Öyle bir megapol ki, yaşamanın zor olduğu kadar ulaşmanın da imkansız hale geldiği bir nokta… Neden “Lodos Paşa” çıkmış… Uçakların lodosa göre inmesi pek zormuş… Aklımda Abdülaziz… Abdülaziz, Avrupa’ya seyahat eden ilk padişahtır. 1867 de Paris’te, Fransa kralı ile görüşürken kralın "Kışın İstanbul’da karları nasıl temizliyorsunuz ?” sorusuna “Bizim bir lodos paşamız var o temizliyor” cevabını vermiş de öyle kalmış eski İstanbul dilinde…

Hafta sonunda önce İstanbul’da sonra İzmir’de insanın “lodos balığı”na çevirip perişan eden havaya yakalandık… Şanlıurfa’dan 1.5 saatlik uçak yolculuğu ile geleceğimiz İstanbul’a tam 3.5 saatte ulaştık. Urfa’dan Oxford’a giderdik o kadar saatte.

Lodos bu migrenimiz mi tutmaz, midemiz mi azmaz, uykularımız mı kaçmaz? Eskiden İstanbul’da lodoslu havalarda hâkimlerin yanlış kararlar vermelerini önlemek için mahkemelerin tatil edildiği söylenir.

***

Bakmayın lodos zorlamasına, İstanbul zaten yaşanacak yer olmaktan çıkalı yıllar oluyor… İzmir’e uçaklar lodos havalarda kentin üzerinden alçalıyorlar… Son inişte daha dikkatlice baktım, hakikaten İzmir’de giderek küçük İstanbul gibi oluyor.

Eskiden Türkiye’de konut-ofis rantı denince, bunu hemen “İstanbul rantı” diye düzeltmek gerekirdi. Mustafa Sönmez dostumuz bir araştırmasında “çünkü, rant diye bir şeyden konuşulacaksa, bu açık ara İstanbul’a ait bir olgudur. Ankara, İzmir gibi İstanbul’un gölgesinde kalan metropollerin rantlarının, İstanbul’dakinin yanında lafı bile olmaz, desek yeridir” demişti.

Ama gidişat öyle gösteriyor ki, “İzmir Rantı” da fena değil artık…

Konut yapımında, yani arzında, özellikle İstanbul’da belli bir azalma dikkat çekiyor. Bunu böyle düşünmemin nedeni televizyonlarda, gazetelerdeki konut ilanları… Faiz oranları giderek yükseldikçe gazete ve tv reklamları da artıyor sanki…

Hep şaşırdığımız, cevabını bulamadığımız bir konu da “bu konutları kimin aldığı?”. Profesyoneller mevcut faiz oranlarını yüksek buluyor ve faizin gelecekte daha aşağıda oluşacağını düşünüyorlar. Faizde indirime yönelik siyasi baskıların sonuç vereceğini bekleyerek talebini erteleyenler bir hayli fazla.

Fiyatların satışların nerede denge bulacağını, satıcıların fiyatlarını nereye indirecekleri ve bundan ne kadar kayba, ya da “kazançtan kayba” uğrayacaklarını görmek için beklemek gerekiyor.

***

Geçen Kasım ayında Ankara’da gözlemledim, İzmir’de de yaşıyoruz. 

“Sırf in­şaattan gelen kâr, son derece küçüktür. Onun esas kârı, toprak-rantını yükseltmekten, inşaat alanının dikkatle seçil­mesi ve ustaca kullanılmasından gelir” demişti sakallı bir amca…

Bu amcanın bu lafı lodosta değil poyraz bir havada söylediğine eminim. İnşaat çılgınlığı lodostan beter.

Galiba uzaktan Ege Denizi’ni gören bir köye yerleşmekten başka çaremiz kalmayacak…

O köylerde lodos da esse durum bir şey olmaz…