Her şey sistem kuran aklın devreye girmesiyle başladı. Yerleşik tarım toplumları ve mülkiyetin keşfiyle yola koyulan sistem kuran akıl, hiyerarşik toplumları ve iktidarı inşa etti. Böylece hayat sistem kuran aklın kontrolünde akmaya başladı.
İktidarın, muhalefetin, kamuoyunun devlet kontrolünde sisteme entegrasyonu, üretim ilişkilerinin gereğidir. Kamuoyu, toplumun yönetilebilir halidir.
Ancak bu işleyiş, üretim ilişkilerinde ortaya çıkan büyük dönüşümlerde derin bunalımlara yol açıyor. İşte, yine böyle zamanlardayız.
Kapitalizmin 500 yıllık tarihsel ömrü sona ererken sistemin dengeden çıkmasıyla ortaya çıkan bunalım, modernitenin de sonunu işaret ediyor. 1700’lerde ortaya çıkan modernite, dijital devrime direnemiyor.
Yeni dünya düzeninin kuruluş sürecinin yıkıcı etkileri artık eni konu görünür oldu. Bir çağın getirdiklerini ifade eden neredeyse bütün kavramların, terimlerin, deyimlerin, olguların içeriği boşalıyor veya anlam kaymaları oluşuyor.
Yeni gerçeklik; Gelmekte olan çağda sistemi yazılım programları yönetecek. İnsansız yönetilen akıllı kurum ve kuruluşlar devreye girecek. Yapay zekâ egemen olacak. Blockchain denilen paylaşımlı veri tabanı, akıllı kayıt sistemiyle insanın keyfi müdahalesine son verecek. Bilinç ile gerçeklik arasındaki ilişki yeniden tanımlanacak. Bu, iyi ihtimal. Dijital diktatörlük, kötü ihtimal.
Bütün bu olan biten, temsilin temsilinden belirsizin bilimine yeni çağın ortaya çıkışında, modernitenin sonunu işaret ediyor.
Moderniteden sonra insanlığı bekleyen yeni hayat, maalesef, vicdan ve ahlak yitimiyle malul yüzyılımızın eseri olacak.
Geçen yüzyılın sanayi toplumu, zihnini teslim alan sanal hayata biat ederken, kendisini bekleyen yeni hayata dair ne biliyor olabilir?
Rivayet muhtelif, yeni toplumun bireyi, yazılımların, yapay zekanın, akıllı devletin, dijital teknolojinin kendisini götürdüğü yere gidiyor. Ancak bu gidişin getirecekleri hakkında çok az şey biliyor. Endüstri çağından sonrası belirsizliğin çağı olacak.