Dikkat: Ses kısıklığı deyip geçmeyin!

İSTANBUL - Sonbaharın iyice kendini hissettirdiği bugünlerde enfeksiyon kaynaklı ses kısıklıkları sıklıkla yaşanıyor. Ancak polip oluşumundan kansere, psikolojik sorunlardan çok konuşmaya kadar birçok faktör ses kısıklığı sebebi olarak karşımıza çıkabiliyor. KBB Uzmanı Doç. Dr. Aras Şenvar, ses kısıklığına neden olan ve en çok rastlanan 8 durumla ilgili bilgi verdi.
 
1- Enfeksiyon kaynaklı ses kısıklıkları: Vücudumuzda oluşan enfeksiyonlar arasında üst solunum yollarını tutanlar ilk sırada yer alıyor. Sıcak soğuk farklılıkları yani üşütme sonucu oluşan bu enfeksiyonlar bazen doğrudan ses tellerinin olumsuz etkilenmesine neden oluyor. İlk olarak seste kısılma yaşanıyor. Bazen bu durum sadece ses kısıklığıyla yaşanıp sona ererken bazen de ses kısıklığına burun tıkanıklığı, öksürük ve boğaz ağrısı gibi şikayetler de eklenebiliyor. Sıcaklık farklılıkların yoğun olarak yaşandığı bu günlerde ses kısıklığıyla başlayan hastalıkların görülme sıklığı da hızla artıyor.Bu durum da hastanın doktor tarafından görülen uygun tedavinin yanı sıra bir süre kesinlikle konuşmaması da gerekiyor.
 
2- Reflü: Reflü, ses kısıklığına neden olan önemli bir etken. Reflü sırasında mide asidi yemek borusundan çıkarak boğaza ulaşıyor. Gırtlağa gelen mide asidi ses tellerini tahriş ederek ses kısıklığına neden oluyor. Özellikle geç saatte yemek yiyip yatanlarda reflü sorunu, boğazda yanma ve ses kısıklığını beraberinde getiriyor. Bu hastalar çoğu zaman reflü olduklarını farkına bile olmayabiliyor. Sıklıkla farenjit ile karıştırılıyor. Ancak altta yatan sebep reflü ortadan kaldırılmadıkça tedavide sonuca ulaşmak mümkün olmuyor. Bu hastaların bazı kurallara mutlaka dikkat etmeleri gerekiyor. Beslenme tarzlarını mutlaka düzenlemeleri, yağlı, acılı, ve asitli yiyeceklerden uzak durmaları, taze sarımsak- soğan yememeleri, fazla kahve içmemeleri ve uykudan 4 saat önce, yemeklerini yemiş olmaları gerekiyor. Ayrıca uyurken dümdüz değil yattıklarında mide asidinin yukarı kaçışıdolayısıyla ses kısıklığı oluşacağından yatma pozisyonlarına dikkat edilmeli.
 
3- Ses teli tümörleri: Ses kısıklığı, mutlaka önemsenmesi ve göz ardı edilmemesi gereken bir sorun. 1 haftadan uzun süren ses kısıklıklarında mutlaka hekime görünmek gerekiyor. Çünkü ses tellerinin üzerinde iyi ya da kötü huylu tümörler gelişebiliyor. Yavaş yavaş gelişen bu tümörler ses kısıklığıyla ortaya çıkabiliyor. Özellikle sigara içenlerde rastlanan bu tümörler erken teşhis edildiğinde tedavi şansı artıyor. Sigaranın içerisinde yer alan kanserojen maddeler en yoğun olarak geçtikleri bölge olan nefes borusunu kaplayan yüzey hücreleri bozuyor ve zaman içerisinde kötü huylu tümör oluşumuna neden oluyor. Ses telleri üzerinde oluşan bu tümörler yutma güçlüğü, boğazda takılma hissi ve kuru öksürük gibi belirtiler de yaşatıyor. Ses telini tutan tümörler kısıklığa neden olarak kendini belli ediyor. Ancak tümör ses telini tutmadıysa belirtilerin hasta tarafından fark edilmesi de gecikebiliyor. Boğazda takılma hissi, yutma zorluğu vs. gibi yakınmalar da bu bakımdan önemli.
 
4- Polipler ve Nodüller: Tümörlerin yanı sıra sesini yanlış kullananlarla, ses sanatçısı, öğretmen, avukat ya da seyyar satıcı gibi sürekli yüksek sesli konuşanların ses tellerinde polip denilen oluşumlar ya da nodül adı verilen kalınlaşmalar gelişebilir. Bu polipler ya da nodüller erken dönemde yakalandığında ses istirahati, ilaç tedavisi ya da ses terapisiyle tedavi edilebiliyor. Ancak belli bir kalınlığa ulaştığında mutlaka cerrahi operasyonla temizlenmesi gerekiyor.
 
5- Zorlama kaynaklı ses kısıklıkları: Kronik ses kısıklıklarının yanı sıra sesini zorlayanlarda akut ses kısıklıkları da oluşabiliyor. Maç sırasında fazla bağıran ya da bir sunumda yüksek sesle konuşanlarda da,sesini kontrolsüz ve tahriş edercesine kullananlarda da ertesi gün ses kısıklığı yaşanabiliyor. Ancak bu durum 2-3 gün ses istirahati sonrasında düzeliyor.
 
6- Psikolojik kısılmalar: Ses kısıklığı aynı zamanda psikolojik bir sorun olarak da karşımıza çıkabiliyor. Ancak bu durum biraz daha farklı. Öyle ki bazı hastalar sesleri kısık olmadığı halde dikkatleri üzerlerine çekmek için alçak sesle konuşarak seslerinin kısıldığını söylüyorlar. Hatta ses kısıklığı yaşadıklarına kendileri de inandıkları için doktora bile gidiyorlar. Organik bir neden olmadığı halde sesinin kısıldığını düşünen bu kişilerin psikiyatri konsültasyonuna gereksinimleri olabilir.
 
7- Ses Tellerinin Felçleri: Hareketli organlar olan ses tellerinin felcine neden olan bazı hastalıklarda da ses kısıklığı olabiliyor. Ses tellerinde felç saptanırsa sebeplerini etraflıca incelemek ve tedaviyi nedene göre planlamak gerekiyor.
 
8- Hormonel nedenler: Özellikle ergenlik döneminde ve bazı özel durumlarda değişen hormon seviyeleri ses kısıklığına neden olabiliyor.