CHP'li Taşkın'dan iki bakana 'Gaziemir' soruları: Bertarafı neden geciktirildi?

İzmir’in Gaziemir Emrez Mahallesi’nde bulunan ve 13 yıl önce çevreye zarar verdiği için kapatılan akü geri kazanım fabrikası sahasındaki radyoaktivite bulaşmış atıklar önemli bir çevre ve halk sağlığı sorunu yaratıyor.

Nükleer atıklarla ilgili soru önergesi hazırlayan CHP İzmir Milletvekili Yüksel Taşkın, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki’ye sorular yöneltti.

Önerge şu şekilde:

Bu atıkların temizlenmesi konusu yıllardır sorumlu merkezi yönetim birimleri tarafından görmezden geliniyor. İzmirliler bu kadar ciddi bir konuda oyalanıyor. Vahim olanı, İzmir Büyükşehir Belediyesi radyoaktif ve tehlikeli maddelerin temizlenme planı ve zamanlamasına dair Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan bilgi talep etmiş olmasına rağmen, Bakanlık konuyla ilgili cevap dahi vermemiş durumda. 

Geldiğimiz noktada, 2010'da kapatılan Aslan Avcı Döküm Sanayi AŞ’ye ait kurşun döküm fabrikasının 70 dönümlük bahçesindeki tehlikeli atık ve radyoaktif madde halen temizlenmedi.   Ölçümler sonucunda radyasyon miktarının normal değerin 219 katı çıktığı tehlikeli atıkların toprak, hava ve suya karışması halinde büyük bir sağlık sorunu yaratacağı aşikâr. 

7381 sayılı Nükleer Düzenleme Kanunu’nun 8. ve 9. Maddelerine göre radyoaktif atıkların yönetimi öncelikli olarak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'na bağlı Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu’nun (TENMAK) görevi. Ancak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın da sorumluluğu var. Kanuna göre, kanun kapsamı dışında yürütülen bir faaliyet sonucunda radyoaktif kirliliğe maruz kalmış alanların çevresel iyileştirmesine ilişkin iş ve işlemler Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından TENMAK ile iş birliği yapılarak yürütülür. Konu açık olmasına rağmen hala bir sonuca ulaşılamamış olması endişe vericidir.

Bu bağlamda konuyu hem TENMAK’ın bağlı olduğu Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar’a hem de Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki’ye yönelik hazırladığımız iki soru önergesiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne taşıdık. Soruların ivedilikle yanıtlanmasını ve başta İzmirliler olmak üzere tüm Türkiye’yi tehdit eden radyoaktif atık sorununun çözülmesini talep ediyoruz.          

Soru önergelerinde yer alan sorular:

- Alanda mevcut kirlilik ve etkilerine yönelik izleme ve ölçümler düzenli olarak gerçekleştirildi mi? 

- Atıkların miktarı ve alandaki dağılımına yönelik tespit çalışması yapıldı mı?

- Radyoaktivite bulaşmış atıkların halk sağlığını tehdit etmemesi için ne gibi tedbirler alındı?

- Alandaki radyoaktif ve tehlikeli atıkların bölgeden uzaklaştırılması konusunda bir işlem tesis edildi mi?

- Alanı radyoaktif ve tehlikeli maddelerden temizlemek için hazırlanmış bir proje var mı?

- Söz konusu atıklarla ilgili bertaraf dahil gerekli işlemlerin yürütülmesi neden şimdiye kadar geciktirildi?

- Bölgedeki çalışma hangi kurumlar tarafından yürütülecektir?

- İlgili kurumların alanda yürütülecek çalışmalara ilişkin programı, takvimi ve süreci nedir?

- İzmir Büyük Şehir Belediyesi’nin kurumunuza gönderdiği 29.09.2021 tarih ve 45943877-307.02-E358128 sayılı ve keza 07.03.2022 tarih ve E-45943877-307.02-575771 sayılı yazılarında radyoaktif ve tehlikeli maddelerin temizlenme planı ve zamanlamasına dair bilgi talep edilmiş; ancak konuyla ilgili bilgi verilmemiştir. Yerel yönetimlere neden bilgilendirme yapılmamıştır? Yerel yönetimlerle nasıl bir işbirliği düşünülmektedir?