“Primus inter pares…”

Latincede ‘Eşitler arasında birinci’ anlamında bir söz.

Ben de yeni öğrendim.

Sevgili bir dostumla tatlı tatlı atışırken eşitlikten söz ediyorduk ki…

“Primus inter pares diye Latince bir deyim vardır. O benim işte” dedi.

“Anlamı nedir?” diye sordum, güldü.

Yemedim içmedim, hemen Google Hazretleri’ne başvurdum.

Ağırlığı olan, duayen sayılan…

Kıdem olarak daha ileride olan...

Oyunu kurma ve oyunu bozma hakkını kendinde gören…

En ilginç olarak da Gizli Önder gibi tanımlarla karşılaştım.

Eşitler arasında önde gelen…

Yani bir tür birinciler arasında…

“En Birinci…” gibi bir şey.

***

“Primus inter pares” tanımının…

Görev ya da rütbe eşitliği olan kişiler arasında, deneyim ya da uzmanlık olarak önde görünen kişi, eşitlerin oluşturduğu kümenin önemli kişisi anlamı da var.

“Primus inter pares” yaklaşımı, feodalizmin hüküm sürdüğü Ortaçağ’da geçerli bir yönetim sistemi olarak  biliniyor.

Her biri kendi topraklarına sahip derebeyleri ülkenin yönetimi için bir araya geldiğinde diğerlerinden güçlü olan biri kral sayılırmış. Kral eşitler arasında (derebeyleri) birinci sayılırmış.

Bu tanımlar zihnimi ister istemez hareketli ve hararetli siyaset arenasına yöneltti.

İzmir’de hop oturup hop kalkan CHP’li Başkan aday adaylarını düşündüm.

İzmir’de 30 ilçe için yaklaşık 300 CHP’li Başkan aday adayı var.

Büyükşehir Belediyesi koltuğu için de resmi ve gayri resmi 10’u aşkın isim var yarışan.

Hal böyle iken…

İzmir’de Gizli Önder…

Ve de En Birinci…

Kim olacak diye düşündüm?

***

Latinceden yola çıkınca, merak ettim başka nasıl ilginç tanımlar var diye…

Sözlüğe baktım ki neler göreyim…

Siyaset camiasının ezberlemesi…

Ara ara bakmak için küçük not kağıtlarına yazıp cebe koyması gereken…

Çok çarpıcı deyimler buldum.

HER DEM ADAYLARA

Her sezon, her seçim kesintisiz başvuru yapan Başkan adayları için yaptığım seçmeler şunlar...

“Nil desperandum…”(Asla vazgeçme)

“Festina lente…”(Yavaşça acele et)

“Gutta cavat lapidem non vi, sed sæpe cadendo…”(Suyun taşı delmesi gücünden değil sürekliliğindendir)
 

BÜYÜKŞEHİR ADAYLARINA

Büyükşehir Belediyesi aday adaylarına belki şu Latince terimler önerilebilir…

“Nunc aut numquam…”(Ya şimdi, ya hiçbir zaman)

“Silent leges inter arma…” (Savaş sırasında kanunlar susar)

“E fructu arbor cognoscitur…” (Ağaçlar meyvelerinden tanınır)

“Cave ne cadas…”(Düşüşe hazırlıklı ol)

“Facito aliquid operis, ut semper te diabolus inveniat occupatum…” (Hep çalışın ki şeytan geldiğinde sizi meşgul görsün)

BAŞKANLIĞI GARANTİ GÖRENLERE…

Hem adaylığı, hem de seçilmeyi yani koltuğu garanti görenler içinde kulağa küpe olacak Latince sözler var…

“Fere libenter homines id quod volunt credunt…”(İnsan olmasını umduğu şeye inanır)

“Fide, sed cui vide…” (Güven, ancak önlemini de al)

“Video meliora proboque deteriora sequor...”  (İyi yolu görüyor ve takdir ediyorum, ama kötü yoldan gidiyorum)

“A bove ante, ab asino retro, a stulto undique caveto…”(Öküzün önünde, eşeğin arkasında, aptalın her tarafında hazırlıklı ol)

“Nihil lacrima citius arescit…” (Hiçbir şey gözyaşından daha hızlı kurumaz)

BAŞKANLIĞA VEDA EDECEKLERE

İsteyerek ya da istemeyerek koltuktan ayrılarak Başkanlığa veda edeceklere...

“Et tu, Brute…” (Sen de mi Brütüs)

“Homo homini lupus…” (İnsan insanın kurdudur)

“Nec tecum possum vivere nec sine te…” (Ne seninle oluyor, ne sensiz)

“Vide supra…” (Daha yukarısını gör)

***

Yeni yılda, 2019’un ilk günlerinde açıklanması beklenen…

Soluk soluğa merak edilen...

CHP İzmir Büyükşehir Belediye Başkan adayı…

Yani En Birinci kim olacak?

Bu konuda  “Alea iacta est…”

“Zarlar atıldı” mı demeliyiz?

Ya da işin Türkçesi...

“Zarları kim attı” diye mi sormalıyız.

***

Benim yeni yıl için dileğim......

“Carpe Diem” (Anı yaşa)  olacak.

2019 yılında hepimize...

Anı Yaşama’nın keyfi ve farkındalığını diliyorum.