Engin ÖNEN
Çeşme Kavunu ‘coğrafi işaret’ yolunda
7 Haziran 2020 Pazar

Bazı ürünler vardır, yetiştikleri yerin kimliğinin bir parçasını oluştururlar. Ürün o şehirle, kasabayla anılır, onun adını alır… Antep fıstığı bunun en tipik örneğidir belki…

***

Memleketim Çeşme’nin bu özelliğe sahip çok ürünü vardı, bundan 30-35 yıl öncesine kadar. Hurma ve kopanisti peyniri Yarımada’nın özel ürünleri. Ama kavun, soğan ve anason Çeşme’liydi...

Yani, Çeşme kavunu, Çeşme soğanı ve Çeşme anasonu

***

Neden Çeşme?

Bu toprakta ve mikro klimada özellik kazanıyordu bu ürünler. Tohumu başka yerde aynı sonucu vermedi…

Turizm ve arazi rantı ile tarım rekabet edemezlerdi. Soğan böyle yok oldu. Anason da benzer kaderi paylaştı bir süre direnmesine rağmen. Önce destekleme alımları kalktı, sonra da özel rakı firmaları çok düşük fiyatla anason almaya başladılar…

Eski rakı şişelerinin etiketlerinde “Çeşme anasonu kullanılmıştır” şeklinde açıklama bile bulunurdu… Tek alıcı Tekel Kurumu tarafından da Çeşme anasonu “en özel aromalı anason” olarak tescillenmişti…

***

Gelelim Çeşme kavununa... Çeşme kavunu bir süre İstanbul ve yurtdışına ihraç şansı bulunca devam etti. Sonra da turizm ve mevsiminde bölgedeki nüfus hareketleri ona özel bir piyasa şansı sağladı.

Bundan sanırım üç veya dört yıl önce İzmir Büyükşehir Belediyesi Tarımsal Hizmetler Daire Başkanlığı’nın coğrafi işaret başvuruları arasında Çeşme kavunu da vardı. Ve o başvuru şu sıra belli bir aşamaya gelmiş bulunuyor…

Bu haber üzerine sosyal medyadaki paylaşımlara bakıyorum da bir kısmı sanırım Çeşme kavununu iyi bilmiyor ya da başka bir kavunu tarif ediyor. Kokusundan, tadından söz ettikleri kavun, bizim kavun değil…

Hani, “Kavun değil ki, koklayıp da alasın” diye bir tarif var ya; işte Çeşme kavunu o tarife uymaz. Çünkü kokusu yoktur…

Bazıları kavun alırken, dibini bastırır ve olgunluğunu anlamak için biraz yumuşak olmasını ölçü olarak alır. Çeşme kavunu yumuşak da olmaz. Yumuşağı makbul değildir…

Olgunluğu renginden anlaşılır. Ayrıca hemen tüketilmeyecek ve tavana asılıp bekletilecekse biraz daha az olgun ve sert olarak koparılması gerekir. Uzun süre dayandığı için yörede “kış kavunu” ve genellikle dam ve terasların tavanına asılarak bekletildiği için de “askı” olarak da anılır.

Kış kavunu veya askı olarak tarif edilmesi, yörede yetişen diğer kavunlardan ayırt etmeye de yarardı. Diğer kavunlar kokulu veya yaz kavunu olarak da adlandırılırdı…

Olgunluğunu renginden tarif ederken, büyüklerimiz “alev alev yanacak” diye tabir kullanırdı. Bir de “İyi kavun ağır olur!” derlerdi. Kestiğin zaman etli kısmı fazla ama çekirdek kısmı az olacak…

***

Çok özel bir değer Çeşme kavunu, ama erken olmaz. Haziran ve hatta temmuz ayı başlarında yollarda Çeşme kavunu diye satılanlar genellikle Manisa’dan gelir ama Çeşme kavunu diye satılır maalesef…

Ağustos’ta bollaşır. Kokusuzdur. Dengeli bir tadı vardır. Eğer damak tadınıza uyarsa, kopanisti peyniri ile çok iyi bir uyum sağlar…

Ama o da rakısız olmaz…

Yazdır   Önceki sayfa   Sayfa başına git  
YORUMLAR
Toplam 1 yorum var, 1 adet görüntüleniyor. Onay bekleyen yorum yok.

Küfür, hakaret içeren; dil, din, ırk ayrımı yapan; yasalara aykırı ifade ve beyanda bulunan ve tamamı büyük harflerle yazılan yorumlar yayınlanmayacaktır.
Neleri kabul ediyorum: IP adresimin kaydedileceğini, adli makamlarca istenmesi durumunda ip adresimin yetkililerle paylaşılacağını, yazılan yorumların sorumluluğunun tarafıma ait olduğunu, yazımın, yetkililerce, fikrim sorulmaksızın yayından kaldırılabileceğini bu siteye girdiğim andan itibaren kabul etmiş sayılırım.
 
Germiyanlı 7 Haziran 2020 Pazar 09:47

Kokusuz demişsiniz ama kokusuz kavun olmazki. Hele ki çeşme kavunu. Tüm meyveleri görmeden, sadece koklayayarak tüm insanlar tanıyabilir. Kokusu yok derseniz bi daha deneyin derim.

Yorumu oyla      4      3  
FACEBOOK YORUM
Yorumlarınızı Facebook hesabınız üzerinden yapın hemen onaylansın...
Filiz SEZER
Filiz SEZER
Etkili fedakârlık ve kayıp milyarlar
Nedim ATİLLA
Nedim ATİLLA
İzmir’in deprem bölgesindeki büyük dayanışması…
Mehmet KARABEL
Mehmet KARABEL
Bu seçimin neden bunca talibi var?
Engin ÖNEN
Engin ÖNEN
İzmir kimin ya da neyin kalesi?
Tayfun MARO
Tayfun MARO
Erkek dediğin öldürür
Cumhur BULUT
Cumhur BULUT
Foça, Tire, Çeşme ve Dikili de MHP diyecektir
Kemal ARI
Kemal ARI
Oyumuz, onurumuz ve özgürlüğümüzdür...
Dr. Berna BRIDGE
Dr. Berna BRIDGE
Diktatör
İhsan Özbelge ÖZDURAN
İhsan Özbelge ÖZDURAN
Sağduyu marifeti ile seçebilmek…
Rifat ÖZER
Rifat ÖZER
Son hafta
ÇOK OKUNANLAR
ÇOK YORUMLANANLAR
GAZETE EGE'DE SONSÖZ
KünyeKünye İletişimİletişim FacebookFacebook TwitterTwitter Google+Google+ RSSRSS Sitene EkleSitene Ekle Günün HaberleriGünün Haberleri
Maxiva