Türkiye aleyhine karar

ABD Temsilciler Meclisi'nde, Rum-Yunan lobisine mensup milletvekillerinin girişimiyle Türkiye aleyhine bir karar tasarısı kabul edildi.’

WASHINGTON - ABD Temsilciler Meclisi'nde, Rum-Yunan lobisine mensup milletvekillerinin girişimiyle KKTC'deki Rumlardan kalan dini mekan ve eserlerle ilgili Türkiye aleyhine bir karar tasarısı kabul edildi.

Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin de desteğini alan, Kongredeki Elen grubunun eşbaşkanları Gus Bilirakis ve Carolyn Maloney tarafından 12 gün önce sunulan tek yanlı karar tasarısının, Genel Kurul gündemine alındıkten sonraki gün Genel Kurulda görüşülerek kabul edildiği öğrenildi.

Kararda, KKTC'de "Rumlara ait dini alanlar ve eserlerin korunması ve dini özgürlüklere saygı gösterilmesi" iddiasıyla Türkiye'ye çağrı yapılıyor. Bağlayıcılığı bulunmayan tasarı, Kongrenin bu konuya bakışını yansıtma özelliği taşıyor.

1631 sayılı kararla, Türkiye'ye, "Kıbrıs ile ilgili BM Güvenlik Konseyi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin kararlarını derhal yerine getirmesi, adanın kuzeyindeki Rumlara ait dini mekanlarda yıkım faaliyetlerini, yasadışı arkeolojik kazıları, dini ikon ve antikaların ticaretini derhal durdurması, tüm kayıp eserlerin bulunup onarılması için çaba göstermesi, yıkılan ya da tahrif edilen dini mekanların muhafazası ve yeniden inşasına imkan sağlaması ve Rumların dini özgürlüklerine getirilen tüm kısıtlamalara derhal son vermesi" çağrılarında bulunuluyor.

Karar, "ABD Uluslararası Dini Özgürlükler Komisyonuna, ABD Başkanı'na, ABD Dışişleri Bakanı'na ve Dışişleri Bakanlığının uluslararası dini özgürlüklerle ilgili dairesine, konuyla ilgili kaygıları ve bu tasarıda çağrısı yapılan eylemleri ele alma yolunda somut adımlar atması" istemini de içeriyor.

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatına (AGİT) da çağrı yapılan kararda, AGİT'ten, "teşkilata üye ülkelerin, Rumlara ait çalınmış eserleri almamasını sağlaması ve Türk hükümetine bu konuda uluslararası yükümlülüklerine uyması için baskı yapması" isteniyor.

Tasarının, normal şartlar altında önce ilgili komitede görüşülmesi gerekirken Pelosi'nin, hem bu sürecin atlanmasına imkan veren ve hem de Genel Kurulda ele alınması için belli çoğunlukta milletvekilinin bulunması şartını ortadan kaldıran "suspension of rules" (kuralların askıya alınması) yöntemini uygulaması sayesinde, sadece 5 milletvekilinin bulunduğu ortamda, sesli oylama yöntemiyle kabul edildiği öğrenildi.

Tasarıyı sunan milletvekilleri Bilirakis ve Maloney'in, Pelosi'yi "suspension of rules" kuralını uygulamaya ikna ettiği ve Pelosi'nin de tasarıyı hafta başında Genel Kurul gündemine aldığı ifade edildi. Tasarının görüşülmesi için ayrılan süre 40 dakika olmasına rağmen, 10 dakika içinde kabul edilmesinin dikkati çektiği belirtildi.

Karar tasarısının gündeme gelmemesi için yoğun lobi faaliyeti yürüten Türkiye'nin Washington Büyükelçiliğinin, Pelosi'ye mektup göndererek, konuyla ilgili rahatsızlığını yazılı olarak kayda geçireceği öğrenildi.

Yapılan girişimler sonucunda, Kongrede Türkiye'ye yakın 10 civarında milletvekilinin de Pelosi'ye göndermek üzere, tasarının kabul edilmesine tepkilerini içeren, tasarının yanlışlığını, haksızlığını ve zamanlamasının kötülüğüne dikkati çeken yazılı açıklamalar hazırladıkları, bir kısmının da bunları şimdiden gönderdiği öğrenildi. Milletvekillerinden Pelosi'ye gönderilen açıklamalar, tasarının kabul edilmesine ilişkin yayımlanacak tutanakların asli parçası olacak olması bakımından önem taşıyor.

Temsilciler Meclisi, daha önceki yıllarda da Türkiye aleyhine Kıbrıs ile ilgili çeşitli karar tasarılarını kabul etmişti. Halen ABD Kongresine Türkiye aleyhinde sunulmuş toplam dokuz karar tasarısı bulunuyor.

En son Fener Rum Patriği Bartholomeos'un geçen Ekim ayında Washington'ı ziyareti sırasında yine Patrikhane ile ilgili bir tasarı yine Temsilciler Meclisi'nde kabul edilmiş, daha önce de 2007, 2003, 1997, 1995 ve 1994 yıllarında Kıbrıs konusunda karar tasarıları Meclis'ten geçmişti.