Elektrik Mühendisleri: Sayaç okuma oyunlarına son verilsin!

EGEDESONSÖZ - Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) İzmir Şubesi Yönetim Kurulu yaptığı yazılı açıklama ile vatandaşların zamların acilen geri alınmasını beklediğine vurguladı ve üç zamanlı tarifeyi kullanan mesken abonelerinin indirimli kademeden faydalanamadığına dikkat çekti.

Açıklamada, zamlı tarifelerin düşük dönemdeki tüketimleri etkilememesi için elektronik sayaçların sağladığı olanakları değerlendirerek, faturaların aylık bazda hazırlanması için teknik ve idari hazırlıklara başlanması çağrısına yer verildi.

Elektrik dağıtım bölgelerinin özelleştirilmesi ile birlikte elektrik tarifelerinin, kamu yararından çok şirketlerin kâr oranlarını korumaya dönük anlayışın sonuçlarını bu dönem daha acı bir biçimde yaşamaya başladık. Halkın tepkisinden kaçınmak için şirketlerin de talepleriyle "sadeleştirme" adı altında kayıp-kaçak, sayaç okuma gibi bedellerin faturada gizlenmesi ile başlayan sürecinde sonunda bugün faturalarda artık dağıtım bedeline bile yer verilmemektedir. Farklı aylarda tüketimleri bulunan yurttaşların düzenlenen faturaları anlaması ise neredeyse imkansız hale gelmiştir.

Elektrik Mühendisleri Odası'nın açıklaması şu şekilde: 

Üç Zamanlı Tarifeyi Kullanan Mesken Aboneleri İndirimli Tarifeden Faydalanamıyor
Mesken abonelerinin yüzde 5-6`sını oluşturduğu tahmin edilen çok zamanlı aboneleri kapsam dışında bırakılarak büyük bir mağduriyet yaratıldı. Sadece İzmir ve Manisa`da 140 bin mesken abonesinin EPDK`nın bu haksız uygulamasının mağduru olduğunu söyleyebiliriz. Üç zamanlı tarifeden elektrik alan vatandaşlarımızın da 210 kWh`lik düşük kademeli fiyat endeksinden faydalanması için yeniden düzenlenme yapılması çağrısını yapıyoruz. 

Hafta Sonu Tarifesi Uygulanmalı
Enerji kullanımını, tüketimin düşük olduğu saatlere kaydırmayı hedefleyen bu uygulamanın böylesine istismar edilmesi yapısal bir sorunla karşı karşıya kaldığımıza işaret etmektedir. Teknolojik bir gelişme sayılan elektronik sayacın sağladığı olanaklar yalnızca tüketicinin yararına kullanılmamaktadır. Örneğin bu sayaçların "hafta sonu" tüketimlerini ayrıca ölçebilmesi mümkün iken tüketimin düştüğü hafta sonuna yönelik daha bir ucuz tarife yöntemi bugüne kadar uygulanmamıştır. Bilindiği üzere sanayi, ticarethane kesimi elektrik tüketimini en yoğun hafta içi mesai saatlerinde gerçekleştirmektedir. Bu tüketimin üzerine, pandemi nedeniyle evden çalışan kesiminde etkisiyle ilave bir yük gelmektedir. Bu nedenle mesken abonelerinin elektrik tüketimini sanayi ve ticarethane kesiminin olmadığı zamana kaydırılması için hafta sonu tarifesi uygulamasının koşullarının yaratılması ve böylelikle meskenlerde tüketimin bir kısmının hafta sonuna kaymasının özendirilmesi ile elektrik tüketim dengesinin bir nebze de olsa rahatlatılması söz konusu olabilecektir.

Site ve Apartmanlarda Ortak Kullanımı için Ayrı Tarife Belirlenmeli
Asansör, hidrofor, merdiven otomatiği vb. ortak alanlara sahip apartmanlar ile motopomp, çevre aydınlatma, asansör, hidrofor, havuz vb. sosyal tesislerin bulunduğu toplu sitelerde tüketimler ortak sayaçlar üzerinden mesken  tarifesinden faturalandırılmaktadır. Meskenlerden çok daha yüksek tüketimine sahip bu aboneler, yüksek miktarda elektrik faturası ödeme yapmak zorunda kalacaklardır. Buna yönelik ortak  tüketim alanları için de daha uygun bir tarife yöntemi belirlenmelidir. 

Fiyat Değişikliklerinin Olduğu Dönemlerinde Faturalandırma Doğru Yapılmıyor
Benzer şekilde elektronik sayaçların ay sonu ve ay başı tüketimini de kayıt altına alan fonksiyonu kullanılmamaktadır. Çok sayıda yurttaş Şubemize Aralık-Ocak dönemindeki faturalara ilişkin başvuruda bulundu. Faturalar incelendiğinde her birinde, okuma günlerine göre iki ayın birim bedellerinin gün sayısına göre ağırlıklandırılmış bir ortalamasının yer aldığı görülmektedir. Ağırlıklandırma nedeniyle, Aralık ayı tüketimleri için yapılan hesaplamaya Ocak ayındaki zamlı birim fiyatlar da değişen düzeylerde yansımaktadır. 

Oysa dağıtım şirketleri; elektronik sayaçlardan alacakları ay başı endeks değerlerini kullanarak, ilgili tüketimi ilgili ayın tarifesine göre faturalandırabilmektedir. Zam haberini duyan ve yılın ilk günü hemen radikal önlemler alarak, günlük elektrik tüketimini düşüren birçok vatandaşımız, bu hesaplama yönteminden dolayı mağdur olmuştur. Bu mağduriyetin önlenmesi için okuma ve faturalama sisteminin değiştirilmesi gerekir. Elektronik sayaçlardan alacakları ay başı endeks değerlerini kullanarak oluşturulacak faturalar gerçek ve doğru değerler üzerinden hesaplanmış olacaktır. 

Tarife Uygulaması Gözden Geçirilmeli
Mağduriyet yaratan bu hesaplama yönteminin temel nedeni; Dağıtım Lisansı Sahibi Tüzel Kişiler ve Görevli Tedarik Şirketlerinin Tarife Uygulamalarına İlişkin Usul ve Esaslar`ın 20. maddesinde yer alan "Fiyat ya da birim bedel değişikliklerinin olduğu fatura dönemlerinin söz konusu olması ve günlük tüketimlerin ölçülememesi halinde sayaçlarda okunan değerin okuma tarihindeki gün ortası değer olduğu ve fatura dönemi içerisindeki her bir gün için günlük tüketimlerin eş düzeyde olduğu varsayımları ile tüketicilere faturalandırma yapılır" şeklindeki hükümdür. Oysa ki elektronik sayaçların kullanımı ile birlikte her tarife dönemi için endekslerin ayrı ayrı okunması mümkün hale gelmiştir.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve EPDK`yi gerekli adımları atmaya ve tarifelerin hesaplanma ve faturalandırma sistemini yukarıda belirttiğimiz öneriler ışığında yeniden gözden geçirmeye davet ediyoruz. Yurttaşlar, zamların acilen geri alınmasını beklemektedir. Zamlı tarifelerin düşük dönemdeki tüketimleri etkilememesi için elektronik sayaçların sağladığı olanakları değerlendirerek, faturaların aylık bazda hazırlanması için teknik ve idari hazırlıklara başlanmalıdır.