Atık sudan enerji fırsatı için geri sayım

Yaşar Üniversitesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü tarafından düzenlenen “Atık Su ile Isıtma ve Soğutma Fırsatları Kolokyumunda” gelişmiş ülkelerde atık suyun yenilenebilir enerji kaynağı olarak kullanıldığını belirten uzmanlar Türkiye’deki yüksek atık su potansiyeline dikkat çektiler. Moderatörlüğünü Yaşar Üniversitesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Arif Hepbaşlı’nın üstlendiği kolokyuma enerji uzmanları ve enerji firmalarının yetkilileri katıldı. Özellikle büyük kentlerde yoğun şekilde bulunan atık suların binaların ısıtılması ve soğutulması için ısı pompalarında enerji kaynağı olarak kullanılabildiğini belirten Prof. Dr. Arif Hepbaşlı, “1980`li yılların başlarından itibaren atık su ısı pompaları İsveç ve Norveç gibi Kuzey Avrupa ülkelerinde yaygın olarak, Çin’de ise kısmen uygulanmaktadır” dedi.
 
YÜZDE 40’I KANALİZASYON HATTINA GİDİYOR
Şehirlerimizin büyük bir atık su potansiyeline sahip olduğunu anlatan Hepbaşlı, “Şehirlerde çok büyük miktarlarda atık su üretiliyor ve yıl boyunca neredeyse hiç değişmeyen bir akış bulunuyor. Ancak şehirlerde üretilen ısının yaklaşık yüzde 40’ı kanalizasyon hattına atık su olarak atılıyor. İsviçre’deki geleneksel bir bina için ise binaya sağlanan ısının yaklaşık yüzde 15’i kanalizasyon vasıtasıyla dışarı atılıyor.” bilgisini verdi.
 
YAZ-KIŞ UYGULANABİLİR
Prof. Dr. Arif Hepbaşlı’nın yürütücülüğünde, Yaşar Üniversitesi akademisyenlerinden Yrd. Doç. Dr. Emrah Bıyık, Mustafa Araz ile Ege Üniversitesi akademisyen ve öğrencilerinden Doç. Dr. Orhan Ekren, Doç. Dr. Hüseyin Günerhan ve Yüksek Mühendis Oğuzhan Çulha tarafından gerçekleştirilen TÜBİTAK destekli Atık Su Isı Pompası Araştırma Projesinde sona yaklaştıklarını belirten Araştırma Görevlisi Mustafa Araz, proje hakkında bilgi verdi. Araz, “Havanın ısısı mevsimlere ve günün saatlerine göre değişiklik gösterir. Oysa dev borulardaki atık suların ısısı dışarıdaki hava değişiminden çok etkilenmez. Örneğin, Çiğli’de kışın kanalizasyondaki su sıcaklığı 14 derece, dışarıda ise 9 derece; yazın ise kanalizasyondaki su sıcaklığı 28-29 dereceyi, dışarıda ise 35-36 dereceyi bulur. Yani kışın dışarıdaki havadan daha sıcak, yazın ise dışarıdaki havadan daha soğuk bir ısı kaynağı ortaya çıkıyor. Projemizde de atık suları kullanıyoruz. Öncelikle örneğin 10-12 derece sıcaklıktaki atık suyun ısısını ısı pompası adı verilen sıcaklık değiştirici özel bir cihaz yardımıyla alıyoruz. Daha sonra kullanacağımız amaca göre ısı ayarını değiştirici özel cihazlar aracılıyla ya yükseltiyoruz ya da düşürüyoruz. Isı pompası, düşük sıcaklıktaki bir ortamdan alınan ısıyı, yüksek sıcaklıktaki ortama verebilen bir makinedir. Kışın ısıtma maksadı ile kullanılan ısı pompası, yazın da soğutma için kullanılabilir.” bilgisini verdi.
 
GÜNLÜK 217 LİTRE SU KULLANIYORUZ
TÜİK tarafından 2950 belediye bazında yapılan araştırmaya göre kişi başına düşen günlük ortalama içme ve kullanma suyu miktarı 217 litreyi, atık su miktarı ise 182 litreyi buluyor. 2950 belediye arasında kanalizasyon şebekesi bulunan belediye sayısı ise 2235.