Koruma Amaçlı İmar Planı meclisten geçmişti: Kültürpark Platformu kapıya dayandı!

EGEDESONSÖZ - İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin hazırladığı Koruma Amaçlı İmar Planı, Büyükşehir Meclisi'nden oybirliğiyle geçmişti. Kültürpark Anayasası olarak da kabul edilen bu plana karşı çıkap EGEÇEP ve Kültürpark Platformu üyeleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı İzmir 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü önünde eylem yaptı. Polisin müdahale ettiği eylemde basın açıklamasını okuyan Kültürpark Platformu Üyesi Yasemin Sağlam, eylemcilerle birlikte taleplerini içeren dilekçeyi koruma kurulu yetkilisine verdiler. Ayrıca, "Belediye Meclisi kentimizde bir kent suçu işlenmesini onayladı ama kurul üyelerinin bunu durdurma fırsatı var" çağrısında bulundular.

PLANDA YOĞUN YAPILAŞMA TALEBİ OLDUĞU İDDİASI
Söz konusu planın, yapılan bilimsel çalışmalara rağmen hem plan özelliği, hem de koruma sıfatını taşımadığı iddiası öne sürülürken, basın açıklamasında şu görüşlere yer verildi:

"İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlanan Koruma Amaçlı İmar Plan önerisi Meclis’inden geçti, Koruma Kurulu’na sunulmak üzere imza ve çoğaltılma aşamasında.  İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nin Kültürpark’a ilişkin Koruma Amaçlı İmar Planı önerisi, hiçbir temele oturmayan, korumayan ve plan olmayan, eksiklerle dolu bu metin olarak ortaya çıktı. Metinde yer alan yoğun yapılaşma talebi Kültürpark'ın, kentin ve bizlerin aklına, kalbine, anılarına kalbine hançer gibi saplandı. Bu metin şu anda İzmir 1 No.lu Koruma Kurulu’nun önünde duruyor. Daha önce defalarca ifade ettiğimiz gibi, plan önerisinde mutabık değiliz. İtirazlarımızın yer aldığı dilekçelerimizi, mesleki ve bilimsel formasyonları ile bu yanlışa engel olacaklarına ilişkin inancımızla Koruma Kurulu üyelerine, erkenden iletmek üzere toplandık. Bu planı hazırlayanlar ve onaylayanlar bizleri, İzmirlileri hiçbir şey bilmeyen rahatlıkla ikna edilebilecek, kandırılabilecek, Kültürpark’ın gerçeklerinden uzak kişiler güruhu mu sanıyorlar?"

"BU YANLIŞLARI KABUL ETMEMİZ MÜMKÜN DEĞİLDİR"

“Plan olmayan planda yıkılacağı belirtilen Odalar Birliği Pavyonu ile Celal Atik Spor Salonu’nun toplam zemini 9.175 m2 iken, yerine (12 bin m2 temel alanı olan kaç kat yüksekliği olacağı belli olmayan bir yapı ile 6 bin m2 Spor Salonu) toplam 18 bin m2’lik inşaat öngörülmektedir. Bunu önerebilmek, yapılaşmayı artırmanın önünü açmak için de; 420 dönümlük parkta; olmayan bir yaklaşım ile “tescilli ve korunan yapıları” hariçte tutacak % 5 emsal hesaplaması yapıldı. Sonra da yeşil alanı artırıyoruz, betonu azaltıyoruz deniyor. Ayrıca, yönetsel eksiklikler, tanımsız bırakılmış alanlar, yaptırılan altlık çalışmaları ile çelişen kararlar, plan notlarına bırakılan işlerle dolu “korumayan ve planlamayan” bir çalışma yapılmıştır. Tüm bu yanlışları kabul etmemiz mümkün değildir. İzmir halkı da, planın hazırlık toplantılarına katıldığı ve sözde “mutabık” oldukları söylenen TMMOB’a bağlı Odalar da bu hata, eksik ve çarpıtmalar içeren bu metni kabul etmeyecektir."

KÜLTÜRPARK PLATFORMU NELER İSTİYOR?

Platform üyeleri,  daha sonra, İzmir 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü'ne, dilekçelerini sundu. Eyleme katılan kurul üyeleri, 22 maddelik eksik buldukları ve talep ettikleri noktaları içeren dilekçede,öne sürdükleri yanlışlık ve yetersizlikler nedeniyle, planın tekrar çalışılmak üzere iadesini istediler.

Dilekçede, plan için yapılan analiz çalışmalarının, raporlarla bir bütün olarak değerlendirilmediği, analizlerin eksiklerinin giderilmesi talep edildi. Ayrıca, parka ilişkin kullanıcı anketinin 50 kişiden az bir kitleyle yapıldığı, kullanım kadar kullanmama anketine de gerek olduğuna dikkat çekiliyor. Dilekçede ayrıca şu görüşlere yer verildi.

* Kültürpark’ta yapılabileceklerin ve yapılamayacakların sınırları konmamıştır. Size gönderilen çalışma çok esnek olduğundan; buna “plan” demek hele “koruma amaçlı plan” demek hiç mümkün değildir.

* Basına yansıdığı kadarıyla, planın “yönetim planı” niteliği olmadığı gibi, öylesi bir içerik de taşımadığı görülmektedir. Hem planda hem de plan notlarında, Kültürpark’ı kim nasıl yöneteceği konusunda Planda açıklık olmadığı gibi, muğlaklık vardır.

* Planda alanda yer alması ve almaması gereken arazi kullanım tür ve fonksiyonlarının belirlenmesine yer verilmemiştir.  Plan notları oluşturulması gerekirdi.

* Kültürpark’ın kuruluşundan günümüze kazandığı ekolojik kimliğin, flora ve faunasının korunması ve geliştirilmesi için yapılan çalışmaların yeterliliğinin yeniden değerlendirilmesi, koruma ve geliştirmeye yönelik kararların mutlak anlamda planlara aktarılması, planlara yansıtılamayan ayrıntı kalmamalıydı.

* Kültürpark’ın flora ve fauna varlığının korunması ve geliştirilmesi için planda “Ekolojik Niteliği Hassas Alanlar, Ekolojik Niteliği Korunacak Alanlar, Ekolojik Niteliği Arttırılacak Alanlar” olmak üzere 3 farklı tanım getirilmiştir. Ancak, hazırlanan paftada bölgelemenin mantığına aykırı bir şekilde, bölgelerin içerikleri aynılaştırılmıştır.

* Kültürpark’ın taşıma kapasitesi, ekolojik eşikler, flora ve fauna karakteri, hayvan popülasyonlarının yayılımı gibi analizler alanın bir “park” niteliği taşıdığı gerçeğini tekrar ve tekrar söyleyip, konunun ekolojik eksende değerlendirilmesi gerektiğini vurgulamıştır.

* Kullanılabilecek ve kullanılmaması gereken alanlar tanımlanmamıştır.  Kültürpark’da korunacak ya da yıkılacak yapıların kesin olarak ve gerekçeleri ile birlikte belirlenmesi gerekirdi.

* Hazırlatılan raporlarda sıklıkla Kültürpark’ın en çok ihtiyacı olan şeyin “yapısal yüzeylerin azaltılması” ve “yeni inşaat faaliyetlerine ihtiyaç duyulacak işlevlerden mutlak suretle kaçınılması” şeklinde tanımlamalar yer alırken, yapısal yüzeylerin, sert zeminlerin nasıl azaltılacağı, yeşil alana dönüştürüleceği konusuna hiçbir açıklık yoktur. İnşaata yönelik istek zaten çok açık ortadadır.

* Kültürpark’ın, “kent parkı” niteliğinden uzaklaşmaması, bu niteliğini yitirmemesi için atılması gereken adımlar net bir şekilde bilinirken, korunması konusunda mutabık kalınan yapılar dışında, tüm yapıların alandan ivedilikle uzaklaştırılması ve Kültürpark’ın hassas ekolojik dengesine olumsuz etkide bulunacak tüm inşaat faaliyetlerinden kaçınılması beklenirken, yapılan tersidir.

* Yürürlükte bulunan Kültürpark planlarında yapılaşma kararı Fuar, sergi işlevi için öngörülmüştür. Aslında Fuar işlevi alandan çıkartıldığı için sit alanında yeni yapılaşmaya ihtiyaç kalmamıştır. Mevcut hangar yapılarının olumsuz ekolojik etkileri göz ardı edilmiştir. Kültürpark için korunacak ve tescilli yapıların dışında yeni yapılar için % 5 emsal kararı getirilmiştir. Yeni yapılaşma kararının kendisi zaten yanlışken, 21 bin m²ye denk gelen bu emsalin, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği ile % 30 oranında artırılabileceği de göz ardı edilmemelidir.

* Planda alandaki bazı binaların % 5 emsal alanının dışında tutulma çabası vardır. Mimarlar Odasının tanımı ile “bir nevi imar affını” andıran bu uygulama ile alandaki toplam emsalin 0,05 olduğunu söylemek imkansızdır. Kentin parkının, kamusal alanın üzerinden imar tartışması kabul edilebilir değildir.

* Yapılarla ilgili “kullanım kararlarının” Plan önerisinin sizler tarafından onayı sonrasına bırakıldığı anlaşılmaktadır. Ancak, yapılacak binaların işlevlerini ve oluşacak yoğunlukların bilinmesinin karar süreçleri için önemli olduğu kanısındayız.

* Korunacak ve yıkılacak yapılar ile tarihi niteliği olan peyzaj öğeleri belirlenmiş ancak tescil başvuruları yapılmadan yalnızca plana işlenmiştir. İşlem “vaat” düzeyinin ötesine geçmemiş, tescil süreçleri ve zamanlaması belirlenmemiştir.

 * Kültürel etkinliklerin doğal yapıya zarar vermemesi yönünde temel önlemlerin planda açık bir şekilde tarif edilmesi gerekirdi. Örneğin yapılan altlık çalışmalarında Kültürpark’ta an itibariyle olması gereken kişi sayının 5.600 kişiyi geçmemesine yönelik bulgunun, gündelik işleyişe nasıl yansıtılacağına ilişkin hiçbir açıklama yer almamaktadır.

* Planda, Kültürpark’ın vizyon tanımı;  gelecek öngörüsünü değil, yanlış, olumsuzluklar içeren geçmiş ve mevcut durumunun tariflenmesi sınırları içinde kalmıştır. Ne içerik kurgusu ne gelecek beklentisi, ne kentteki ekolojik ve anı değeri gibi başlıklara vizyonda yer verilmemiştir.

* Planda, kültür, sanat, spor, dinlence, eğlence, sosyal tesis, Enternasyonal Fuar sergileme alanı gibi fonksiyonlar arka arkasına sıralanırken bunlar yeni inşaat alanları için bahane olarak sunulmuştur.

* Kültürpark’ın yılın 12 ayı kentliye hizmet etmesinin yollarına planda yer verilmemiştir.

* Kültüpark’ın korunması, geliştirilmesi ve nitelikli bir şekilde arttırılmasının gereklilikleri gündemde iken, planın doğal ve kültürel kullanımların bir potada eritilmesi sonucu oluşturulmadığı açıktır. Plan önerisi eklektik bir şekilde sanki tarihsiz bir kültürün, doğayı ezmesi üzerinden yapılandırılmış görüntü taşımaktadır.