Çevreciler bir kez daha isyan etti: Ölüm kusan toprak!

Oktay GÜÇTEKİN / EGEDESONSÖZ - İzmir'in Gaziemir ilçesi sınırları içerisinde bulunan ve 'İzmir'in Çernobili' olarak adlandırılan eski kurşun ve döküm fabrikası alanı ile ilgili eylemler devam ediyor. Nükleer atıklar ve kurşun atıklarının izinsiz yer altına gömülmesi nedeniyle firmaya ceza kesilirken, radyasyon oranının ise normalin kat ve kat üstünde çıkması, bölge halkı sağlık sorunları ile karşı karşıya bırakmıştı.

Cumhuriyet Halk Partisi üyeleri ve çevreciler alanda sık sık eylem yaparak konuyu gündeme getirmişti. Tehlikeye dikkat çekmek adına uzun bir süre her hafta bazı ilçe belediye başkanlarının katıldığı duran adam eylemi yapılmış ancak alan ile ilgili bir türlü sonuç alınamamıştı.

Çernobil'in yıl dönümünde ise alanda meslek odaları ve siyasilerin katılımı ile basın açıklaması düzenlendi. Düzenlenen açıklamaya Gaziemir Belediye Başkanı Halil Arda, TMMOB İzmir Dönem Sekreteri Aykut Akdemir ve Çevre Mühendisleri İzmir Şubesi eski Başkanı Helil Kınay  katıldı.

AKDEMİR: HALKIN SAĞLIĞINI SAĞLAMAK ASLİ GÖREVİMİZDİR
Basın açıklamasında konuşan TMMOB İKK Dönem Sekreteri Aykut Akdemir, "Hukukla ve akılla bilimle mücadele eden bu ekibin, bu insanların tüm mücadelesi terörize edilmeye çalışılıyor. Dün de gezi eylemleri davasında verilen karar bunun göstergesidir. Dün gezi davasında cezaevine konulan tüm arkadaşlarımızın yanında olduğumuzu bir kez daha söylüyoruz. Geziden bir kaos çıkarmaya çalışan, bu ülkeyi terörize etmeye çalışan bir iktidarın karşısında biz buradayız.  Ülkeyi terörize etmek yerine buradaki nükleer atıkların temizlenmesine çalışmak yerine hep rant için uğraşıyorlar. Bizim halkın sağlığını sağlamak asli görevimizdir. Buradaki nükleer alanların temizlenmesi hükümetin görevidir. Görevlerini yapmaya davet ediyoruz. Biz TMMOB olarak yıllardır sürdürdüğümüz bu sürecin takipçisiyiz. Yapılan çalışmalar ile birlikte buradaki alan toplum için sağlıklı bir hale dönüşene kadar mücadelemizden bir adım geri atmayacağız" dedi. Akdemir ayrıca vatandaşları bugün saat 18:00'da Türkan Saylan önünde Emek ve Demokrasi Güçleri Platformu'nun düzenleyeceği basın açıklamasına davet etti.

ARDA: KOMİSYON ARACILIĞI İLE DE ARAŞTIRILACAK
Açıklamalarda bulunan Gaziemir Belediye Başkanı Halil Arda ise İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi'ni işaret ederken, "Bugün Çernobil'in 36'ncı yıl dönümü. Aradan 36 yıl geçmesine rağmen yağmur yağdığında radyoaktivitenin devam ettiğini ve tehlike saçtığını duyuyoruz. Bu atıklar da 2007'de tespit edilmiş durumda. 2007 yılından beri Gaziemirliler çevre platformları meslek odaları… Hepsi dile getirdi ancak şimdiye kadar hiçbir adım atılmadı. Biz de Gaziemir Belediyesi olarak resmi bir şekilde gerekli makamlara müracaat ettik. Bu müracaatların cevabını merakla bekliyoruz. Bugüne kadar adım atmayanlar bu yazılarımıza ne cevap verecekler? Bu mahallelerde yaşayan vatandaşlarımızın sağlığı bana emanet. Burası temizlenene kadar bütün mücadelemize devam edeceğiz. CHP Büyükşehir Meclis üyeleri ile birlikte araştırma komisyonu kurulması için önerge verdik. Önümüzdeki ay bir komisyon kurulacak ve araştırma yapılacak. Talebimiz çok masum. Buranın temizlenmesini istiyoruz. Bölgede yaşayan vatandaşlarımızın sağlığı çok önemli" dedi.

KELEŞ: SAĞLIKLI BİR ORTAMDA YAŞAMAK HALKIMIZIN HAKKIDIR
Gaziemir Çevre Platformu'ndan Yüksel Keleş ise, "Biz bu mücadelenin içindeyiz, çünkü biliyoruz ki yaşamı savunmak ve sağlıklı bir ortamda yaşamak halkımızın hakkıdır. Bu hak gasp edilmiştir. Bir şirketin burada para kazanmak adına yaşayan yurttaşlarımızı bu Çernobil'den vazgeçilmeli ve devlet derhal çözüm bulmalıdır. Halkın sağlığı ile oynanmalıdır. Halk gerçekten sağlığına kavuşana kadar burada olacağız" ifadelerini kullandı.

GÜLEŞ: BÜYÜK ÇEVRESEL VE YAŞAMSAL RİSKLERE İTİLİYOR
Hazırlanan ortak metni okuyan Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Sekreteri Mustafa Güleş ise mücadelelerinin devam edeceğin vurgularken,  "26 Nisan 1986’da, Sovyetler Birliğinde Kiev’e 110 Km uzaklıkta bulunan Çernobil Nükleer Santralinde meydana gelen kaza ve patlama sonucu dünyanın en büyük nükleer felaketinin üzerinden 36 yıl geçti. Felaketin üzerinden 36 yıl geçmesine rağmen, meydana gelen kazanın sonuçları günümüzde de hissediliyor. Santral alanında atık havuzu ve diğer depolama alanlarında kullanılmış yakıt ve birçok radyoaktif materyal bulunuyor. 

Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ile birlikte Çernobil santralinden uzun süre bilgi akışı sağlanamadı. Diğer taraftan Zaporijya Nükleer Santralı’nda yaşanan çatışma, nükleer santralların kaza riski dışında savaşlarda hedef olabileceklerini gösterdi. Nükleer santrallerin terör saldırılarına hedef olabileceğini gösteren birçok araştırma bulunuyor. Santrallerin tüm çevresel riskleri ile birlikte güvenlik riskleri de tartışılıyor.

Dünya nükleer santrallerden vazgeçme sürecine girerken, ülkemiz Mersin/Akkuyu, Sinop/ İnceburun, Kırklareli/ İğneada’da planlanan nükleer santraller ve Akkuyu ve Sinop’ta devam eden yapım süreçleri ile büyük çevresel ve yaşamsal risklere itiliyor. Santrallerin ÇED Raporlarının yetersizliğine yönelik hukuki süreçler ve itirazlar dikkate alınmadı. Yapım sürecinde yaşanan ve kamuoyuna yansıyan eksiklikler riskin boyutunu da büyütmeye devam etmektedirr" diye konuştu.

ÇEVRE BAKANLIĞI VE TÜRKİYE ENERJİ NÜKLEER VE MADEN ARAŞTIRMA KURUMU NEREDE?
Sürecin içinde gereğinin yapılması için mücadelelerini sürdüreceklerini vurgulayan Güleş, "Kentimizde; İzmir Gaziemir’de 1940 lı yıllarda kurulan Aslan Kurşun Fabrikası sahasında 2007 yılında tespit edilen ve 2013 yılında, 8 yıl önce, 5 milyon 79 bin 900 TL ile tarihin en büyük çevre cezasının kesildiği bildirilen, 2020 yılında cezası onanan tehlikeli ve nükleer atıklar ile ilgili olarak 2022 yılına geldiğimiz 15 yıllık zaman diliminde İzmir Halkı nükleer atıklarla birlikte yaşamaya devam ediyor.

Nükleer atıkların nasıl bertaraf edileceğinin cevabı bulunmazken, Gaziemir’de radyoaktif atıkları alandan temizleyemeyen, bertaraf edemeyen, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) güncel adı ile Türkiye Enerji Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu, nükleer santral atıklarının yönetiminden de sorumlu ve ülkemizin farklı bölgelerinde nükleer atık bertaraf alanları oluşturulmasına yönelik çalışmalar yürütülüyor.

SORUMLULAR YOK, ÇÖZÜM YOK, KAMUOYUNU BİLGİLENDİRME YOK
Çevre Bakanlığı tarafından Geri Dönüşüm tesisi olarak lisans almış, atıklarımızı mevzuatlarımıza uygun olarak bertaraf etmekle yükümlü olan, lisanslı ve denetimleri gerçekleştirilen bir firmanın bahçesinde bulunan atıklar hala yerinde, sorumlular yok, çözüm yok, kamuoyunu bilgilendirme yok, Çevre Bakanlığı ve Türkiye Enerji Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu nerede?

Nükleer santralleri mutfak tüpünden daha az tehlikeli gören, ülkemizde nükleer santralleri bir an önce gerçekleştirme yarışına giren, ÇED süreçlerini halkın katılımını engelleyen yönetimlerin; Gaziemir’de radyoaktif atıklarla ilgili tutumu; Ülkemizde ve Kentimizde yaşamlarımızın nasıl hiçe sayıldığının önemli bir göstergesidir. Nükleer atıkların nasıl İzmir'e geldiği ve bu alanda gömüldüğü, bu konuda hangi işlemlerin yapıldığı konularında ise bu güne kadar hiç bir açıklama kamuoyu ile paylaşılmamıştır. Bu sorumluluk merkezi ve yerel idarelerin tamamına aittir. Bu örneklerin bir daha yaşanmaması adına, alanın temizlenmesi ve sorumluları ile ilgili gereğinin yapılması için tüm kararlılığımızla mücadeleye devam edeceğiz" dedi.

CEVABINI ALAMADIĞIMIZ SORULARIMIZI TEKRAR TEKRAR SORMAYA DEVAM EDİYORUZ
Güleş sözlerini şu ifadeler ile sürdürdü: "Ülkemizi nükleer santral macerasına kontrolsüz bir şekilde hızlandıran yönetimler; 15 yılda İzmir Kentinin ortasında bulunan nükleer atıkların nasıl kimin tarafından geldiğini açıklamadığı gibi alanını temizlenmesine yönelik hiç bir çalışma yapamamıştır. İzmir deki nükleer atıkları 15 yıldır çözemeyen yetkililer nükleer santrallerin geri dönüşü olmayan risklerini nasıl yöneteceklerdir?

Çernobil Nükleer Faciası, Fukuşima felaketi ve sonrasında yaşananlar ve ortaya çıkan gerçekler ve Kentimizde Gaziemir nükleer atıklar süreci bir kez daha göstermiştir ki Nükleer Santral macerasından vazgeçilmelidir."

ÇÖZÜM İÇİN GÜÇLÜ ÖRGÜTLÜ MÜCADELEMİZDEN VAZGEÇMEYECEĞİZTMMOB İzmir İl Koordinasyon "Kurulu olarak; kamusal ve toplumsal sorumluluğumuz gereği Gaziemir’i birlikte takip ettiğimizi bir kez daha yineleyerek cevabını alamadığımız sorularımızı tekrar tekrar sormaya devam ediyoruz, Gaziemir`de depolandığı anlaşılan radyoaktif ve zehirli maddelerin bölgeden uzaklaştırılması konusunda neler yapılmıştır? Alan ne zaman temizlenecektir? Bölgeden uzaklaştırılacak atık miktarı nedir nerede bertaraf edilecektir? Alanda mevcut kirlilik ve etkilerine yönelik izleme ve ölçümler düzenli olarak gerçekleştirilmekte midir? Bölgede sağlık taraması ve izleme çalışması yapılmış mıdır? Ülkemize girişi yasak olan nükleer atıkların bölgeye nasıl geldiği konusunda çalışmalar nelerdir?   Sürecin sorumluları hakkında yürütülen hukuki süreç ve çalışmalar nelerdir? Firmaya kesilen Çevre Cezası ile ilgili süreç nedir? Ülkeye girişi yasak olan atıkları, bahçesine gömen ve başka bir alanda faaliyetine devam eden firma ile ilgili yürütülen süreçler nelerdir? İlgili Kurumların alanda yürütülecek çalışmalara ilişkin programı, takvimi ve süreci nedir? TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu olarak, konunun takipçisi olduğumuzu bir kez daha vurguluyor; ilgili kurum ve kuruluşları sorularımızın cevaplanması, kamuoyunu bilgilendirme ve bu süreçte görevini ihmal eden ilgili kurum ve kuruluşlar ile ilgili gerekli idari ve adli süreçlerin yürütülmesi için gereğinin yapılması çağrımızı tekrarlıyoruz…"