Berivan KAYA/ EGEDESONSÖZ- İzmir’de Harmandalı çöp depolama tesisinin Danıştay kararıyla kapatılmasının ardından çöp krizi büyümeye devam ediyor.
Her geçen gün derinleşen çöp krizine ilişkin TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu üyesi Nazlı Yemişci, İzmir atık yönetimi üzerine görüş ve önerilerini paylaştı.
BİRDEN FAZLA TESİS HAYATA GEÇİRİLMELİ
TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu üyesi Nazlı Yemişci, “Harmandalı Katı Atık Düzenli Depolama Alanı, plansız kentleşme sonucu kentin ortasında kalmış olması, depolama kapasitesinin sınırına ulaşması ve yaşanan heyelan sorunları nedenleriyle kapatılmıştır. Mevcut tesisler ise gerek konum gerek kapasiteleri itibarı ile İzmir’in tüm evsel katı atığını karşılamaya yetmemektedir. Kent nüfusunun düzenli artışı ile birlikte atık miktarı da yükselmektedir. Dolayısıyla atık yönetiminin verimli bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için toplanan atıkların ayrıştırılması, geri kazanımı, enerjiye dönüştürülmesi ve bertarafı planlı bir bütünlük içerisinde ele alınmalıdır. İlçe belediyelerince toplanan atıkların transferi için uygun mesafeler dikkate alınarak kentin farklı akslarında birden fazla atık değerlendirme tesisi hayata geçirilmelidir” dedi.
YAMANLAR’DA SAKINCA YOK
Yamanlar için alanın mevcut durumu, proje kapasitesi, proses tasarımı gibi unsurlar gözden geçirilerek ÇED süreci ve izinlerin tamamlanması gerektiğine dikkat çeken Nazlı Yemişçi, “İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından alternatif tesislerin yer seçimine ve planlamasına yönelik çalışmalarını sürdürüyor. Torbalı, Menderes ve Yamanlar bölgelerinde Katı Atık Değerlendirme ve Bertaraf Tesisleri çalışmaları yapılmış ancak izin süreçlerinin tamamlanamaması nedeni ile projeler hayata geçirilememiştir. Yamanlar Katı Atık Değerlendirme ve Bertaraf Tesisin yapılması konusu kent gündeminde tekrar yerini almıştır. Söz konusu proje ile ilgili olarak şubemizin de içinde bulunduğu TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu Katı Atık Değerlendirme Tesisi Çalışma Grubu tarafından bir değerlendirme raporu yayınlanmış; uygun proses tasarımının gerçekleştirilmesi, inşaat, işletme ve kapatma aşamalarında çevresel açıdan gerekli mühendislik önlemlerinin alınması koşulu ile belirtilen alanda gerçekleştirilmesinde sakınca bulunmadığı belirtilmiştir. Ancak yatırımın yapılabilmesi için alanın mevcut durumu, proje kapasitesi, proses tasarımı gibi unsurlar gözden geçirilerek ÇED süreci ve izinlerin tamamlanması gerekmektedir” ifadelerine yer verdi.
ÖNLEMLER ALINMALI
Entegre katı atık tesisleri yer seçiminde coğrafi olarak; jeolojik yapı, hidrojeolojik, topoğrafik ve iklim koşullarının yanı sıra, çevresel olarak yerleşim yerlerine, doğal alanlara, su kaynaklarına uzaklık, gürültü, koku, toz etkileri gibi birçok etkenin yanı sıra ekonomik, teknik ve sosyal yönden birçok faktör değerlendirildiğine dikkat çeken TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu üyesi Nazlı Yemişci, “Ülkemizde birçok belediyenin ortak sorunu olan “katı atık tesisleri için uygun yer tahsisi” meselesi, çoğu zaman yerel düzeyde siyasi ve toplumsal tartışmalarla tıkanmaktadır. Bu nedenle, yer tahsislerinin merkezi idareye bağlı kuruluşlarca yapılması; teknik kriterlerin öncelikli olmasını ve sürecin daha hızlı işlemesini sağlayacaktır. Yeni kurulacak tesislerin çevresel etkilerini minimize etmek için koku kontrolü, atıksu arıtımı, gürültü kontrolü gibi önlemler alınmalıdır. Bertaraf işlemleri sonrası depolanacak atık miktarının minimum miktarda ve inert yapıda, üretilecek enerjinin ise maksimum düzeyde olması hedeflenmelidir. Bu tesislerin, gelecekteki nüfus ve atık miktarındaki artışlar dikkate alınarak, kapasite artışlarına izin verecek şekilde planlanmaları büyük önem taşımaktadır” ifadelerine yer verdi.
İZMİR İÇİN TEMEL HEDEF ENERJİ KAYNAĞI SİSTEM MODELİ
Nazlı Yemişci açıklamasının devamında şu ifadelere yer verdi;
“Diğer yandan büyükşehir ve ilçe belediyeleri atık deponi alanlarındaki depolama ihtiyacını azaltmak ve atığı ham madde kaynağına dönüştürmek adına geri dönüşümlü atıkların kaynağında ayrı toplayarak sürdürülebilir atık yönetimini sağlamalıdır. Böylece deponiye giden atıkların miktarı azaltılmış ve yalnızca inert ve işlenemeyen kısımla sınırlı kalması sağlanmış olacaktır. İzmir için temel hedef, yeni tesislerin bilimsel kriterlere göre seçilmesi ve atığın enerji/ham madde kaynağı olarak görüldüğü entegre bir sistem modeli kurulmasıdır. Evsel nitelikli katı atıkların bir problem değil, bir kaynak olarak değerlendirildiği bir sistem kurgulanmalıdır.”