Kemal ANADOL
Bu sabah öyle bir 'Günaydın' deyin ki…
24 Eylül 2021 Cuma

Yukarıdaki fotoğraflar Papaz Mihail Çakır’a aittir. 1861-1938 yılları arasında yaşayan Çakır, ömrünü Gökoğuz Türklerinin soy bilincine ve dillerinin korunmasına adamış bir Türk Milliyetçisidir. Bizim Gagavuz olarak bildiğimiz Moldavya Türkleri on birinci yüzyılda Orta Asya’dan göç eden Peçenek, Kıpçak ve Oğuz Türkleri ile aynı soydan gelmişlerdir. Tuna ötesinden gelen Ortodoks Hristiyanlığı seçen Gagavuzların konuştukları dil, bulundukları bölgeye göre Slav, Grek ve Romen etkisinde kalmış ancak özünü korumuştur. Büyük ölçüde Türkiye Türkçesine, ağız olarak da Balkan ağzına benzemektedir. Bugün Moldovya Gagavuz Yeri Özerk Bölgesine giden bir yurttaşımız oradaki Türklerle rahatça anlaşabilir. Önce Yunan ve Sovyet döneminde Kril alfabesi kullanılmış, Moldovya’nın bağımsızlığından sonra Türk alfabesi esas alınarak Lâtin alfabesine geçilmiştir.

Mihail Çakır din adamı kimliğinin dışında, eğitimci, yazar, şair ve tarihçi kısaca tam bir kültür adamıdır. Yazdığı 34 kitabın içinde en önemlisi “Gagavuzların Tarihi ve Etnografik Özellikleri” adlı eserdir. O, halkının Türkçeyi kaybettiğinde Türklüğünü de yitireceğinin farkındaydı. Bunun için köy köy gezerek çocukların Türkçeyi öğrenmesi ve unutmaması için çaba harcadı. Her yere ulaşamayacağını anlayınca 1931 yılında Bükreş Büyükelçimiz Hamdullah Suphi Tanrıöver’e başvurdu; yardım istedi. Bu istemi Atatürk değerlendirmede gecikmedi. Moldovya’ya 30 Türkçe öğretmeni gönderildi. 300 Gökoğuz genci üniversite öğrenimi için Türkiye’ye getirildi. Mihail Çakır’a “Türklüğe Üstün Hizmet” nişanı verildi. Bu ilgi yıllar sonra Başbakan Süleyman Demirel tarafından da sürdürüldü. 1994 yılında açılan kredi ile Başkent Komrat ve civarının içme suyu sorunu çözüldü. Diğer projeler gerçekleştirildi. Bugün Komratta ironik biçimde iki heykel yer almaktadır. Birinci heykel Lenin’in ikincisi de Süleyman Demirel’indir.

***

Türkiye bugün içerde ve dışarıda bin bir sorunla boğuşmaktadır. Korona salgını, yangınlar ve sellerin üstüne çarşı pazara düşen ateş, işçilerin, memurların, emeklilerin, esnafın kısaca dar gelirlilerin yaşamını zorlamaktadır. Asgarî ücret artık ortalama ücrete dönüşmüştür.

ABD, AB, Mısır, İsrail, Yunanistan, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Doğu Akdeniz’de Türkiye’ye karşı ittifak içindedirler. Şam’daki Emevi Camisinde namaz kılma hayaliyle daldığımız Suriye bataklığından çıkamıyoruz. Bunlara Irak ve Libya’yı ilâve edersek manzaranın hiç de iç açıcı olmadığı kolayca anlaşılır.

Galiba ülkeyi yönetenlerin ve yandaş medyanın fıtratında sorunlara sorun katma var. Daha doğrusu gündem değiştirmek için sorun yaratma var! Şimdi de günaydın sözcüğü üzerinde tartışmalar yapılıyor. Günaydın yerine Selâmün Aleyküm denmesi arzu ediliyor. Al sana yeni gündem maddesi! Bu kez karşı görüş ileri sürülüyor. Buna göre Selâmün Aleyküm İbranicedir ve aslı şalom aleykedir. Şalom M.Ö. binli yıllarda kurulmuş ilk Yahudi kent devletinin zalim ve katliamcı kralının adıdır. Aleyke ise dâhil, tâbi, taba yani Kral Şalom’un milletindenim demektir. Bu görüşü de ilahiyatçı Cemil Kılıç başta bir kısım din adamı doğrulamaktadır. Bu sözcükler gerçekte insanlar arasında selamlama aracıdır. Yüzyıllar önce İbraniceden Arapçaya geçmiş olabilir. Bunda yadırganacak bir şey yok elbette. Yadırganacak olan yıllar sonra bunun sanki dini bir zorunlulukmuş gibi adeta dayatılmasıdır. Amaç Arapçayı bir tür kutsamaktır.

Reformcu Osmanlı Padişahı İkinci Mahmut Yeniçeri ocağını kaldırdıktan sonra, halkın başındaki sarığı Avusturya’dan getirilen fesle değiştirmek isteyince kıyamet kopmuş, o dönemin gericileri “Hristiyan mı oluyoruz” diyerek karşı çıkmışlardı. İşe bakın ki aradan iki yüzyıl geçtikten sonra bunu Osmanlı’nın simgesi olarak tanımlayan ve adı fesli Kadir’e çıkan zat, hastanede bile başından fesi eksik etmemişti!

Bir süre önce de “Osmanlıcayı bize unutturdular; atalarımızın mezar taşlarını okuyamıyoruz” kampanyası başlatılmıştı. Oysa Osmanlıca diye bir dil yoktu! Osmanlıca Arapça, Farsça ve Türkçe sözcüklerden oluşan karma, yapay bir dildi. Osmanlıca için feryat edenlerin büyük çoğunluğu divan edebiyatının ürünü şiirlerden hiçbirini anlamazlar. Nedim’in, Baki’nin, Şeyh Galip’in mısraları karşısında günün moda sözcüğü ile Fransızdırlar! Ama yüzyıllar önce yazılmış Karacaoğlan’ın, Dadaloğlu’nun hatta Yunus Emre’nin şiirlerini herkes okur ve anlar. Neden? Çünkü o şiirler halkın konuştuğu dille Türkçe yazılmıştır; saray dili ile değil! Amaç mezar taşı okumak filân değildir. Arap alfabesini geri getirme çabasıdır. Arap ve Arapça hayranlığıdır!

Bizdeki bu plâtonik Arap aşkına karşı Arapların yanıtı çok can yakıcı oldu. 2020 Mart ayında Suudi Müftüsü verdiği fetvada “Türkler mevalidir. İslâm’ı temsil edemezler” dedi. Mevali ne demek? İslâmiyet’ten önce Araplar “Azad edilmiş kölelere” Mevali diyorlardı. İslâmiyet’ten sonra Mevali kavramı Arap olmayan Müslüman milletler için kullanıldı, kullanılıyor. Arap geleneğine göre Mevalinin malı, parası, karısı kendilerine helâl sayılıyor. Mevaliden doğan çocuk veliaht olamıyor. Arap tarihinde mevali denilince akla önce Türkler geliyor. Türkler İslâmiyet’in doğuşundan üç yüzyıl sonra 934 yılında Müslüman olmuşlardı. Onlara göre Kuran Mekke ve çevresinde yaşayan insanları uyarmak için Arapça inmiş bir kitaptı. “Her Millete bir peygamber gönderdik” Kuran hükmünü bu anlayış, “Hazreti Muhammet Araplar için gelmiş peygamberdir” diye yorumluyor ve sonradan Müslüman olan başka milletleri Mevali olarak tanımlıyor. Bağdat’taki Abbasi Halifesi kendini kurtaran Selçuk Sultanı Tuğrul Beye kızını vermemişti. Gerekçe Tuğrul Beyin Türk olması ve mevali sayılmasıydı.

Emevi döneminde başlayan bu ayrımcılığa karşı çıkan büyük İslâm alimi İmamı Azam Ebu Hanife yöneticilerin hışmına uğramış, işkence görmüş ve zehirlenmişti. Sonradan Müslüman olan Türklerin Hanefi mezhebini seçmeleri rastlantı olmasa gerek. Doğu Akdeniz’de Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı kurulan ABD, AB, Yunanistan. Güney Kıbrıs cephesine Suudilerin, BAE’nin yeşil ışık yakmasının gerisindeki nedenler arasında mevali anlayışı da yatıyor!

Oysa Osmanlı Arap tebaasına hep ayrıcalıklı davranmış, onları asil millet olarak tanımlamıştır. Buna karşılık onlar, Birinci Dünya Savaşında Osmanlı Halifesinin cihat çağrısına karşın İngilizlerin yanında saf tutmuşlardır. Lavrens’in altınlarını alarak Osmanlı’yı arkadan hançerleyen kabile reisleri daha sonra, İngiliz ve Fransızların çizdiği Saykıs/Piko haritasıyla oluşturulan yapay devletlerin kralları olmuşlardır. Bugünkü Orta Doğu bataklığı, petrole göz diken emperyalizmin ve onun işbirlikçisi Arap kabilelerinin eseridir!

***

Oysa 1950’lerden sonra ivme kazanan Arap uyanışına o günkü Türk hükümetleri seyirci kalmışlardı. Fransızlarla savaşan Cezayirlilerin cebinde Atatürk’ün resimleri vardı. Ama Menderes Hükümetleri Birleşmiş Milletlerde Cezayirli bağımsızlıkçılara karşı onlara soykırım uygulayan Fransızların yanında oldu. Arap uyanışının ve bağımsızlık hareketinin simgesi Abdülnasır’la yıldızımız hiç barışmadı. Ama ancak ABD desteği ile iktidarda durabilen ve bizi Mevali olarak tanımlayan petrol şeyhleriyle içli dışlı olduk. 10 Kasım günü ülkemize gelen ve özellikle Anıtkabir’e gitmeyen Suudi Kralını madalya ile onurlandırdık; ölünce hem de üç günlük ulusal yas ilân ettik. Örnekleri çoğaltmaya bu sütunlar yeterli değildir!

***

Türkçemiz bizi bir arada tutan öncelikli unsurdur. Ulus olarak birliğimizi Türkçemize borçluyuz. Ortak dilimiz olmasa nasıl anlaşacağız, nasıl ulus devlet kimliğimizi koruyacağız? Kültür emperyalizmi ve teknolojik gelişmeler dilimizi tehdit ediyor. Osmanlı’dan kalma mensucat yerine dokuma sözcüğünü bulduk ve koyduk. Ama textil onların yerine geçti, sildi süpürdü. Herhangi bir Anadolu kentinde dükkânların tabelalarına bakın. Kendinizi yabancı bir ülkede sanırsınız. Kültür Bakanlığı ne güne duruyor. Atatürk’ün kurduğu Türk Dil Kurumu şimdi resmen hükümetlere bağlandı. Ne iş yapıyor? Yanlış anlaşılmasın onlardan yeni yasaklar değil, halkı aydınlatan çabalar ve özendirici uygulamalar istiyoruz. Politikasını yerli ve milli olarak tanımlayan siyasi kamp bunlarla uğraşacağına yurttaşları Arapçaya özendiriyor. İngilizce istilası ile başı dertte olan Türkçe’nin karşısına şimdi de bu sorun çıktı. Her zamanki gibi Atatürk bize doğru yolu gösteriyor, 2 Eylül 1930 günü şunları söylüyor:

Ülkesinin yüksek istiklâlini korumasını bilen Türk Milleti, dilini de yabancı diller boyunduruğundan kurtarmalıdır.

Osmanlı ve Arap hayranları… Elbette her yurttaşımız gibi istediğiniz sözcüklerle konuşabilirsiniz. Genelkurmay Başkanlığı’na Erkânı Harbiye-i Umumiye Riyaseti, üçgen yerine müselles, basın yerine matbuat, gündem yerine ruzname, uçak yerine tayyare, bakan yerine nazır diyebilirsiniz. Size engel olan yok. Ama bize karışmayın ve her sabah birbirimize güler yüzle seslendiğimiz günaydın sözcüğüne dokunmayın!

Yazıyı büyük usta Nazım Hikmet’in dizeleriyle sonlandıralım:

Eyy dostlar

Uyandığınızda öyle bir günaydın deyin ki

Yazıklar olsun

Ömründe bir kez günaydın demeden ölene

Yazdır   Önceki sayfa   Sayfa başına git  
YORUMLAR
Toplam 7 yorum var, 7 adet görüntüleniyor. Onay bekleyen yorum yok.

Küfür, hakaret içeren; dil, din, ırk ayrımı yapan; yasalara aykırı ifade ve beyanda bulunan ve tamamı büyük harflerle yazılan yorumlar yayınlanmayacaktır.
Neleri kabul ediyorum: IP adresimin kaydedileceğini, adli makamlarca istenmesi durumunda ip adresimin yetkililerle paylaşılacağını, yazılan yorumların sorumluluğunun tarafıma ait olduğunu, yazımın, yetkililerce, fikrim sorulmaksızın yayından kaldırılabileceğini bu siteye girdiğim andan itibaren kabul etmiş sayılırım.
 
Erdoğan Anadol 8 Ekim 2021 Cuma 19:14

Muhteşem

Yorumu oyla      2      3  
REMZİ KARABULUT 27 Eylül 2021 Pazartesi 12:23

GÜNAYDIN KERE GÜNAYDIN OLSUN O VAKİT.

Yorumu oyla      2      3  
Mustafa KAYMAKÇI 26 Eylül 2021 Pazar 19:39

Değerli Kardeşim Kemal, Yaklaşık üç yıl önce 15-18 Kasım 2018 tarihlerinde Avrupa Halklar Birliği Türk Azınlık Çalışma Grubu ile Moldavya Cumhuriyeti’ne bağlı Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi’ne gitmiştim. İzlenimlerimi yazmıştım. Ancak senin aracığın ile kısaca tekrarlamak isterim. Bilindiği üzere Gagauziya olarak bilinen Gagavuz Özerk Cumhuriyeti,Moldova Cumhuriyeti’nin güneyinde yer alıyor. Kendi marşı ve bayrağı var. Aynı zamanda yasama meclisleri ve yürütme organlarına sahipler. Ülkeye ismini veren Gagavuzlar,Oğuz Türkü kökenli. Gagavuz sözcüğünün Gök-Oğuzdan türediği düşünülmekte. Gagavuzlar dini inanç olarak Ortodoksluğu benimsemişler. Gagavuzları Türk tutan en önemli ögenin ,inat derecesindeki Türklük Bilinci ve Türk Dili olduğunu gezim sırasında gözlemledim.Gitmiş olduğum kilisede papazın Türk olduğu için Türkçe vaiz verdiğine tanık oldum.Bu durumdan,”Türkiye’de ezanın Türkçe okunmasına karşı çıkan ve Arap dilinin evrensel olduğunu dile getirenlerin haberi var mı?” diye sormak gerekiyor. Gagavuz Dünyası ile Türkiye Cumhuriyeti arasında ilişkinin de Atatürk zamanında başladığını öğrendim. Atatürk’ün görevlendirdiği Bükreş Büyükelçisi Hamdullah Suphi Tanrıöver, Ortodoks mezhebindeki Gagavuz Türkü soydaşlarımız ile yakından ilgilenmiş. Sefaret çalışanlarını Gagavuzlardan seçmiş; ardından da yetenekli Gagavuz çocuklarına öncelik vererek ilk aşamada yaklaşık 40 kişilik bir öğrenci grubunu öğrenim için Türkiye'ye göndermiş. Daha sonra bu sayı 200'ü aşmış. Bunların bir kısmı tekrar ülkesine dönerek toplumuna Türklük bilinci ile hizmet ederken, Türkiye'de kalanlar da bilim ve kültür alanında önemli görevlerde bulunmuşlar. Bu grup arasında, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nde öğretim üyeliği yapmış Prof.Dr. Emin Mutaf (Georgiy Mutaf)(*), Prof.Dr. Özdemir Çobanoğlu (Vasili Çoban),Prof.Dr. Osman İkizli(Anatoliy İkizli),Ali Kaygı(Georgiy Kaykı) gibi çok sayıda Gök-Oğuz Türkü sayılabilir. Yazın için teşekkür ediyorum. (*) Prof.Dr.Emin Mutaf, Türkiye Tarımsal Mekanizasyon Bilimi’nin öncülerindendi. Benim de hocam idi. Doğum yeri, Komrat /Gagavuz Yeri’dir. İlk öğrenim, Orta öğrenim ve Lise Öğrenimini Komrat’ta almıştır. Üniversite öğrenimini Ankara Ziraat Fakültesi’nde 1934-1939 yılları arasında görmüş ve 1958 yılında Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi’ne gelerek Ziraat Makinaları Anabilim Dalını kurmuştur. 1999 yılında sonsuzluğa uğurladığımız hocamız Prof. Dr. Emin Mutaf’ın adı, ülkemizin Tarımsal Mekanizasyonuna ve bilim hayatına yaptığı üstün katkılar nedeniyle hep anılacaktır.

Yorumu oyla      2      4  
Sabahattin çakır 24 Eylül 2021 Cuma 23:59

Çok Çok teşekkür ediyorum bizlere bu ilgileri ilettigin için

Yorumu oyla      2      3  
Rıfat dağdelen 24 Eylül 2021 Cuma 14:32

Harika.

Yorumu oyla      2      3  
Mustafa Altıntaş 24 Eylül 2021 Cuma 12:46

Sevgili Anadol''un yazısını,bilgi edinme açlığı doymazlığı ile okudum. Gökoğuz Türkleri(Gagavuz) ve Papaz Mikail Çakır hakkındaki bilgilendirme,araştırmama neden oldu. Yeni siyaset sahnesine fırlatılan birinin, nasıl birbirimize seslenmemiz densizliğine karşı çıkışınıda ,haddini bildirmesini de alkışlıyorum. . Ve ağzımı doldurarak,tebessümümde tasarrufta bulunmayarak kocaman bir "günaydın" yanısıra "aydınlık gün" diyorum.

Yorumu oyla      2      3  
Abdullah Özer 24 Eylül 2021 Cuma 10:31

Sağol Kemal abi. Harika bir yazı. Kaleminize, yüreğinize sağlık. Selam ve saygılar.

Yorumu oyla      2      3  
FACEBOOK YORUM
Yorumlarınızı Facebook hesabınız üzerinden yapın hemen onaylansın...
Prof. Dr. Mustafa KAYMAKÇI
Prof. Dr. Mustafa KAYMAKÇI
Memleketin birinde insan manzaraları(!)
Oytun NALBANTOĞLU
Oytun NALBANTOĞLU
Tükeniş!
Nüvit TOKDEMİR
Nüvit TOKDEMİR
Kara kaplı defter!
Tayfun MARO
Tayfun MARO
Nereden nereye?
Nedim ATİLLA
Nedim ATİLLA
Çanakkale artık barışın merkezidir!
Mehmet KARABEL
Mehmet KARABEL
Daha önceleri nerelerdeydiniz?
Kemal ARI
Kemal ARI
'Cehennem savaşı'nda ne yediler ne içtiler?
Engin ÖNEN
Engin ÖNEN
Bölgecilik, mezhepçilik ve inşaatçılık...
Rifat ÖZER
Rifat ÖZER
Unutulmazlar...
Dr. Berna BRIDGE
Dr. Berna BRIDGE
Boşanan aileler ve çocuklar
ÇOK OKUNANLAR
ÇOK YORUMLANANLAR
GAZETE EGE'DE SONSÖZ
KünyeKünye İletişimİletişim FacebookFacebook TwitterTwitter Google+Google+ RSSRSS Sitene EkleSitene Ekle Günün HaberleriGünün Haberleri
Maxiva