Prof. Dr. Mustafa KAYMAKÇI
Gıda fiyatları neden pahalı?
11 Mart 2018 Pazar

Türkiye’de gıda fiyatları,insanlarımızın alım gücüne oranla çok pahalı.

Gıda fiyatlarındaki artış, halkın enflasyonunu olumsuz tetikliyor. Vatandaşlar, devletin ilan ettiği  enflasyon oranının gerçekleri yansıtmadığını, enflasyon hesaplanmasında gıda fiyatlarının temel alınması gerektiğini ifade ediyorlar. Çünkü orta ve alt gelir gruplarında gelirlerin neredeyse yarısına yakını,gıda harcamalarına gidiyor.

Gıda fiyatlarının enflasyon oranı üzerindeki etkisini,kimileri havanın soğumasına bağlamış ve işin içinden çıkmış. Ancak gerçekte durum böyle mi?

Fiyatlar Nasıl Oluşuyor?

Türkiye’de meyve ve sebze üretimi 50 milyon tonu buluyor. Bu üretimin yarısı, günümüzde kısaca AVM denilen Alış Veriş Merkezleri’nde tüketicilere pazarlanıyor. Geriye kalan yarısı ise, manav, küçük marketler ve pazarcı esnaf tarafından satılıyor.

AVM’ler genel olarak ya tek aracı kullanıyorlar ya da ürünlerini doğrudan üreticilerden alıyorlar. Bununla birlikte hiçbir aracı kullanmamalarına karşılık sebze ve meyve dahil gıdaları en az 3-4 kat daha fazla fiyatla pazarlıyorlar.

Toptancı halinde ise fiyat oluşumu şöyle oluyor;

Üretici malını halde komisyoncuya getiriyor.

Komisyoncu ürün kalitesine göre bir fiyat belirliyor. Bu aşamadan sonra üretici devre dışı kalıyor. Komisyoncu malı tüccara satıyor.

Halden ayrılışta üreticinin sattığı üründe % 30-35 fiyat artışı oluyor.

Mala, nakliye ücreti ve fire eklendiğinde fiyat artışı % 100’u geçiyor ve bu fiyata, perakendeciler de bir fiyat koyuyorlar.

Sonuçta üretici ile ve tüketici arasında fiyat farkı 3-4 katı buluyor.

Sebze ve meyve dışında süte ve kırmızı ete gelince.  

Aynı benzer işleyiş burada da söz konusu. Üstelik süt ve kırmızı ette birim maliyet fiyatları da çok yüksek. Birim fiyatı belirleyen en önemli iki girdi var.

Bunlardan yakıt fiyatlarının yüksekliğini herkes biliyor.

Ancak üzerinde durulması gereken daha önemli konu yem fiyatları.

Yem girdisi, işletme giderlerinin % 70’i civarında. Türkiye’de ot fiyatları,yağış rejiminin düzensiz ve yağış miktarının yetersizliği nedeniyle Avrupa ülkelerine göre oldukça yüksek düzeyde. Fabrika yemi ham maddesi açısından da dışa bağımlılık var.

Ve de süt ve et pazarlamasında fiyat belirleme, üreticinin değil, sanayicinin elinde.

Ulusal Süt Konseyi ve Ulusal Et Konseyi  adıyla kurulmuş örgütlerde sanayici egemen.Bu  örgütler zaman zaman üretici lehine karar alsalar bile süs olmaktan öteye gidemiyorlar .

Çiftçinin eline geçen birim fiyat,yeme göre  hiç artmıyor.

Gıda fiyatlarını kim izliyor?

Belki  yeterince bilinmez. 9 Aralık 2014 tarihli Resmi Gazete ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na bağlı “Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasalarını İzleme ve Değerlendirme Komitesi” kurulmuş.

Bu komite, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Müsteşarı başkanlığında Ekonomi, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Merkez Bankası ve Türkiye İstatistik Kurumu temsilcilerinden oluşuyormuş. Komite, tespitler yapıyor ve alınması gereken önlemleri ilgili bakanlığa bildiriyormuş.

Önlemler konusunda bilgili olanlar var mı? Uzmanlar en azından yukarıda dile getirilen “Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasalarını İzleme ve Değerlendirme Komitesi” işlevinin yaşama geçirilmesi gerektiğini ifade ediyorlar.

Yazdır   Önceki sayfa   Sayfa başına git  
YORUMLAR
Toplam 1 yorum var, 1 adet görüntüleniyor. Onay bekleyen yorum yok.

Küfür, hakaret içeren; dil, din, ırk ayrımı yapan; yasalara aykırı ifade ve beyanda bulunan ve tamamı büyük harflerle yazılan yorumlar yayınlanmayacaktır.
Neleri kabul ediyorum: IP adresimin kaydedileceğini, adli makamlarca istenmesi durumunda ip adresimin yetkililerle paylaşılacağını, yazılan yorumların sorumluluğunun tarafıma ait olduğunu, yazımın, yetkililerce, fikrim sorulmaksızın yayından kaldırılabileceğini bu siteye girdiğim andan itibaren kabul etmiş sayılırım.
 
Gürkan 11 Mart 2018 Pazar 15:01

Sadece gıda fiyatları yüksek değil ki ! Araba, ev, teknolojik ürünler , giyim ... ABD'de 50-60 bin dolara sıfır lüks araç alınabiliyorken bizde araç fiyatları uçmuş durumda. ABD'de 120 bin dolara villa alınabiliyorken bizde 120 bin TL 'ye bırak villayı normal daire bile zor alınıyor. ABD 'de telefon fiyatları 1000 dolarken bizde aynı telefon 5-6 bin TL. Fiyatları birim olarak alırsak ABD' ye göre bizde fiyatlar çok çok yüksek. ABD bir kişi asgari ücrete telefon alabiliyorken bizde böyle bir durum söz konusu değil. 20 bin dolara dünyaca ünlü spor arabaların 2.elini bile alabiliyorsun. Bizde bırak spor arabayi normal araçların 2.elleri bile 40-50 bin TL den başlıyor.

Yorumu oyla      9      5  
FACEBOOK YORUM
Yorumlarınızı Facebook hesabınız üzerinden yapın hemen onaylansın...
Mehmet KARABEL
Mehmet KARABEL
Bu saatte 'vicdan ittifakı' olur mu?
Engin ÖNEN
Engin ÖNEN
İzmir kimin ya da neyin kalesi?
Tayfun MARO
Tayfun MARO
Erkek dediğin öldürür
Cumhur BULUT
Cumhur BULUT
Foça, Tire, Çeşme ve Dikili de MHP diyecektir
Kemal ARI
Kemal ARI
Oyumuz, onurumuz ve özgürlüğümüzdür...
Nedim ATİLLA
Nedim ATİLLA
Tunç Soyer yeni bir yola çıktı
Dr. Berna BRIDGE
Dr. Berna BRIDGE
Diktatör
İhsan Özbelge ÖZDURAN
İhsan Özbelge ÖZDURAN
Sağduyu marifeti ile seçebilmek…
Rifat ÖZER
Rifat ÖZER
Son hafta
Neşe ÖNEN
Neşe ÖNEN
Sosyalistler pes etmeyin!
ÇOK OKUNANLAR
ÇOK YORUMLANANLAR
GAZETE EGE'DE SONSÖZ
KünyeKünye İletişimİletişim FacebookFacebook TwitterTwitter Google+Google+ RSSRSS Sitene EkleSitene Ekle Günün HaberleriGünün Haberleri
Maxiva