Papa Francis bir kez daha ‘soykırım’ dedi!

Papa Francis, Ermenistan’ı ziyareti sırasında yaptığı konuşmada, önceden hazırlanan metnin dışına çıkarak, 1915 Olayları’nı “soykırım” olarak niteledi.

Papa, 'ne yazık ki bu trajedi, bu soykırım, geçen yüzyılın felaketleri içinde bir ilkti' ifadesini kullandı.

DİPLOMATİK KRİZ YENİ ÇÖZÜLMÜŞTÜ

Papa'nın geçen yıl "soykırım" sözcüğünü kullanması Türkiye ile Vatikan arasında diplomatik krize neden olmuştu.

Papa Francis, Ermenistan'ı ziyaret eden ikinci papa. Papa 2. Giovanni Paolo 2001 yılında Ermenistan'a gitmiş ve bu ziyarette Ermeni Apostolik Kilisesi ile ortak bir bildiriye imza atmıştı.

Bildiride, "Genel olarak 20. yüzyılın ilk soykırımı olarak tanımlanan, 1,5 milyon Hristiyan Ermeni'nin imhâsı ve ardından da totaliter rejim altında binlerce kişinin yok edilmesi, bugünkü neslin hafızasında hâlâ yaşayan trajedilerdir" deniliyordu.

Papa Francis de 1915'in 100. yıldönümü nedeniyle geçen yıl Nisan ayında Vatikan'da düzenlediği ayinde, 2001 tarihli bu ortak deklarasyona atıfta bulunarak, "soykırım" sözcüğünü kullanmıştı.

Papa, 12 Nisan 2015'te düzenlediği "Ermeni şehitliğinin 100. yılı için kutsal ayin" sırasında yaptığı konuşmada, "Son yüzyılda insanlık üç büyük trajedi yaşamıştır. Bunların ilki, genel olarak 20. yüzyılın ilk soykırımı olarak görülen ve Katolik ve Ortodoks Süryaniler, Asuriler, Keldaniler ve Rumlarla birlikte, ilk Hristiyan millet olan siz Ermeni halkına karşı yapılmış olandır" demişti.

Türkiye bu sözler üzerine Vatikan Büyükelçisi'ni geri çekmiş ve büyükelçilik makamı yaklaşık 10 ay boyunca boş kalmıştı.

Ancak bu tarihten itibaren iki ülke arasında yürütülen diplomatik çabalar sonucunda Vatikan geçen Şubat ayında Türkiye'nin tezlerine yakın bir açıklama yayınlamış, bunun üzerine de Türkiye Vatikan Büyükelçisi Mehmet Paçacı görevine dönmüştü.

1915 OLAYLARI

Ermenistan ve özellikle ABD ve Fransa’da etkili olan Ermeni diasporası, 1915 ile 1917 arasında Osmanlı Devleti’nin topraklarındaki Ermenileri sistematik olarak öldürdüğünü iddia ediyor.

Türkiye bunu reddediyor ve konunun tarihçiler tarafından araştırılması gerektiği tezini savunuyor.

23 Nisan 2014'te, o dönem başbakan olan Recep Tayyip Erdoğan, 1915 olayları hakkında aralarında Ermenice'nin de bulunduğu 9 dilde bir taziye mesajı yayınlamıştı. Böylece Türkiye'den olaylar hakkında ilk kez üst düzey bir mesaj verilmişti. Erdoğan, "Ermenilerin acılarını anmalarını anlamak ve paylaşmak bir insanlık vazifesidir" ifadelerini kullanmıştı. (dha)