Fatih YAPAR/EGEDESONSÖZ - İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin bölge halkından gelen tepkiler, eylemler ve yol kapatma kararlarının ardından çalışmalarına başladığı Karşıyaka Şemikler Yaya Alt Geçit Projesi durdu.
Geçtiğimiz yıl Aralık ayında yapılan İZBAN hattının altından geçecek şehirle projelendirilen ihaleyi 1 milyon 698 bin TL’ye alan Yörükoğlu İnşaat ihale süresi içinde birçok gerekçe ile işleri tamamlayamadı. Süre, 6 Temmuz’da dolarken belediye ek olarak 65 gün süre verdi. Şantiyeye çevrilen Şemikler Meydanı’nda sadece kanal, elektik ve doğalgaz çalışmaları yapabilen şirket fore kazıkların yüzde 70’ini ancak çakabildi. Henüz zorlu ve tehlikeli olan 40 metre tünelin yapılacağı rayların altına hiç girilmedi. Şirket ile belediye arasında yazışmalarla geçen zaman sonrası süre biterken bölgedeki vatandaşlar isyan etti.
İKİ ÜNİVERSİTEDEN AYRI AYRI RAPOR
Yüklenici firmanın talebi üzerine İstanbul Teknik Üniversitesi ve Ege Üniversitesi’nden uzman raporu alındı. Üniversiteden alınan “Geoteknik” değerlendirme raporunda mevcut proje ile sistemin çalışamayacağı ifade edildi.
İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayfer Erken’in yazdığı raporda daha dayanıklı olan “fore kazık” sistemi ile toprak içine beton enjekte edilmesi yöntemiyle yapılan “jet grout” sistemi karşılaştırıldı. Erken, belediyenin projesinin tehlikeli olduğunu altını çizdi. Aynı zamanda İTÜ Deprem Mühendisliği ve Afet Yönetimi Enstitüsü Öğretim Üyesi de olan Erken raporunda sekiz madde sıraladı.
Erken raporunda, “Hat altında yapılacak olan imalatlar süresince demiryolu askı tertibatı ve tekrarlı yük etkisi yaratan tren yüklerini ‘jet grout’ kolonlarına aktarılacak olduğu için bu jet grout imalatları geçici iksa niteliğinde değildir. Jet grout uygulamalarının yatay yükler ile tren yükünün oluşturduğu dinamik yükler altında kullanılması uygun olmamaktadır. Projede jet grout kolonlar içinde düşey yüklere karşı profiller yerleştirilmiştir. Yaya alt geçidinde rayların geçtiği JBK altında uygulanacak jet grout kolonlar sıvılaşacak zon içerisinde kalmaktadır. Sıvılaşma olması durumunda sistemde oturma beklenmelidir. Demiryolu geçişlerinde jet grout sistemi yerine zeminde sağlamlığa neden olacak fore kazıklı sistem uygulanması depremler sırasında olabilecek zemin kaynaklı hasarların önlenmesi açısından gereklidir” açıklamasını yaptı.
Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Geoteknik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Recep Yılmaz imzasını taşıyan raporda ise , “Demiryolu güzergahı altında yapılacak olan kazıların -21 metre kotuna oturan ‘Donatılı Fore Kazık’ olarak yapımı çok daha uygun ve gereklidir. Yaya alt geçidi bölgesinde planlanmış olan 60 santim çapında ve 12 metre uzunluğundaki ‘jet grout’ kazıkların da -21 metre kotuna oturması yani 15 metre yapılması gerekmektedir” ifadelerine yer verildi.
CAN VE MAL GÜVENLİĞİ TEHLİKESİ
Yüklenici firma iki üniversiteden aldığı raporu ayrı zamanlarda İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne gönderdi. Firma, projenin bu şekliyle sağlıklı olmayacağını, can ve mal güvenliğinin tehlikeye atılacağını dile getirdi. Çalışmaları bu şekilde yapması halinde günde 160 bin kişiyi taşıyan trenlerin geçtiği yolun sorun çıkartacağını, kazaların olacağını dile getirdi. Firmanın, “projeyi değiştirin” önerisine de bir cevap gelmedi. Belediye, şirkete yazdığı yazılarda ihale şartnamesinde yazan projenin revize edilmeyeceğini vurguladı. Firma belediyeye gönderdiği yazıda doğalgaz, su hattı, elektrik bağlantıları ve kanalizasyon sisteminin kendilerine verilen planda bulunmadığını ifade etti. Kazı çalışması yaparken sorunlar çıktığını da ifade ederken bunun zaman kaybına neden olacağının altını çizdi.
MAHKEMEYE BAŞVURDU
Yörük inşaat belediye ile yazışmalardan bir sonuç çıkartamayınca ihalenin feshedilerek yasaklı duruma düşmemesi için önlem aldı. Firma, Asliye Hukuk Mahkemesi’ne başvuru yaptı. Mahkeme dilekçesinde, “İhaledeki şartnamede belirtilen proje ile çalıştığımız proje arasında fark var. İnşaat İşleri Genel Teknik Şartnamesi’ne aykırı durumla karşı karşıyayız. Hiç hesapta yokken 154 bin voltluk yüksek, 37 bin 500 voltluk orta gerilim hattı çıktı. Alternatif proje sunmamıza rağmen kabul edilmedi” ifadelerine yer verdi. Şirketin başvurusunu inceleyen mahkeme 101 bin TL’lik teminatın belediye tarafından irat kaydedilmesine ve el konulmasına engel oldu. Mahkeme, şirketin lehinde karar verirken teminat mektubuna şerh koydu. Belediye, sözleşme feshedilse de teminata el koyamayacak. Öte yandan Yörükoğlu, sözleşmenin feshini ya da projenin düzeltilmesini talep etti. Mahkeme, belediyeye yazı yazarak son durumu da sordu.
TCDD’DEN ŞARTLI ONAY
Büyükşehir Belediyesi, ihaleyi yaptıktan sonra TCDD 3. Bölge Müdürlüğü’ne başvurarak raylardan geçiş izni istedi. TCDD, demiryolu hattının yoğun çalıştığını, projenin sorun çıkartacağını ifade etikken sonra ‘revize yapın’ dedi. Belediye ile TCDD arasında süren yazışma sonrasında izin geçtiğimiz ay ihalenin süresinin bitmesine bir ay süre kala geldi. TCDD, hattın altından geçerken oluşabilecek tehlikeye karşı sorumluluk almadığını ifade ederken ‘şartlı onay’ verdi. TCDD 3. Bölge Müdürü Selim Koçbay ve Yol ServiscMüdürü Başbuğ Barbaros Temel imzasını taşıyan yazı belediyeye ulaştırıldı.
“İLK DEFA YAŞIYORUM”
Taraflar arasında krize neden olan konu mahkemeye giderken Yüklenici Firma Yörük İnşaat’ın sahibi Ahmet Yörük, belediyeyi suçladı. Yörük, “Bu şekilde çalışma yapmamız imkansız. Birçok isteğimize cevap verilmedi. Aylardır sorunlarla boğuşuyoruz. Çalışma yapılacak alandaki ağaçları bile sökmekten imtina ettiler. Onun için bile günlerce bekledik. Şirket olarak ‘yapar geçeriz’ diyemeyiz. Burada bir kaza olsa, insanlar ölse bunun sorumlusu kim olacak. Kanunlar sadece işi yaptıranı değil yapanı da sorumlu kılıyor. 37 yıllık çalışma hayatında böyle bir şeyi ilk kez gördüm ve yaşıyorum. Kimseye derdimizi anlatamıyoruz. Orada bir facia yaşanacak. Bilimin ‘hayır’ dediği tehlikeli gördüğü işi nasıl yaparız? Biz raporları ve tüm yazışmaları gerektiği zamanda anında gönderdik. Bu saatten sonra işlerin yürümesi imkansız. Mahkeme sonucunu bekleyeceğiz” dedi. Yörük, günde 30 bin TL’ye yakın zararının olduğunu da sözlerine ekledi.
ÇOK KÖTÜ ŞEYLER OLACAK!
Büyükşehir Belediyesi ile yüklenici firma Yörük İnşaat arasındaki sorunun bir an önce giderilmesini beklediklerini ifade eden Şemikler Mahallesi Muhtarı Bahar Bahar Zengin, “Yıllardır aynı sorun ile boğuşuyoruz. Şimdi de başka bir konu ve problem çıktı. Esnaf çok ciddi şekilde mağdur oldu. Birçoğunun kendi işyeri olmasa kepenk kapatacaklar. Her gün 50’nin üzerinde kişi bize gelip ‘ne olacak’ diye soruyor. Cevap veremiyoruz. Bizi kimsenin çekişmesi ilgilendirmiyor. Vatandaşlar olarak sorunun çözülmesini istiyoruz. Bıçak kemiğe dayandı. İnsanlar sorunlarını dile getirmek için raylara inerek tren yolunu kapattılar. Sekiz ay geçmesine, ihalenin bitiş süresi gelmesine rağmen daha kazı bile yapılamadı. Burada çok kötü şeyler olacak” dedi.