Aileler dikkat: Gençler önce duyuruyor sonra...

İntihar riski altındaki gençlere ailelerinin yanı sıra okul yönetimi tarafından nasıl yaklaşılması gerektiği konusunda önemli bilgiler sunan Yaşar Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Berrin Eylen Özyurt, okullarda ‘krize müdahale ekiplerinin’ kurulması gerektiğini söyledi.

İntiharın 15-24 yaş grubundaki gençler arasında üçüncü ölüm nedeni olduğunu belirten Yaşar Üniversitesi Psikolojik Danışmanı Yrd. Doç. Dr. Berrin Eylen Özyurt okullarda öğretmen, yönetici ve velilerden oluşan bir ‘krize müdahale ekibi’ kurulması gerektiğini savundu. Kurulacak ekibin öğrencilerin kişisel kontrol becerilerini sağlamasında ve stres ile mücadelede  etkin olabileceğini ifade eden Özyurt şu bilgileri verdi:

TRAVMAYI BEKLEMEYİN
“İntihar konusunda okul, toplum ve aile ilişkisini güçlendirmek çok önemli. Okul çalışanlarının intihar riskleri ve ipuçları konusunda eğitimli olmaları gerekmektedir. Dahası okullarda okul müdürü, öğretmenler, rehber öğretmen, öğrenci temsilcisi ve okul aile birliği temsilcisinden oluşan bir krize müdahale ekibi kurulmalıdır. Bu kişilerin intihar tehlikesi durumunda krize müdahale aşamalarını bilmesi gerekmektedir. Ayrıca öğrencinin intihar riskini değerlendirmek, ihtiyaç duyulan ruh sağlığı hizmetlerini belirlemek ve öğrencinin uygun bakımı almasını sağlamak çok önemlidir. Okul personelinin ve öğrencilerinin duygularından söz etmelerini sağlayacak ortamlar yaratılmalıdır. Bir öğrencinin intiharı diğerlerine de örnek olabileceğinden, diğer öğrencilerin travma geçirmelerini önlemek ve daha sonraki intiharları ortadan kaldırmak amaçlanmalıdır. Bu konuda Milli Eğitim Müdürlüğü’nün de çeşitli çalışmaları bulunmaktadır. Öğretim programları içinde intihar önleme eğitimine yer vermek, destekleyici okul, aile, toplum ilişkisini geliştirmek, okula bağlılığı artırıcı etkinlikler yürütmek ve akran dayanışmasını artırmak da çok önemlidir.”

SOSYAL MEDYA ELE VERİYOR
İntihar etmeyi düşünen gençlerin ve çocukların aslında sosyal medya hesaplarında önemli ipuçları sunduklarını da ifade eden Özyurt, aileleri dikkatli olmaları konusunda uyardı. Özyurt, “Çocuğunuzun  sosyal medyada intihar düşüncesini ifade etmesi, vasiyetini açıklaması sanki uzak bir yolculuğa gidecekmiş gibi elveda mesajları yazması, olumsuz, karamsar duygularından bahsetmesi intihar öncesi dikkate alınması gereken önemli ipuçları. Bu tür mesajlar fark edildiği an müdahale edilmeli. Gerektiğinde bir hastaneye başvurularak, psikiyatri uzmanından destek alınmalı” dedi.     

İNTİHARDA UYARI SİNYALLERİ
ÇOCUĞUNUZ BUNLARI YAPIYORSA DİKKAT
-Kendisini öldürmekten ya da ölümden bahsediyorsa (Keşke ölsem, size daha fazla problem olmayacağım, bir daha görüşmeyeceğiz, bensiz daha iyi olacaksınız, artık dayanamıyorum gibi…)
-Ölüm ya da intiharla ilgili şeyler okuyorsa, yazıyorsa
-Vasiyet ya da ölüm ilanı yazıyor, veda ediyorsa
-Değersiz ya da çaresiz hissettiğini söylüyorsa
-Suçluluk duygusu varsa
-Kötü bir insan olduğundan şikayet ediyorsa
-Önemli eşyalarını başkalarına dağıtmaya başladıysa
-Daha önce ilgilendiği şeylere ilgisi azaldıysa
-Sürekli sıkıldığını söylüyorsa
-Kişilik değişiklikleri ortaya çıktıysa
-Ailesinden ve arkadaşlarından uzaklaştıysa
-Dikkatini odaklamakta zorluk çekiyorsa ve yeme ile uyku düzeninde bozulmalar olduysa
-İsyankar ve şiddet içeren içeren davranışlar göstermeye başladıysa
-Depresyonu takip eden ani bir coşku durumu ortaya çıktıysa
-İlaç ve alkol kullanmaya başladıysa ya da kullanımı artırdıysa
-Arkadaşlarıyla çıkmak gibi alışkanlıklarında değişiklikler olduysa, okulda problemler yaşıyorsa ve okul başarısı düştüyse
-Psikiyatrik bir bozukluğu varsa (depresyon, bipolar bozukluk, kaygı bozukluğu, psikotik bozukluk gibi…)
-Ateşli silahlara ya da ilaçlara ilgisi artıysa, gereksiz riskler alıyorsa, dış görünüşüne ilgi göstermiyorsa risk altında ve intihar etmeyi düşünüyor olabilir. 

TÜİK’İN SON VERİLERİNE GÖRE İNTİHAR ORANLARI
TÜİK verilerine göre 15 yaş ve 15-24 yaş arası intihar eden kadın ve erkek sayıları:
2012 YILINDA: Türkiye’de 15 yaşında 53 erkek ve 53 kadın, Ege’de 3 erkek ve 5 kadın, İzmir’de ise 2 erkek intihar etti.
Türkiye’de 15-24 yaş arası 491 erkek ve 297 kadın, Ege’de 54 erkek  ve 29 kadın, İzmir’de ise 20 erkek ve 6 kadın intihar etti.
2013 YILINDA:  Türkiye’de 15 yaşında 39 erkek ve 46 kadın, Ege’de 4 erkek ve 4 kadın, İzmir’de ise 2 kadın intihar etti.
Türkiye’de 15-24 yaş arası 471 erkek ve 293 kadın, Ege’de 64 erkek ve 37 kadın, İzmir’de ise 26 erkek ve 15 kadın intihar etti.
2012 yılında İzmir’de bin 457’si erkek, 3 bin 753’ü kadın olmak üzere toplam 5 bin 210 kişi intihar girişiminde bulundu.