TÜSİAD tarafından düzenlenen “Dijital Türkiye Konferansı” tanıtım afişindeki başlık, “Yeni Dünya Düzeni” yolunda olan bitenleri açıklıyor; Oyunun Kuralları Değil, Kendisi Değişti.

Oyun değişiyor, sistem yeniden kuruluyor. Akıllı sistemlerin devreye girmesiyle, üretim ilişkileri değişiyor. Çalışma hayatı değişiyor. Tüketim alışkanlıkları değişiyor. Piyasa kendi içinde dönüşüyor. Ve insanlık yeni normal ile tanışıyor.

Koç Topluluğu 35, bin çalışanının artık evden çalışacağını açıkladı…

Yeryüzü yeni Dünya düzenine geçerken, 5 yılda 85 milyon iş kaybolacakmış… Ve yapay zekâ marifetiyle 97 milyon yeni iş yaratılacakmış… Ancak yeni işlerin yapay zekâ tarafından yapılmasının getireceği sorunlar görmezden gelinmiş.

Ayrıca, sadece ABD’de işsiz sayısı 50 milyon iken, “5 yılda 85 milyon iş kaybolacak” demek aşırı iyimser bir açıklama olmakla birlikte, Kapitalistlerin gerçekleri kıyısından köşesinden de olsa söylemeye başlamaları, iyi bir şey.

Daha nasıl anlatsınlar… Üretim biçimi değişiyor, üretim ilişkileri değişiyor. “Oyun değişti, sistem yeniden kuruluyor.” diyorlar.

Ne ki mevcut siyasal yapılarlaböyle radikal bir değişimin gerçekleşmesi mümkün değil. Siyaset de değişime muhtaç.

Belli ki insanlığın belki de en zorlu yolculuğu başlamış, bir çağdan bir çağa...

İki kritik sürecin problemleri iç içe geçmiş durumda; Birincisi, yapay zekanın sunduğu imkanlarla üretim, hizmet ve yönetimin getirdiği sorunlar. İkincisi, uygarlık krizinin getirdiği sorunlar.

Birinci süreçte, mülkiyet, para ve emek, sorunlu kavramlar olarak karşımıza çıkıyor. Sanayi devrimiyle yapısal dönüşümü gerçekleşen devlet, millet ve sınırlar, Dijital devrimle yeniden dönüşecek… Neye dönüşeceği ise şimdilik meçhul. Ama rivayet muhtelif…

İkinci süreçte, doğal döngülerin bozulması sonucu ortaya çıkan ekolojik sorunlar, iklim krizi ve çevre felaketleri, insanın yeryüzündeki varlığına vade biçiyor.

Bu iki süreç birbirini nasıl etkiler, dinamikler nasıl çalışır, değişkenlerin etkileri ne olur, öyle ezbere konuşulacak, ahkam kesilecekkonular değil. Bilim ve disiplinlere dayalı açıklamalar ya çok sınırlı ya da suskunluk var.

Evet, oyun değişti… Bir tarihsel sistem ortadan kalkarken, yeni bir tarihsel sistem ortaya çıkıyor. Ve muktedirlerin kontrol edebildiği koşullar kadar kontrol edemediği koşullar da değişimin akışını belirliyor.

Oyun değişti… Lakin bu alametin nereye gittiği elan meçhul.