Bugün listemizde iki köylü var...
Biri Xian’dan... Biri Şanlıurfa’dan.

Xian, Çin’in ilk başkenti. Pekin’e 1000 km, uçakla 1,5 saat uzaklıkta.
Tarihi ipek yolunun başlangıcı. Sanayi ve işçi kenti. Birde fuarlar kenti.

Dünyanın 8.Harikası Terra-Cotta Askerleri burada.
Herbiri farklı... killi topraktan yapılmış 6000 asker heykeli. Atlar, at arabaları, savaş arabaları, kılıçlar ...
Bulunan asker sayısı şimdi daha da artmış olabilir.
2000 yıl önce ölen Çin İmparatoru
Qin Shi Huan’ı korumak için yer altında kurulan kil ordu !

Burayı bulan bir Çinli köylü. 1975 yılında kuyu açarken bir asker heykeli buluyor...
Devlete haber veriyor.
Kazı başlıyor... Ve, bulunanlar muhteşem bir Etnografya müzesini oluşturuyor.
Müzede kitaplarını imzalarken yanına gittiğimiz bu köylünün adını... Notlarıma neden yazmamış olduğuma üzüldüm doğrusu.
***

Göbeklitepe... Şanlıurfa’ya 20 km uzaklıktaki Örencik Köyü yakınında. 300 m çapında, 15 m yüksekliğinde, geniş görüş alanına sahip bir yerde.
Dünyanın ilk yerleşim yeri, M.Ö. 7000’lerde kurulan Filistin’deki Jericho sanılırken,
Yine aynı dönemlerde kurulduğu anlaşılan... Çatalhöyük de ortaya çıkıyor.
Ne varki... Göbeklitepe’nin bulunuşu ile, kent yaşamının M.Ö. 10.000 lerde başladığı anlaşılıyor.

Arkeolojik çalışma, 1995’de itibaren başlıyor ve halen devam ediyor...
Bölgede yaklaşık 20 tapınak olduğu sanılıyor. Henüz 6 tanesi gün yüzüne çıkıyor.
Kabartma çeşitli hayvan figürleri var mağara duvarlarında ve sütunlarda.
İnsanı temsil eden T sütunlar 40-60 ton ağırlığında ve 2 km ötelerden gelme.
Üstelik... Mısır Pramitlerinden de
7 bin 500 yıl önce !
Kazı Başkanı... Alman Arkeolog
Prof.Dr. Klaus Schmidt, dünyanın bilinen en büyük tapınağı diyor.
Geçmişinin 11.600 yıl öncesine dayandığını söylüyor.

Hürriyet Pazar ekinde Çınar Oskay’la röportajında,
Kazı koordinatörü, İngiliz Dr. Lee Clare... diyor ki ;
Kireçtaşından , insan göbeğini andıran bir tepe bu.
Mars’ın yüzeyine benziyor sanki.
Burayı inşa edenler, avcı-toplayıcılar.

Burası... buluşma-toplantı yeri.
Burası... uygarlığın merkezi.
Unesco tarafından geçen yıl,
Dünya Miras Kalıcı Listesine alındı.
2019 Göbeklitepe yılı ilan edildi...
***

Göbeklitepe’yi de bulan... yine bir köylü,
Mahmut Kılıç...
1983’de tarlasını sürerken, oymalı bir taş bulur,
Müzeye götürür, sergilenir.

1995’de de kazı başlar... Göbeklitepe bulunur.
Dilerim hayattaysa eğer,
Bizim Mahmut Kılıç’ın da...
Çinli’lerin olanak sağladığı gibi...
Kitap basması imzalaması ,
Umulur...