Mukaddime’yi ve Hükümdar’ı inceleyen biri olarak şunu söyleyebilirim:Machiavelli, İbn-i Haldun’un ancak talebesi olabilir. Ancak, onun Doğu’ya etkisi Batı’dan fazladır. Bu da ayrı bir konu.

Batı cumhuriyete ve demokrasiye çoktan geçti, biz Doğulular ise “Allah’ın emri”ymiş gibi monarşide ısrar ediyoruz.

İbn-i Haldun’un en değerli talebesinin Floransalı Machiavelli olması kimseyi şaşırtmasın. Floransalı; şehir devletçiklerine bölünmüş İtalya’da siyasal birliği kurmak için bir hükümdar neleri yapmalı, onu anlatır.

İbn-i Haldun ise “ihtilal nasıl yapılır, iktidar ele geçirildikten sonra hangi zalimane metotlarla elde tutulur, iktidarın ömrü nasıl uzatılır… onu anlatır.

Bir bakıma ikisinin de amacı aynıdır vehükümdara biçtikleri model de “diktatör”lüktür.

***

Machiavelli önce bir hükümdar arar, ona iktidara nasıl gelebileceğinin yollarını gösterir, sonra da iktidarda kalıcı olmayı öğütler… Öyle öğütlerde bulunur ki Allah korusun!

Siyasal kültürümüzde bu tür liderleri vatansever saymak gelenektir. Çünkü bizler, devletin ve milletin özgürlükle idare edilmesine akıl erdiremeyiz.

Machiavelli’nin İslam’ı bildiğine ilişkin bir bilgi yoktur. Onu diktatöryen çözümlere götüren kaynaklardan biri İbn-i Haldun ise diğer kaynakları da Yunan,Roma, Arap ve Türk siyaset geleneğidir.

İbn-i Haldun, İslami ilimleri üst düzeyde öğrenmiş ve astroloji dahil dönemin ilim diye bilinen konularınınçoğu hakkında açıklamalar yapmıştır. Machiavelli ise döneminin ilimlerini tanıtacak kadar bilgi sahibi değildir.

Machiavelli’nin idealize ettiği hükümdara öğütleri kısaca şunlardır:

-Hükümdar; iktidarını hiçbir dini ve ahlaki kurala feda edemez. Halk dine saygılı olduğundan hükümdar da saygılı görünmelidir. Din adamlarının ve dini kuralların iktidarını tehlikeye atmasına ise asla izin vermemelidir.

-Halkın büyük çoğunluğu dine, ahlaka saygılıdır.Hükümdar “Erdemli gibi görünür, örneğin ibadet yaparken sanki Tanrı huzurundaymışçasına iki büklüm olur. Yeri geldiğinde de dinin buyruklarını çiğner”.

-İktidarı ele geçirmek, güçlendirmek ve sürdürmek için din ancak “istismar” edilebilir.

-İnsan doğasıkötü, bencil ve çıkarcıdır.Hükümdar da her insan gibi gerektiğinde çok kötü, bencil ve çıkarcı olmalıdır.

-İktidar olmak için her yol meşrudur, onu en ünlü sözüdür.

-Hükümdar hiçbir ahlak ve hukuk kuralı tanımadan tek başına kuvvetli bir rejim haline gelebilmelidir. Buna göremakyevelizm,“iktidarda hiçbir sınır yokmuş gibi davranma düşüncesidir”.

-Hükümdar başarıya ulaşmak için engel tanımaz.

-İtalya'da birliği sağlamakiçin en etkin rejim mutlak monarşidir.

-Hükümdarın yetkileri sınırsız olmalı, onu bağlayan hiçbir kurum, sınıf veya yasa olmamalıdır.

-Hükümdar en yakınlarına bile güvenmemeli. Aslan kadar güçlü, tilki kadar da kurnaz olmalıdır.

-Siyasette duygusallığa yer yoktur. 

-Hükümdar, sevilen aynı zamanda korkulan olmalıdır. Unutma, korku sevgiden önemlidir.

-Bir toprağı işgal eden hükümdar, yenilen hükümdarın soyunu kurutmalı amma yasalarına ve vergilerine ise dokunmamalıdır.

-İnsanları ya okşayacaksın ya tepeleyeceksin; siz tepeleyin!

-Bir insana yapılacak hakaretin derecesi o kadar ağır olmalıdır ki baş kaldırıp öç almaya cesareti kalmasın. 

-Hükümdar, muhaliflerin ittifak kurmalarına engel olmalıdır.

-Bir kenti elde tutmanın tek yolu onu yıkmaktır. Özgür yaşamaya alışmış bir kenti ele geçiren, onu yağmalamaz ise halk kısa sürede toparlanır işgalci gücü kovar.

-Otoriteyi sağlamanın birçok yolu vardır:

Birine görev verilir. Her türlü zalimliği yapmasına göz yumulur. Görev verilen kişi bölgede hakimiyetini kurduktan sonra tehlikeli olmaya başlar. Kimsenin beklemediği bir anda zalim görevli, şehrin meydanında bacaklarından ikiye ayrılmış kanlar içerisindesergilenir. Halk zalimden kurtulduğu için sevinir amma bunu ikiye ayıranı hatırladığında da dehşete kapılır. Vs… vs… vs…

Soruyorum, makyavelist liderler kimlerdir?

Batılılar mı, Uzakdoğulular mı yoksa Ortadoğulular mı?

Soruyu düzeltiyorum Hıristiyanlar mı Yahudi liderler mi?

Müslüman liderler olmadığına göre olsa olsa Budist liderlerdir!