İngiltere; resmi tabirle “Birleşik Krallık” veya “Büyük Britanya”, biz ise pratikte kısaca “İngiltere” diyoruz çünkü geleneksel olarak idare Galli, İskoç veya İrlandalıların elinde değil, İngilizlerin elinde, yani pratikte doğruyu söylüyoruz; son aylarda hayli istikrarsızlık, türbülans içinde. Başbakan dayanmıyor ülkede, duruma bakınca haksız da sayılmazlar. 

Boris Johnson yetkisini suiistimal edip, Covid’in sokağa çıkma yasağı döneminde halkı evlerine kapatıp, cenaze töreni bile yapamazlarken içkili eğlence partileri düzenlemiş bir Başbakandı, yozlukla suçlandı, ceza ödedi ve tüm direnmesine karşın istifa etmek zorunda kaldı.  3 ay aradan sonra seçilen Liz Truss, barışseverlik yerine saldırganca “Nükleer silah düğmesine basarım” deyip halkını düşünmek yerine zenginlere vergiyi düşürünce altı hafta ancak dayanabildi. 

Rishi Sunak da adaydı ve Truss’dan daha saygın görünüyordu ama Muhafazakar Partideki örtük ırkçılık Hintli ve din olarak Hindu olan (görünüşte değil, dinini sıkı izliyor) Sunak’ı arkaya itmiş, sarışın, Hristiyan, has İngiliz Truss’ı seçtirmişti. Truss istifa etmek zorunda kalınca Boris Johnson adı tekrar dillere dolandı ancak parti içinde ve halkta ona muhalefet yoğundu. Ülkenin muhalefetini temsil eden İşçi Partisi seçim tamtamları çalmaya başladı ki daha seçimlere iki yıl var.

Geçen defa başkan seçmekte 3 ay oyalanan Muhafazakar Parti istikrarsızlığı ve krizi uzatıp seçimlerin kapısını aralamamak için hızla, bir günde 1980 doğumlu, ailesi Afrika’dan İngiltere’ye göçmüş Hint asıllı “Britanyalı” Rishi Sunak’ı seçerek onu İngiltere’nin en genç ve ilk “sömürgelerinden gelen” Başbakan koltuğuna oturttu. 

Sömürgelerden gelen ne demek? 1500 yıllardan başlayarak “Sömürge/koloni” ve takibinde “ırkçılık” kavramını dünyaya yerleştiren en önemli ülkelerden biri İngiltere, İngilizler. Onu sömürgecilikte izleyen İspanya, Portekiz, Belçika, Hollanda, Fransa… Almanya ve İskandinavya bu sömürgecilik yarışında biraz geç kalmış takipçiler. İngilizler bu denizaşırı ülkelere gidip, asker gücüyle oraları fethedip, halkı eski Yunan ve Roma’dan örnek alarak köleleştirip, onları kullanıp, bugünkü refahlarına böyle ulaşmışlar.

Bunu yapamayan ülkeler kapitalist düzende yoksul kalmış, sömürülenler ise en yoksul kalmış olanlar. Kısacası Hindistan’ın yoksulluğu bu tarihi özgeçmişten dolayı. İkinci Dünya savaşı sonrası birer birer İngilizleri başından atıp özgür kalmaya çalışan bu ülkelerde İngilizler giderken önce “böl/yönet” siyaseti ile Hindistan’ı ve Pakistan’ı din bahanesiyle bölmüşler. (Müslüman azınlık olan Pakistan’a ayrılma sözü vererek bölmüşler.) Genelde sistemleri bu; azınlıklara din veya etnik bahane ile güç/silah vererek böl/yönet uyguluyorlar. Bölünen iki taraf da zayıflayıp, istikrarsızlığa düşüp kolay yönetiliyor. 

Atalarımız “Birlikten kuvvet doğar” diyerek doğruya işaret etmişler. Sonra, ayrılan sömürgelerin başına kendi yandaşlarını koymuşlar, onlar ultra varsıllaşmış, kapital onlarla İngiltere arasında paylaşılmış, hala paylaşılıyor, halk ise hala yoksullukla inim inim inliyor. Örneğin halen, Hindistan’da evlerin %50sinde tuvalet yok, doğayı kullanıyorlar. İngiltere  1800lerde sömürgelerden gelen mallar ve sömürü sistemiyle endüstri devrimini tamamlamış. 1947de özgürleşen Hindistan ise hala kast sistemi, varsıl/yoksul farkı içinde yolunu bulmaya çalışıyor.   

Hintliler eğitime çok önem veriyor. O nedenle dünyanın her yerine dağılmış, yüksek eğitimli ve varsıl Hintliler var. Rishi Sunak da bunlardan biri. Babası doktor, annesi ecza sektöründe, liseyi özel ve elit bir okulda okumuş, Oxford ve Stanford Üniversiteleri ile devam etmiş, siyasete beş yıl önce girmiş ve hızla yükselmiş. Eşi, babası nedeniyle çok varsıl bir Hintli, Sunak ailesinin şu an İngiltere Kralından bile varsıl olduğu söylenmekte ancak karısı bu varsıllığa karşın İngiltere’de vergi kaçırmakla suçlanıyor. Sunak millet vekilliğinde bunu bilmiyor muydu?  

Hindu inancındaki Rishi Sunak nasıl bir başbakan olacak? Kendi beyanıyla “ahlaklı ve birleştirici” olacakmış ama karısının o varsıllığa karşın vergi kaçırmış olması burada da başka bir yozluk mu var sorusunu akla getiriyor. Başka sorular da akla geliyor… 

Muhalefet ve halkın bazı kesimleri ise “Bu başbakanı halk seçmedi, yüz kadar milletvekilinin kararıyla tepeden indi, seçim isteriz” diyor. Gelecek günler ülkedeki istikrarsızlığın süreceğini veya yatışacağını, Rishi Sunak’ın nasıl bir başbakan olduğunu, verdiği sözleri tutup tutmayacağını gösterecek.