“ Neler yaptık şu vatan için!

Kimimiz öldük;

Kimimiz nutuk söyledik.”

Demiş ya Orhan Veli:

Biz de şu Gediz için neler yaptık neler…

***

Bir önceki yazımda; Gediz üç- dört günlük gezilere sığmayacak kadar büyüktür, derindir. Tek başına halledilebilecek bir konu değildir… Sadece İzmir’in, Ege’nin, değil, Türkiye’nin, sizin, bizim, hepimizin sorunudur demiştim ya…

Devam edelim kaldığımız yerden…

Ve şimdiye kadar yapılan çalışmalara kısaca bir göz atalım…

29 Nisan 1989 da nehir üzerindeki Emiralem Regülatörü civarında toplu balık ölümleri olunca; İzmir Valiliği tüm kamu kuruluşlarına yazı çıkararak tedbir alınmasını istedi ve Valilik kararıyla ölçüm istasyonları kuruldu. İzmir İl genel Meclisiyle, Manisa İl Genel Meclisinin ortak encümen kurulması kararı alındı…

 CHP İlçe Başkanı olduğum dönemde CHP Genel Başkanı Deniz Baykal nehirdeki kirlenmeyi 8 Haziran 1993 de Emiralem Regülatöründe bir protesto toplantısı düzenleyerek tüm Türkiye’ye duyurdu. Konuyu TBMM’ye taşıdı…

Gediz’deki kirlilikle ilgili Ege üniversitesi bir rapor hazırladı…

12.000 imza toplanarak bu raporla birlikte 10 Ocak 1994 Tarihinde zamanın TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk’a sunuldu…

TBMM Başkanlığı müracaatımızı 13 Ocak 1994 tarih ve 26 sayı ile Çevre Bakanlığına iletti…

Menemen CHP ilçe başkanı olduğum dönemde;  3-10 Mayıs 1998 tarihleri arasında, Kütahya’da Gediz Nehri’nin doğduğu Murat Dağı’ndan başlayan ve denize döküldüğü Maltepe Beldesine kadar süren  Gediz Ölmesin, öldürmesin adlı bir Yeşil Yürüyüş gerçekleştirdik… Bu yürüyüşün başlangıç ayağına zamanın CHP Genel Sekreteri Adnan Keskin ve milletvekilleri, CHP örgütleri, çevre kuruluşları katılarak destek verdi…

9 günlük yürüyüş boyunca nehri kirleten kuruluşların yanında protesto toplantıları düzenleyerek, geceleri de nehrin kenarında kurduğumuz çadırlarda konaklayarak yürüyüşümüzü tamamladık… Yürüyüş boyunca nehirdeki kirliliği anlatan 5 bin kitapçık ve binlerce afişi vatandaşlara dağıttık… Gediz’i kirletenler hakkında yasal işlem yapılması için ilgili valiliklere, kaymakamlıklara, ve cumhuriyet savcılıklarına suç duyurusunda bulunduk…

Gediz’i kirletenler hakkında hiçbir dava açılmazken ben ve 4 yardımcım hakkında afiş yapıştırarak çevreyi kirlettiğimiz gerekçesiyle, 18 Ekim 1998 yılında 2 yıl hapis istemiyle dava açıldı… Bu traji- komik davada yargılandıktan sonra beraat ettik…

Daha sonra, 17.12 1998 tarihinde, Menemen Sulh Hukuk Hakimliğine,  Gediz Nehri’ndeki kirliliği tespit etmek için başvuruda bulunduk. 1 yıl boyunca nehrin çeşitli yerlerinden su ve toprak numuneleri alarak Ege Üniversitesi’nde tahliller yaptırdık. Bunun sonucunda topraktaki ve sudaki kirliliği mahkeme kararıyla tespit ettirmiş olduk…

***

Gediz Nehri’ndeki kirlenmenin önüne geçmek, iller arasındaki koordinasyonu sağlamak, çalışmaları tek elden yürütmek için, 1999 yılında Gediz Havzası valileri bir araya geldi. Kütahya, Uşak, Manisa ve İzmir İl Özel İdarelerinin kurucu üye olduğu Gediz Havzası çevre İlleri Koruma Hizmet Birliği kuruldu. İkibinli yılların sonunda İçişleri bakanlığı tarafından onaylanarak başkanlığına Manisa Valisi getirildi.

Birlik encümenine seçildim… Süreç içinde birlikte verimli bir çalışma yapılmayınca; İzmir İl genel Meclisinde 56 arkadaşımla verdiğim bir Genel Görüşme önergesiyle konuyu tekrar İzmir İl Genel Meclisinin gündemine taşıdık…

Havzadaki 4 İlin İl genel Meclislerine katılarak, konuları tartışarak birliğin aktif hale gelmesi için bir dizi kararlar aldık…

Daha sonra 4 ilin valisi bir araya gelerek bir çalışma başlattı. Valiler her 3 ayda bir toplanarak çalışmaları yoğunlaştırdı…

Sonra Çevre Bakanı olaya müdahil oldu ve çalışmalar benim başkanlığımda yürüyecek diyerek komutayı ele aldı.

Bakanın başkanlığında 4 ilin valisinin, benim, DSİ Genel ve bölge müdürleri ile zamanın İzmir Büyükşehir Belediye başkanı Aziz Kocaoğlu’nun katıldığı toplantılar yapıldı…

Gediz eylem planı açıklandı ve bu konuda epey mesafe alındı…

Zamanın Çevre Bakanı Veysel Eroğlu 31 Aralık 2012 de Gediz’de balık tutacağız, oltaları hazırlayın dedi…

Sonra ortalarda bir daha görünmeyerek, 4 ilin valisinin başlattığı çalışmaların devamına da engel olmuş oldu…

O günden beri oltalar elimizde bekliyoruz; ne gelen var ne giden…

Bu bakımdan, yıllar sonra İzmir Büyükşehir Belediye başkanı Soyer’in Gediz Nehrindeki kirliliği tekrar tek başına dile getirmesi, gündeme taşıması önemlidir ama yetmez…  Nehirle irtibatlı havzadaki bütün il ve ilçe belediyeleri, il valileri ve çevre bakanlığı ve tüm bileşenler hep birlikte bir araya gelip güç birliği yapmadığı, bütçe oluşturmadığı, ortak bir eylem planını ortaya koymadığı, konu bir devlet politikası haline gelmediği, görev tanımı yapılmadığı müddetçe sorun çözülmez…