İzmir'in tarihi çeşmelerini kurtaracak hamle!

Büyükşehir Belediyesi, Konak-Kadifekale arasındaki tarihi aksı canlandırmak amacıyla özellikle Kemeraltı’nın alt ve üstyapısını iyileştirme çalışmalarını kesintisiz sürdürüyor.

UNESCO Dünya Kültür Mirası olmaya hazırlanan İzmir Tarihi Kent Merkezi’nin kalbi Kemeraltı’nı yenileyerek ayağa kaldırmak için 200 milyonluk yatırım kararı alan Büyükşehir, tarihi çeşmelerin restorasyonu için de harekete geçti. Altyapıdan sokak sağlıklaştırma uygulamalarına, aydınlatmadan yeşil alan tasarımlarına kadar bir dizi projeyi birlikte yürüten İzmir Büyükşehir Belediyesi, Alipaşa (Hacı Salih Paşa) Şadırvanı ve Aziz Vukolos (Ayavukla) Kilisesi’nin güneyinde yer alan 1281 Sokak’taki tarihi çeşme için ihaleye çıktı. Tarihi Uray Çeşmesi ve Kestanepazarı Şadırvanı'nın bakım onarım projeleri tamamlanarak Koruma Kurulu onaylarını alındı. İhale hazırlık çalışmaları devam ediyor.

Kemeraltı'ndaki tarihi çeşmeler
Kemeraltı ve Çevresi Yenileme Alanı içerisinde bulunan tarihi çeşmeleri onarma kararı alan Büyükşehir, önce tespit çalışmaları başlattı. Alandaki tarihi çeşmelerin İzmir Vakıflar Bölge Müdürlüğü, Maliye Hazinesi, şahıs ve Büyükşehir Belediyesi mülkiyetinde oldukları belirlendi.

Dört çeşmenin ise mülkiyetinin olmadığı ve yolda kaldığı tespit edildi. Yolda kalan çeşmelerin belediye adına tescil edilmesine yönelik çalışmalarını sürdüren İzmir Büyükşehir Belediyesi, alandaki tarihi çeşmeleri restore ederek yeniden kullanılır duruma getirmeyi hedefliyor.

Alipaşa Şadırvanı
Kemeraltı çarşısının odağı olan Alipaşa Meydanı'nda yer alan ve Alipaşa Şadırvanı olarak da bilinen Hacı Salih Paşa Şadırvanı’nın 1828 yılında inşa edildiği biliniyor. İzmir'de 1830, 1880, 1881 ve 1883 yıllarında meydana gelen şiddetli depremler sonucunda kullanılamaz duruma gelen şadırvan, 1894 yılında II. Abdülhamid döneminde yaptırılan kapsamlı bir onarım sonrası tekrar işler hale getirildi.



Özgün bir mimariye sahip olan Alipaşa Şadırvanı, diğer birçok şadırvan gibi bir mimari eserin parçası olarak değil, tek başına inşa edildi. Bu özelliğiyle İstanbul’da pek çok örneğini gördüğümüz meydan şadırvanlarının İzmir’deki tek numunesi olma özelliği taşıyor.

1281 Sokak’taki tarihi çeşme
Geleneksel konut dokusuna sahip Kapılar semtinde, Aziz Vukolos (Ayavukla) Kilisesi’nin güneyinde yer alan 1281 Sokak’taki (1588 Ada 10 Parsel) tarihi çeşmenin üzerinde herhangi bir kitabe mevcut değil. Bulunduğu bölgede günümüze ulaşabilen kültür varlığı niteliğindeki konut örneklerinin 19. yüzyılın sonları ile 20. yüzyıl başlarına tarihlendirilmesi nedeniyle çeşmenin de bu tarihlerde inşa edildiği tahmin ediliyor. Çeşmenin sokak üzerinde bulunan ön cephesinde ayna taşı ve ayna taşının hemen üzerinde su kontrol penceresi yer alıyor.