Oda Başkanı Baransel: Yastık altında altın kalmadı

EGEDESONSÖZ - İzmir Kuyumcular Odası Başkanı Turgay Baransel, SonSöz TV'de Gazeteci yazar Muhittin Akbel'in konuğu oldu. Akbel'in sorularını yanıtlayan Başkan Baransel, altın piyasası ve sektörün bugünkü durumunu değerlendirdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, "Yastık altındaki altınınızı bozdurun, çeşitli finans araçlarına yatırım" çağrısını değerlendiren Başkan Baransel, yastık altında hiç kimsenin altını kalmadığını, çünkü vatandaşların alyansını satarak ihtiyaçlarını karşılama durumuna geldiğini söyledi.

KUYUMCULAR ÇARŞISINDA İŞLER DURGUN
Korona salgını yüzünden tüm esnafın zor günler geçirdiğini, kuyumcu esnafının da mutsuz olduğunu belirten İzmir Kuyumcular Odası Başkanı Turgay Baransel, "Biz de tabi ki çok mutsuzuz. Koronadan dolayı düğün, nişan, sünnet gibi etkinlikler olmadığı için esnafımız da iş yapmıyor. Çarşıya pek gelen yok. İşler durgun. Toplu taşıma araçlarına binip gelen yok, arabasıyla gelen yok. Arabasıyla gelse otopark yok. Kuyumcu esnafı artık kirasını ödeyemez duruma geldi. Bunca zamandır sermayeden yiyor. Kuyumcu esnafı, kasasındaki altını bozdurarak kirasını, personelinin maaşını ve diğer giderlerini karşılıyor artık" dedi.ALTIN, GELDİĞİ YERİ UNUTMAZ, MUTLAKA DÖNER
Bir ara zirve yapan altının, bir süre sonra geriye gelmesini değerlendiren Başkan Baransel, şunları söyledi:

"Her zaman söylediğim bir laf var; altın, geldiği yeri unutmaz, mutlaka geri gelir. Evet, altın bir ara zirve yaptı. Gram altın 550 lirayı buldu. Yine oralara gelecektir. Altın, her zaman en güvenilir limandır. Kuyumculukta takı ürünü satılmadığı sürece kazanç çok olmaz. Çeyrekte, yarımda ahım şahım bir karı olmaz esnafın. Bitcoin de tepetaklak gelecek herhalde, saadet zinciri gibi. Altın, her zaman güvenilir bir limandır. Altının bugün daha da yüksek olması gerekiyordu aslında. Altın, dünyadaki en kıymetli maden. Dünyada en çok sahtesi bulunan para, dolardır. Altın ise dünyanın her yerinde ayarıyla geçer akçedir. Altını 10 liraya aldıysan, zamanı geldiğinde 500 liraya satabilirsin. Oysa dövizin bir köşesi yırtılsa, hiç kimse almaz. "

CİROMUZ YÜZDE 60 ORANINDA AZALDI
Alyansını satıp, market alışverişi yapan, borcunu ödeyenler olduğunu anlatan Başkan Baransel, "Son dönemde çarşıya gelen herkes, elinde kalmışsa bir çeyreğini, hatta alyansını satmaya geliyor. Takı, set alan bir Allah'ın kulu yok. Düğün dernek olmadığı için çeyrek altın alan da yok. Kuyumcu esnafının cirosu, pandemi başladığından bu yana yüzde 60 azaldı. Esnafımız, sattığı bir çeyrek altından kazandığı 15 lirayla çarkı döndürmeye çalışıyor. Bir çeyrek altından kazancımız 15 lira, bir Ata lirasından 50 lira. Bu paralarla Kemeraltı Kuyumcular Çarşısı'ndaki, Alsancak, Güzelyalı'daki dükkanların kirası ödenmez. 10 metrekare dükkanın aylık kirası, 10-20 bin lira arasında. Esnafımız, sıkıştığında 10 gram, 20 gram bilezik satarak açığını kapatmaya çalışıyor. Derken harcadığı altın, 100 gramı buluyor. Bu durumda 1 kilo altın, yani sermaye, 900 grama düşüyor. Bir başka deyişle küçülmek zorunda kalıyor" diye konuştu.

İNSANLARIN DEVLETE, BANKALARA GÜVENİ KALMADI
1972’den beri kuyumculuk işi yaptığını anlatan Başkan Turgay Baransel, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Altın, iner de, çıkar da. Fakat kaybettirmez. Mesela bir ara altın 13 liraya çıkmıştı, sonra 9 liraya indi. Hemen ardından 18 lira oldu. Bu iniş çıkışı son zamanlarda da yaşadık. En son gram altın 550 lira oldu. Her şeye rağmen insanlar, altına güveniyor, elinde para varsa, altına yatırıyor. Çünkü insanların güvenecek yeri kalmadı. Devlete de bankaya da güvenmiyor. Bankaya gidip 20 bin liranızı çekmek isteseniz, yarın gel, derler. Oysa 20 bin liralık altını kuyumcuya götürseniz, kuyumcu size 20 bin lirayı sayar. Bir ara herkes bankadaki parasını çekti, altına yatırdı. Neden? Çünkü insanlarımızın devlete, bankaya olan güveni kalmadı. En güvenli liman, altındır, derken boşuna söylemiyoruz bunu. Döviz, güvensiz bir unsur. Mesela Suriye parası para ediyor mu? Kimse alıyor mu? Suriye’nin haricinde geçmiyor. Yarın öbür gün Türkiye’nin, Amerika’nın bu duruma düşmeyeceği ne malum. Güven açısından değerlendirildiğinde dolar, dünya sıralamasında altıncı sırada. Birinci sırada altın var. İkinci sırada sterlin, sonra İsviçre Frangı. Çünkü dolar, sahte para olarak en çok basılan bir kağıt. Merkez Bankası’ndaki altınınız kadar para basarsınız. Eskiden böyleydi. Şimdi önüne gelen para basıyor. 600 ton altın var, 800 ton altın karşılığı para basılmış. Nerede bunun karşılığı? Amerika, sanayi deyip para bastı. İngiliz sterlini öyle mi? Ellerindeki altın kadar para basıyorlar."

KAPANAN ESNAFIMIZ YOK AMA İMALATÇILAR PERİŞAN HALDE
İzmir'de, ilçelerdekiler de dahil olmaz üzere yaklaşık 1700 kuyumcu olduğunu belirten Başkan Baransel, pandemide kepenk indiren kuyumcu esnafı olmadığını ancak imalat kısmının çok daha fazla etkilendiğini açıkladı:

"Pandemiden atölye kısmı çok etkilendi. Perakende kısmında kapatan olmadı, sermayeden yiyerek açığını kapattı. Kapatan kuyumcu varsa da, keyfe keder kapatmıştır, başka bir iş alanına geçmek istemiştir. Atölyeci arkadaşlarımız bu süreçte bayağı zorlandı. Satış olmayınca imalat olmadı. Sipariş yok, ürün yok. Zaten çırak yetişmiyor, eleman çıkardılar. 18 yaşından küçüğü çırak alamazsın, 18 yaşındaki çocuk da çırak olmak istemiyor. 18 yaşında bir çocuğa, git amcana bir çay kap, desen, bakar suratına. Ben çıraklıktan yetiştim. Bir tanıdığımızın atölyesinde başladım mesleğe. Kendim atölye açtım, çantacılık, toptancılık, perakendecilik yaptım. Eskiden çok fazla saygı vardı bizim mesleğin ustalarına. Eskiden bir işyerinden çıkan kişi, iş bulamazdı. Şimdi üçkağıtçı, dolandırıcı kaynıyor ortalık. Bizim dönemimizde böyle bir şey yoktu, herkesin birbirine saygısı, güveni vardı. Herkeste ürünler aynı fiyattı. İş bozmalar var şu anda. Eskiden bir Kemeraltı vardı sadece, şimdi her yerde kuyumcu var. Eski ruhu canlandırmak için uğraşıyoruz. Çok nezih bir mesleği icra ediyoruz. Tek bir lafla, esnaf, esnaf arkadaşına 50 bin lira, 100 bin lira verirdi. Bu ruhu yaşatmamız lazım."500 GRAM ALTIN TEMİNATI OLAYINDA NASIL GERİ ADIM ATILDI?
Ticaret Bakanlığı'nın geçtiğimiz aylarda gündeme taşıdığı, her kuyumcudan 500 gram altın teminatı konusunun nasıl iptal edildiğini anlatan Başkan Turgay Baransel, önemli bilgiler aktardı:

"Böyle bir düzenlemenin gündemde olduğunu duyduğumuzda çok üzüldük. Böyle bir şeyi kabul edemezdik, etmedik de. Ankara’ya gittiğimizde öğrendik ki, bazı esnaflarla anket yapılmış, kuyumcu esnafı 3 kilo altını bile teminat olarak verebilir, diyen olmuş. O ankete istinaden 500 gram toplayalım, resmiyete bağlayalım, demişler. Biz bunu duyduğumuzda, tabii ki olmaz dedik. Teşkilatla görüştüğümde, arkadaşlar, abi ne diyorsun dediler. Gerekirse kepenk indireceğiz, dedim. O dönemde de CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu İzmir’deydi, kendisiyle görüştüm, meseleyi anlattım. O da inanamadı böyle bir şeye.. Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu’yla görüştük, İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’in ekibi aradı, onlarla görüştük. Konu basına sızınca, Bakan bizi çağırdı, 3 kişi gittik; İstanbul, Ankara ve İzmir oda başkanları...  Ben 3 kişi olarak imza atmayı kabul etmedim. Türkiye’yi temsil ediyorsunuz, 3 imzayla olmaz, dedim. Ben ve diğer oda başkanlarıyla da istişare edelim, dedim. En son 12 oda başkanı ve bazı dernek başkanlarıyla görüştük. Sansasyon olunca bakan, bu bir taslak, siz ne öneriyorsanız onlar olacak, açıklamasında bulundu. Masaya yumruğu vurduk, biz bunları bunları istemiyoruz, zaten kanunun çıkmasını istiyoruz ki önüne gelen kuyumcu açmasın. Bize tefeci diyorsunuz, suçluyorsunuz, bunların önlemlerini alalım, dedik. Sonuçta o konu kapandı."YETKİ BELGESİ OLMAYAN, KUYUMCULUK YAPAMAYACAK
Teminat olarak istenen 500 gram altın olayının, kuyumcuların beklediği kanunda yer alması gereken kriterlerin gündeme düşmesini sağladığını belirten Başkan Baransel, "Bakanımızla o maddeleri konuştuk; lise mezunu olma şartını, dükkanın en az 20 metrekare olma şartını kaldırdık. Yeni yasada güzel şeyler geldi. Yetki belgesi geldi, mesela. Bu işi yapıyorsan yetki belgen mutlaka olacak. 30 senelik kuyumcuyum, ustalık belgesiyle mi uğraşacağım, diyenler var. Yahu sen 30 senedir araba kullanıyor musun? Kullanıyorsun. Ehliyetsiz mi kullandın bugüne kadar? Onun gibi bir şey. Kuyumcu dükkanı açabilmek için en az 5 yıllık kuyumcu olma şartı var, ustalık belgesi şart olunca önüne gelen kişi kuyumcu dükkanı açamayacak. Tefeciler, kuyumcu dükkanı açıp da silah ruhsatı alanlar, kredi kartlarına para satanlar, artık yetki belgesi alamayacakları için bizim saflarımızda olamayacaklar. Bu maddeden dolayı, bu gibi durumlar da ortadan kalkacak. Eskiden kuyumcu dükkanı açan kişi, Kuyumcular Odası’na gelmiyordu.  Ticaret odasına gidip şirket kurup açıyordu. Şimdi istediği yere gitsin, kanunda diyor ki, bağlı bulunduğu esnaf odasına kayıtlı olmak zorundasın, ustalık belgeni göstermek zorundasın. Biz kuyumcular artık döviz satışı yapmıyoruz, kaldırdık. Yetki belgesi kapsamında, döviz büroları da altın alıp satamayacak. Döviz bürosu zaten kanunen de darphaneden altın alabilir ama herhangi birinden altın alamaz. Aldığı malın altın olup olmadığını anlayamaz. Ben onlara ikinci mal gönderdim, piyasada basılan çeyrek altını gönderdim, satın aldılar. Kameraya çekip, hazine müsteşarlığına şikayet ettim. Beni mahkemeye veriyorlardı verdiler herhalde. Adam anlamadığı şeyi alıyor, satıyor. Aldıkları Ata liranın içi bakır çıktı."

BANKALAR KAĞIT ÜZERİNDE YÜKSEK KOMİSYONLARLA ALTIN ALIP SATIYOR
Bankalardaki altın satışlarını da değerlendiren Baransel, şu eleştirilerde bulundu:

"Banka altın satmıyor aslında. Satışı, kağıt üzerinde satıyor. Fiziki bir altın yok ortada. Altın hesabı açıyor; açarken de para alıyor, işlem yaparken de, kapatırken de para kazanıyor. Kuyumcudan aldığına göre kat ve kat komisyonunu kesiyor. Fiziki bir satış yok, çeyrek alamazsın mesela. Sadece kağıt üzerinde hesap açıyor, açarken yüksekten açıyor. Hatta geçen gün bir bankayla bu konuyu tartıştık. Dünyada böyle bir fiyat yok dedim yani, altının ONS’u belli. Hadi 2 lira fark olsun ama 5-6 lira fark olmaz. Yukarı fiyattan hesap açıyor, aşağı fiyattan altını bozuyor. Bunu yaşayan yatırımcıların çoğu da anladı, pek bankaya öyle altın işi gitmiyor. Bir iki markette gram altın, çeyrek altın satıldı. Migroslarda falan onu da kaldırtıyoruz."GEMOLOJİ LABORATUVARIMIZ BİR AY İÇİNDE AÇILACAK
İstanbul ve Antalya'nın ardından İzmir Kuyumcular Odası olarak İzmir'de de Gemoloji Laboratuvarı kurduklarını belirten Başkan Turgay Baransel, şu müjdeyi verdi:

"Gemoloji, son yıllarının gündemi. Pırlanta gibi değerli taşların değerini laboratuvardan öğrenebilirsiniz.  Çoğu sertifikalara gözle bakıyorlar, gemoloğum diyorlar. Sertifika çıkarıyor ama sertifikayla taş uyuşmuyor. Laboratuvarı, İzmir Kalkınma Ajansı'ndan gelen destekle kurduk. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir Ticaret Odası ve İzmir Kuyumcular Odası işbirliğiyle kurduk. Geçmişte çadırları bastığımızdaa oradaki taşların, o sertifikayla örtüşmediğini gördük. Aynı sorun şimdi yine gündemde. Diyelim ki vatandaş bir yerden pırlanta aldı, laboratuvarda yaptıracağı bir analizle, taşın o sertifikayla uyumlu olmadığını öğrenebilecek. Kuyumcu esnafımızın da kendilerinin çıplak taş alıp kontür yaptırdığı taşlar var, firmaların sertifikaları var. Yarın öbür gün bir denetlemede bu firmaların sertifikalarının da doğru olup olmadığı çıkacak. Biz burada uluslararası bir şey yapmaya çalıştık. İzmir Kuyumcular Odası, İzmir Ticaret Odası, Dokuz Eylül Üniversitesi garantisi altında bir sertifika vereceğiz. En son teknolojik ürünler geldi bize laboratuvar için... Şimdi logolar hazırlandı, yazılım bekleniyor. İnşallah ileriki günlerde, pandemiden sonra çok güzel bir açılış yapıp halkı da bilinçlendireceğiz. Bir ay sonra hizmete açabiliriz. Vatandaş veya kuyumcu, aldığı bir ürünün barkodunu okutarak hangi taş olduğu anlayacak."

İSTANBUL'DA 100 DOLAR, BİZDE 40 DOLAR OLACAK
"Laboratuvarda yapılacak testlerle ilgili yıllardır ülkemizi sömürüyordu, yurtdışı kaynaklı firmalar.  İşin kaymağını yediler bugüne kadar. Analiz, bayağı bir maliyetli iş. Mesela İstanbul'da bir taşa 100 dolara falan bakıyorlar. Biz bunu kurarken Kalkınma Ajansı’ndan aldık parayı, Ticaret Odası’ndan aldık, odadan kaynak aktardık, hala daha açığımız var. Esnaf arkadaşlarımızdan ön ödemeyle para topladım. 250-300 bin lira gibi bir açığımız kaldı. Onu da arkadaşlar nasıl olsa sertifika yaptıracaklar, o şekilde mahsup edeceğiz. İstanbul’da 100 dolar olan işlemi biz 40 dolara yapacağız. Arkadaşımıza hizmet, daha ucuza yapacağız. Biz bunları esnafımıza kurduk. Bu İzmir’e, İzmir kuyumcularına ve Ege Bölgesi’ndeki kuyumculara, vatandaşlara bir hizmettir Büyük taşlarda 40 dolar, küçük taşlarda 10 dolar bile olabilir. Orada çalışanlar gemolog olacak; Türkiye’nin en iyi iki gemologu ile çalışacağız. Laboratuvarımız ne rapor verdiyse, o... Altında da ‘Ayar Evimiz’ var, gemoloji laboratuvarında... Son teknoloji bir cihazla ayara bakacağız. Eskiden kesip öyle bakıyorduk. İzmir’den yurtdışına ihracat yapan, ithalatta bulunan arkadaşlarımızın belgelerini alabilmeleri için artık İstanbul'a gitmelerine gerek kalmayacak."

KİMİN YASTIK ALTINDA ALTINI KALDI Kİ...
Altının, önümüzdeki süreçte daha çok değer kazanacağına vurgu yapan İzmir Kuyumcular Odası Başkanı Turgay Baransel, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Ben, altının daha da yükseğe gideceğini düşünüyorum. Dünyanın en zor üretilen madenlerinden biri altın. Bir ton topraktan en iyi şekilde çıkan altın, 13 gramdır. Kolay çıkan bir maden değil, toz toz çıkıyor. Dünyada çok maden de kalmadı, eskiden teknolojilerle aranıyordu şimdi uydudan aranıyor. Giderek azalma eğiliminde ama yok olmayan bir maden. Kasalar boşaldı, onları da doldurmak lazım. Devletin kasasında şu anda altın eksik. Alacak, koyacak yerine. Yastık altında altın olduğuna inanmıyorum. Yıllardır bununla uğraşıyorlar. Kimin ne altını kaldı ki yastık altında? İnsanların ihtiyaçları var. Dünya değişti artık. Biraz birikim yapan, ev araba alıyordu. Şimdi ise insanlar geçim derdinde, ev de kalmadı araba da. Altının değerinin her zaman yükseleceğini düşünüyorum."

KUYUMCU ESNAFINA ÇAĞRIDA BULUNDU
Başkan Turgay Baransel, kuyumcu esnafına şu mesajları verdi:

"Bizim arkadaşlarımız müşteriye karşı iyiler, bir şey olursa zaten ikaz ediyoruz, gidiyor kulak çekiyoruz. En kısa zamanda ustalık belgelerini almalarını tavsiye ediyorum. Yetki belgesi alma süresi geçtikten sonra sıkıntı yaşamasınlar. Yetki belgesi olmayanlar, yıl sonuna kadar bu belgeyi almazsa, ilk denetlemede fark edilirse, sıkıntı yaşamasın. Ayrıca üç sefer ikaz alan bir arkadaşımızın dükkanı kapatılacak ve üç yıl boyunca dükkan açamayacak. Bunlar, yüz kızartıcı suçlar,8 ayarı 14 ayar diye satarsa, müşteriyi afaki kazıklarsa, yalan söylerse, bunlar tespit edildiği takdirde ihtar alıyor. Çünkü kameralarımız artık bundan sonra 30 güne çıkacak ve ses kaydı da olacak. Denetlemeye gelindiğinde, kameram çalışmıyordu, demek yok. Bunu söyleyen, ihtarı alır. Vitrinlerimizde imitasyon mallar yasak, kesinlikle onları kaldıracağız. Ustalık belgesini alacaklar. Herkes birbirini uyaracak. Fiyat tarifemiz var, Esnaf Odası her yere fiyat tarifesi verebiliyor ama bize veremiyor; çünkü günde bin sefer fiyat değişiyor. Kanunen yüzde 3 de aldığımız ürüne fark koymamız gerekiyor, çeyreği 750 liraya aldığımız zaman 22 lira zamla satmamız lazım. Bunlara uyulmasını istiyoruz. Etiket yasasına göre etiketlerimizi yapıştıracağız. 5 lira için birbirimizi satmayacağız. Ne yazıyorsa onu söyleyeceğiz, telefonda adamı kandırmayacağız. Para yoksa fiyat vermeyeceğiz. Telefon açıyorlar, kuyumcunun birine gönderiyorum, ‘ya elimde altın yok, param yok’ diyor. Bu sefer ne oluyor? Diğer esnafımızın da rızkıyla oynuyor, onun da işini bozuyor. Bunları yapmayalım. Beraber ekmek yiyeceğiz, Allah herkesin rızkını veriyor zaten."