Yazarlık genelde karın doyurmaz da,

İz bırakırlarsa eğer… bilinir ve anılırlar.

Bu dünyadan ayrılsa da, kitabında okuyucu ile yine buluşur ve konuşur…

Onu teselli eden de… zaten budur !

***

Henry Roth…

Amerikan göçmeni yahudi bir ailedendi. 1906’da Ukrayna’da doğdu. Göçmen kenti New York’ta yaşıyordu. ‘Uykunun Ötesi’ romanı ilgi görmeyince… yaşamak için bir çok iş yaptı, tesisatçılık, garsonluk… gibi.

Bu romanı 30 yıl sonra… yeniden basılınca,

bir kaç milyon satmış, yazar da dünya çapında şöhrete kavuşmuştu !

Fransız yazar, Nobel Edebiyat Ödüllü J.M.G Le Clezio’nun ‘Çin’de On Beş Sohbet’ adlı kitabında yazdığına göre…

Roth, matematikçi, mühendis ve komünistti ! Komünist avcısı McCarthy’nin politikaları nedeniyle… baskıya uğradı. Çareyi, New York’tan kaçmakta buldu !

Yazmayı bıraktı. Yaşamak için kaz yetiştirmeye başladı…

1995’de New Mexico’nun bir kentinde mütevazi bir karavanda… öldü !

***

Miguel de Cervantes…

İspanya’da 1547’de doğdu. Yoksul

bir ailenin yedi çocuğundan biriydi.

Cizvit okuluna gönderdiler…

Bitiremedi, Madrid’e gitti. Yazmak için yanıp tutuşuyordu. Bir kadın için düello etti, adam yaralandı. Oysa, düello yasaktı!

Sağ elinin bilekten kesilmesine ve 10 yıl sürgüne gönderilmesine… karar verildi.

Kolunu kurtarmak için İtalya’ya kaçtı !

Osmanlı’ya karşı kurulan 4.Haçlı Donanması’na katıldı… İnebahtı deniz savaşında, sol kolundan ve göğsünden yaralandı. Kolunu bir daha kullanamadı.

Dimyat’a pirince giderken bulgurdan olmak gibiydi. ‘Sağ kolumu kurtarayım’ derken bu kere… sol kolundan oldu !

Sonraki savaşlarda, Osmanlı’ya esir düştü. Cezayir’e ve İstanbul’a işçisi olarak götürüldü. 5 yıl sonra da, ülkesine döndü.

Saray’ca, Oran’a çalışmaya gönderildi.

Adı dolandırıcılığa karıştı. Hapis yatıp çıktı.

Sonunda 1583’de Madrid’e döndü.

Çocukluk aşkı olan.. yazarlığa başladı.

Bu arada, ambar sorumlusu olarak da çalışmaya başladı. Usulsüzlükten yine hapse girdi, çıktı ! Vergi tahsildarı oldu.

En son devlet memurluğundan… kovuldu!

Gezilerine ! ve gözlemlerine dayanarak, 1605’de, özellikle Don Kişot’u yazdı. Esaret günlerine ve tabii ki Türkler’e de, oldukça yer verdi. Le Clezio, Don Kişot için,

‘Gelmiş geçmiş en büyük romandır’ dedi.

Kitaplarından bir kazancı olmadı da,

10 yıl sonra ikinci baskıyı yapınca çok okundu ve Dünyaca tanınmaya başladı.

Maaşa bağlandı. Zenginleşerek ‘yoksulluktan kurtulacağım’ derken,

Bir yıl sonra, 1616’da… öldü !

***

Jean-Paul Sartre…

1905 yılında Paris’de doğdu… Babası erken öldüğü için, Prof. olan dedesince büyütüldü ve eğitildi… Yüksek Öğretmen Okulunu bitirdi. Lise öğretmenliği yaptı.

1939’da 2.Dünya savaşı başlayınca orduya girdi… Ertesi yıl Almanlar’ca yakalanarak hapse atıldı, 9 ay yattı. Çıkınca… direniş hareketine katıldı !

‘Sinekler’ adlı oyununu, ‘Varlık ve Hiçlik’ felsefi kitabını da… bu ortamlarda yazdı.

1945’de öğretmenliği bıraktı. Edebi-politik bir dergi çıkardı… Sovyetler Birliğini destekledi. Fransız-Cezayir savaşına karşı çıktı… ‘Savaşı zenginler başlatır, ölenler yoksullar olur’ derdi !

Hep sol politik görüşlere… yakın oldu. Fransız Komünist Partisini destekledi.

1960 sonraları ise… Mao’cuları !

Değişikliler için de… ‘kitaplarım okunursa görülür, ben hiç değişmedim, hep anarşist oldum’ derdi !

Büyük bir düşünür ve yazardı…

1964 Nobel Edebiyat Ödülüne layık görüldü… Kabul etmedi, reddetti !

Japon yazar Haruki Murakami ;

‘Ödül almak bir şanstır da… Şans da bir giriş biletidir ki, onunla sosyal ortama girersiniz. Hepsi bu…’ diyordu.

O da zaten, sosyal hayatın… merkeziydi!

1974’de gözleri… büyük oranda görmez oldu. Bir pizzacının üst katındaki stüdyo evde, kör ve yardıma muhtaç halde yaşadı. 1980’de de 74 yaşında… öldü !

Yoksul ölmek de,

Kimi büyük düşünür ve yazarın…kaderiydi !

İyi Pazarlar…