19 MAYIS 1919 IŞIĞINDA ATATÜRK’ÜN TARIM POLİTİKALARI NEYDİ?

Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkışıyla başlattığı Kurtuluş Savaşı,salt emperyalizme karşı mücadelenin başlangıcı değildi,aynı zamanda yeni bir sistemin kuruluşunun da başlangıcıydı.

Yeni sistem,kulluk yerine yurttaşlık temelli bir CUMHURİYET olacaktır.

Bu Cumhuriyetin İdeolojisi de:” Ulus Devlet ve Tam Bağımsız Ulusçuluk ya da Milliyetçilik,  Devletçilik ve Halkçılık Temelinde Planlı Karma ekonomi,  Tarım-Sanayi Dengesinin Kurulduğu Sanayileşme,  Türkiye Çıkarlarına Yönelik Dış Politika ve Tarımın Korunması” şeklinde   özetlenecektir.Bu  amaçla tarım, en önemli sektörlerden birisi olarak gündeme alınacaktır.

Dilerseniz, Cumhuriyet’in İlk Yıllarında  Tarım’ın Genel Görünümü’ne bakalım?

• Nüfus: 13.6 milyon  ve kırsal kesim nüfusu: 10.3 milyon.
•  Nüfusumuzun yarısı hasta, üç milyon insan trahomlu.
• Halkın ancak % 7’si okur-yazar, köylü eğitimsiz, üniversite sayısı bir.
•   Kadın- erkek eşitliği söz konusu bile değil.
•  Toprak dağılımı adaletsiz: Ailelerin % 5’i toprakların % 65’ine sahip
•  Tarım teknikleri son derece geri, teknik eleman sayısı çok az. Gübre kullanımı ve zararlılarla mücadele neredeyse yok. Nadas egemen, ekim elle yapıyor.
•  Tarımsal üretim, halkı besleyemez durumda.
•  Sanayi ürünleri dışarıdan alınıyor, ülke Avrupa’nın açık pazarı olmuş

Özetle nüfusun ağırlığı kırda yaşıyor,ancak ülke karnını doyuramıyordu.

Atatürkçü Tarım Politikası’nın  İlkeleri Neydi?

Atatürkçü Tarım Politikası’nın  İlkeleri, öncelikle un,şeker ve bez gibi üç beyaz ihtiyacın karşılanması,üreticinin hakkını korumak, emeğin karşılığını vermek için;

• Çiftçiyi toprak sahibi yapmak, çiftçinin örgütlenmesine ve kooperatifleşmesine yol göstermek,
•  Çiftçiyi eğitmek, örnek ziraat işletmeleri kurmak,
•   Araştırma istasyonları ve enstitüleri açarak tohumluk ve damızlık üretmek,
•   Tarımda devlet desteğinin yasalarla güvence altına almak,
•   Tarıma yeni teknolojileri götürmek, bol, kaliteli ve düşük maliyetli üretim yapmak “

şeklinde sıralanabilir.

Bu ilkelerinin hayata geçirilmesi için;Çiftçilerin Topraklaştırılması, Örgütlenmesi ve Kooperatifleşmesi,  Tarımsal Eğitim Çalışmaları,  Tarımsal ARGE ve  Tarımsal Desteklemeler gibi   tarıma yönelik uygulamalar  ve  eylemler gerçekleştirilecektir.

Bu bağlamda örgütlenme ve tarımsal desteklemeler konularının,günümüze de ışık tutması açısından irdelenmesi gerekiyor.

Atatürk,Çiftçilerin Örgütlenmesi  ve  Kooperatifleşmesi İçin Neler Söyledi?

• “Ben de çiftçi olduğumdan biliyorum, makinesiz ziraat yapılmaz, el emeği güçtür, Birleşiniz. Böylece makine alınız”     (24 Ağustos, 1925 Kastamonu)
•  Mesela; Kooperatifler. Şurada burada halk ya da münevverlerin teşebbüsü ile fiili sahasına geçen kıymetli hasılalar görülmektedir. Hükümetimizin de bu gibi teşebbüsleri takviye etmesi lazımdır. Hükümeti Cumhuriyet bu lüzumu tabii idrak etmektedir”      (27 Ocak 1931, İzmir Halk Fırkası Kongresi)
•  CHP 3. Büyük Kongresi-1931      “Çiftçimizi kredi ve istihsal kooperatifleri gibi iktisadi teşekküllere mazhar etmek ve teşekkülleri terakki ve tekamül ettirmek gayedir.»
•  CHP 4. Büyük Kongresi-1935      “Partimiz, kooperatifçiliği ana prensiplerinden sayar. Kredi kooperatifleri ile toprak ürünlerinin hakiki değerlerinden üretmelerini faydalandıracak olan satış kooperatiflerinin kurulmasına ve çoğaltılmasına önem vermekteyiz. Türkiye Tarım Bankası, tarım kooperatiflerinin ana bankasıdır”

Kooperatifçilik Yasa ve Düzenlemeleri İçin  Neler Yapıldı?

“(1924) Zirai Birlikler Yasası,  (1925) Tüketim kooperatifçiliğiyle ilgili yasal düzenleme,  (1926) 856 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda kooperatiflerin diğer şirketler arasında yer almasına ilişkin bir değişiklik,  (1929)  Zirai Kredi Kooperatifleri Kanunu,  (1935)  2834 sayılı Tarım Satış Kooperatifleri Kanunu ve 2836 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri Kanunu” gibi yasalar çıkartıldı.

Tarımsal Desteklemeler de Nasıl  Gerçekleştirildi?

• Tarımsal girdiler olanaklar ölçüsünde parasız dağıtıldı.
•  Tohumluk dışalımında söz konusu olan gümrük vergileri kaldırıldı.
•  1926’da çıkartılan 852 sayılı  yasa ile traktör kullanan çiftçilere mali ve teknik destekler gerçekleştirildi.
•  Öşür(aşar) vergisi 1925 yılında kaldırıldı.
•  Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri’ni de etkin bir şekilde devreye sokuldu.

Bütün bu uygulamalar sonucu; 1923–1929 yıllarında Tarımda Yıllık Büyüme Hızı yüzde 8.9 olarak  gerçekleştirildi(Milli Gelir Büyüme Hızı yüzde 8.6 idi).

Dünya’da ekonomide büyük bunalımın yaşandığı 1930-1939 yıllarında  bile, Tarımda Yıllık Büyüme Hızı yüzde 5.1 idi.

Sonsöz yerine

Kimi düşünce sistemleri vardır.Dönemseldir,hayata geçirilir,tamamlanır ve yerine yenileri aranır.

Kimi düşünce sistemleri vardır.Ulusal  olduğu kadar evrenseldir. Örneğin emek-sermaye çelişkisi ideolojisi gibi. Mustafa Kemal Düşünce Sistemi de bunlardan biridir. Emperyalizme karşı bir direniştir ve bütün mazlum uluslara örnek olmuştur. Emperyalizm, günümüzde de  değişik kılıklarla  sürdürülmüyor mu?

Atatürk’ün tarımda politikaları da güncelliğini  korumuyor mu?

Sözgelişi,tarımda kooperatifleşme ve desteklemeler yeterli mi? Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bölgeleri’nde toprak dağılımında  dengesizlik devam etmiyor mu? Türkiye,yeniden neredeyse üç beyazda, Tarımda Bağımsızlığı’nı kayıp etmedi mi?

Sonuçta Atatürkçü Düşünce Sistemi’nde yer alan tarım politikaları, bize günümüzde de yol gösteriyor.

Bunun aksini söylemek olası mı?

Çağrı:19 Mayıs 2019 Saat 15.00’de Bademler Kooperatifi  Doğal Yaşam Köyü Konferans Salonu(Urla-Bademler)’nda Mahmut Türkmenoğlu Kooperatifçilik Vakfı tarafından “19 Mayıs 1919 Işığında Atatürk Devrimleri,Tarım ve Kooperatifçilik “ adlı bir panel düzenlenmiştir.