana kadar toplam 220 kilometre yağmursuyu kanalı inşa eden İZSU bu faaliyetine, 2023 yılında 66 km daha ekleyecek. İller Bankası’nın Dünya Bankası aracılığı ile kullandıracağı kredi görüşmeleri sonuçlandığında ise kentin iki ana merkezi olan Konak-Karabağlar ve Gökdelenler bölgesine yönelik olarak iki büyük ayrıştırma projesi daha başlayacak. Aynı zamanda hava tahmin raporları doğrultusunda hazırda bekleyen acil durum ekipleri ile, yoğun yağmur sonrası ortaya çıkan sorunlara kısa sürede müdahale ediliyor ve gelen tüm çağrılara cevap veriliyor. 2023 yılında 4 ana pompa istasyonu, Emiralem Stok sahası, Foça Gerenköy, İZSU depoları, Kemalpaşa Ulucak Atıksu Arıtma Tesisi başta olmak üzere toplam 16 Mgw GES Enerji Santralinin ve Karabağlar yerleşkesinde 1 adet HES projesinin yapım çalışması tamamlanacak. Ayrıca verimi düşen pompa istasyonlarında yapılacak yenilemeler ile enerji verimliliği konusunda çalışmalar yürütecek. Tüm bu çalışmalar için bütçede 250 Milyon TL ödenek ayrıldı” dedi.
İZSU ÖZKAYNAKLARI İLE YAPMAYA HAZIR
Çiğli Arıtma Tesisi ile ilgili de Büyükşehir’in kendi özkaynakları ile yapmaya hazır olduğunu dile getiren Sözüpek, “İZSU çok boyutlu bir problem olan bu sorunu çözmek için birçok alanda faaliyet ve proje yürütüyor. Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi’nin revizyon projesi son hız devam ediyor. Daha önce aşırı maliyet artışları nedeniyle ihalesi iptal edilen Çiğli AAT 4. Faz İnşaatının ise yakın zamanda ihalesine çıkılacak. Bu yıl dış finansman kullanımı için İZSU’ya yetki verdiğimiz bu iki proje maalesef hala Hazine Bakanlığı onayı bekliyor. Eğer bu onay gelirse en azından 4. Faz inşaatının daha hızlı ilerlemesi mümkün olacaktır. Ancak yine de İZSU bu projeyi özkaynaklarıyla da yapmaya hazır. Ayrıca yatırım programına alınan Körfez Tarama, Çamur Stok Sahalarının Rehabilitasyonu ve Çiğli Çamur Çürütme Ve Kurutma Tesisinin Revizyonu projeleri ile birlikte koku sorununu ortadan kaldıracak hamleleri bir bir hayata geçecek” ifadelerini kullandı.
KÖKKILINÇ: 2020’DEN BERİ BAKANLIKTAN ONAY BEKLİYORUZ
Söz alarak bürokratlar tarafından yöneltilen bilgilere söz veren CHP Grup Sözcüsü Nilay Kökkılınç, “Çiğli Arıtma Tesisi sahası içerisinde 2020’den beri 2 bin dönüm alan içinde 10 megawatt GES kullanım projesi için resmi kurum Çevre ve Şehircilikten hala görüş bekliyoruz. Arıtma tesisinin revizyon bağlama tarihinde 2022 martta Bakanlığa başvurulmuş. Çiğli Arıtma Tesisi Revizyondayken bakım ve onarımı Bakanlığın bilgisi dahilinde devam ediyor. Çiğli’de çamur çürütme ve kurutma tesisi revizyonu kapsamında yenileme yapılıyor. 2,5 milyon çamur, Bakanlığın izniyle geçişi sahalarda biriktirilmiş olup Yüksek Teknoloji Üniversitesi ile ortaklaşa yürütülen proje kapsamında 2023 yılından itibaren ekolojik restorasyon ve rehabilitasyonuna başlayacak. Görüldüğü gibi Bakanlıkla da olan projeler var. 70 adet arıtma tesisinden 24’ü biyolojik olup tamamının çevre izni var. Çiğli’nin izninin yenilenmesi için Mayıs 2022’de Çevre ve Şehircilik Bakanlığına başvurulmuş. Mayıs 2022’den beridir bekleniyor. İZSU’yu devrilen 37 adet biyolojik, 5 adet doğa arıtma, 3 adet paket arıtmanın izinleri yok. İZSU, 30 ilçe kapsamında 2012’de beridir yetkilendirilmiş. Esasında çok kısa sürede çok yol almış, haksızlık etmemek lazım. Devraldığı tesislerin ne çevre izinleri var ne de başkaca kayıtları yok” dedi.
HIZAL: KEŞKE BİZLERLE İŞ BİRLİĞİ YAPSALAR
Hükümete yönelik eleştirilere yanıt veren AK Parti Grup Başkanvekili Özgür Hızal, “Deveye sormuşlar boynun neden eğri diye, deve cevap vermiş nerem doğru diye. İZSU’yu kısaca tanımlarsanız neresi doğru? Neresinden tutarsanız tutun İZSU’da sorun var. Dikili ile alakalı cevabı gelmedi denilen yazının cevabı 5 gün sonra geldi. Temel sorun şu; Hangi açıdan baktığınız ile alakalı. Yazının cevabı gelmedi ya da cevabı no oldu… Yazını cevabı geliyor arkadaşlarda bunu biliyor ancak cevap saklanıyor. İZSU’da sorunlar var. Temel sorunları özetleyen 2021 yılı Sayıştay Denetim Raporu. Tane tane yazıyor. Bürokrat arkadaşlar okumuştur bunu. Elektrik ile alakalı teşvik konusu var. İZSU, sen elektriği yüzde 50 indirim ile alabilirsin, her yılın Nisan ayına kadar ilgili belgeler ile başvurursan sen bunu halledersin ancak bunu yapmıyorsun diyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi bir şirket kurdu. Tunç Başkan bunla elektrik ücretlerini aşağıya çekeceklerin söylediler. Buna ne derler? Buna algı derler. Şu an İzmir Büyükşehir Belediyesi o şirketten elektrik alabiliyor mu? Alamıyor. Şirket atıl duruma düştü. Bilişim içi için 52 milyonluk ihaleye çıkılmış. Raporda ‘bundan çok daha detaylı ihaleleri yapan kurumlar var bu kurumlar bunu çok daha ucuza halledebiliyor. Sen ihaleye girecek firmaların önünü kesmişsin’ diyor. Peki bu yüksek bedel kimden çıkıyor? Sizden benden çünkü bu su bedellerine yansıyor. Karşıyaka Belediye Başkanı Stat konusunda avam proje ile ihale yapamıyoruz diyor ancak İZSU bunu yapıyor. Biz burada bugüne kadar yaptığımız tüm eleştirilerimiz İzmirliler ve İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin yararı için. Bazen şertleşeeğiz elbette ancak günün sonunda biz bugüne kadar İZSU ile alakalı ne dediysek hepsi çıktı. Sizlerde bunu teyit ediyorsunuz. 4’ncü fazın ihalesi için şu salında hep birlikte elimizi kaldırdık. 50 milyon Euro krediyi onayladık. Bu inşaat başladı? İhalesi yapıldı mı? İzin mi çıkmadı ihaleye? Siz bu kuruma dava açan bir şirketi o işi aldı diye cezalandırdınız. Şu anda sizin tramvay inşaatını yapan firma Buca Metro işinde 529 milyon fazla ödeme yapmanızı engellemeye çalıştı diye firmayı cezalandırdınız. Aslında siz tüm İzmirlileri cezalandırdınız. Şu an orda 2,5 milyon metreküp çamur var. Biz orada basın toplantısı yapmaya gittiğimizde başka yerden getirdiğiniz güvenlik görevlileri ile bizi engellemeye çalıştınız. Bürokrat arkadaşlarla bir takım bürokratik işlemleri aşmak için AK partili meclis üyeleri olarak mücadele veriyoruz. Keşke CHP’li meclis üyeleri o sorunları aşmak için bizlerle işbirliği yapsa” ifadelerini kullandı.
ÖZUSLU: MUHALEFET YOKSA DEMOKRASİ DE YOKTUR
Görüşler ardından son sözü alan Meclis Başkanı Mustafa Özuslu, "Bugün başkanımız burada olamadı. Ankara’daydı kendisi. Cuma günü ya da Büyükşehir meclisimizin görüşüleceği oturumlarda olacaklar. Mutlaka arkadaşlarımızın idle getirdiği endişelere etraflıca yanıt verecektir. Benim de birkaç kelam etmem lazım. İzmir önemli bir kent. Burada yapılan konuşmalarda görüyoruz ki İZSU İzmir için önemli bir kurum ve İzmir'in en yaşamsal kaynağını yönetiyor. Halkımızın sağlıklı içme suyuna erişmesi için çaba gösteren, günlük hayatımızın ta içinde olan bir kuruluş. Elbette bütçesi yapılırken o bütçenin mevcut rasyonel girdilerinden bağımsız bütçenin yapılmadığını muhalefette iktidar da bilir. Bir bütçe aslında bir siyasi tercihtir. Merkezi idarede de , yerel yönetimde de böyledir. Bu bütçeyi sayın Hızal’ın yönetiminde olduğu belediye yasa başka türlü yapacaktı. Muhalefet eleştirecektir. Demokraside muhalefet de var. Muhalefet yoksa demokrasi yoktur" dedi.