Nükleer füzyonda yeni rekor

İngiltere merkezli Birleşik Avrupa Torusu (JET) laboratuvarında nükleer füzyon yoluyla üretilen enerjide yeni bir dünya rekoru kırıldığı bildirildi.

İngiltere'nin Oxford şehri yakınında bulunan füzyon deneyi tesisi JET'i bünyesinde bulunduran Avrupa Füzyon Programı (EUROFusion), rekora ilişkin açıklama yaptı.

Buna göre, tokamak olarak bilinen JET'i kullanan bilim insanları, 0,21 miligram yakıt kullanarak 5 saniye boyunca yaklaşık 69,3 megajoulelük rekor füzyon enerjisi elde etti. Ekibin daha önceki dünya rekoru 2022'de elde ettikleri 59 megajoulelük füzyon enerjisi olmuştu.

Bilim insanları tokamakı hidrojenin varyantları olan döteryum ve trityum ile besledi.

Ekip, füzyon enerjisi üretmek için makinedeki sıcaklıkları 150 milyon santigrat dereceye yükseltti ve bu aşırı ısı, döteryum ve trityumun bir araya gelerek helyum oluşturmasını ve büyük miktarda ısı açığa çıkarılmasını sağladı.

EUROfusion Üst Yöneticisi Ambrogio Fasoli, konuya ilişkin açıklamasında, "Bu deney, 40 yılı aşkın bir süredir faaliyet gösteren JET için türünün son örneği ve yeni füzyon projeleri için umut verici bir haber." ifadesini kullandı.

JET Kıdemli Kullanım Müdürü ve JET Bilimsel Operasyonlar Lideri Dr. Fernanda Rimini de "Ticari füzyon enerjisi santrallerinde kullanılan yakıt karışımının aynısını kullanarak güvenilir bir şekilde füzyon plazmaları yaratabiliyor ve zaman içinde geliştirilen ileri düzey uzmanlığı sergileyebiliyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

Nükleer füzyon, güneşte her an gerçekleşen, iki hafif elementin (hidrojen) kaynaşarak daha ağır bir elemente (helyum) dönüşmesi ve muazzam derece yüksek enerji açığa çıkarması şeklinde tanımlanıyor.

Karbon salımı yapmadığı ve radyasyon açığa çıkarmadığı için sonsuz temiz enerji kaynağı olarak görülen nükleer füzyonun gerçekleşebilmesi için yüksek ısı, enerji ve yoğunluk ortamının oluşması gerekiyor.

Güneşin merkezinde, yüksek yer çekimi basıncı füzyonun 10 milyon santigrat derecede gerçekleşmesine imkan tanırken, dünyada basıncın düşüklüğü nedeniyle en az 100 milyon santigrat derecede füzyon mümkün olabiliyor. (AA)