İzmir’in tarihi müzesinde ‘kurtarma’ mesaisi

İzmir'de içinde Osmanlı ve 1920-1970 yıllları arası döneme ait binlerce ders kitabı, ansiklopedi, her dilden klasik roman, Atatürk'ün ilk Meclis'teki ve Ankara Ulus Meydanı'ndaki, Rus kameramanların çektiği, 10'uncu Yıl Nutku konuşması, Cumhuriyet tarihine ait binlerce eğitim filmi, slayt, Atatürk'ün İzmir Atatürk Lisesi'nde oturduğu masa ve tahtada dönemin öğrencilerine matematik dersi verirken fotoğrafı bulunan, ancak çatısı akan, tavanı çökmeye başlayan, duvar sıva ve taşları dökülen, pencereleri çürüyen 200 yıllık tarihe sahip İzmir Cumhuriyet Eğitim Müzesi ve Türk Eğitim Tarihi ve Teknolojileri Müzesi binası, yıkılma tehlikesi bulunduğu gerekçesiyle kapatıldı. Müzenin içindeki eserler ise dağıtıldı.
 
Açık olduğu dönemde çok sayıda öğrencinin ziyaret ettiği, Cumhuriyet filmlerini izlediği müze binası için 23 Kasım 2011 tarihinde koruma kurulu tarafından onarım ve restorasyon izni verildi. Ancak yağmurlar nedeniyle her geçen gün yıkılma tehlikesi artan müze binasının onarımı bir türlü başlamadı. Müze görevlileri, binlerce film, kitap ve belgeyi, dolduruldukları kolilelerde korumaya çalıştı. Daha sonra koli içindeki eserlerin zarar görmemesi için Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk Müzesi'ne kitaplar hariç bağışlandı. Kitap araç ve gereçlerin bir bölümü de Çiğli İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'ne teslim edildi.
 
ŞANTİYE KURULDU ÇALIŞMALAR BAŞLADI
İzmir Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü müzenin onarım ve restorasyonu için ihaleye çıktı. İhaleyi alan firma, onarım ve restorasyon çalışmalarına başladı. Müzenin yıkılan duvarları, sıvası, çürüyen kapı ve pencereleri, akan çatısı, iç ve dış ahşap bölümleri de dahil her tarafı onarılmaya başlandı. 1 milyon 900 bin TL bedelle ihale edilye müzedeki çalışmaların 400 günde tamamlanması planlandı. Müzede çalışmaların başlaması, Karataş semtinde yaşayanlarca da sevinçle karşılandı.
 
CUMHURİYET KÜTÜPHANESİ OLSUN
Müzedeki birçok eşyanın Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Film ve Ses Arşivi ile Atatürk Müzesi'ne bağışlandığını dile getiren kent tarihi araştırmacısı ve yazarlarından, aynı zamanda Karataş semtinde yaşayan Abdülkadir Hazman, "Kitap araç ve gereçlerin bir bölümü de Çiğli İlçe Mill iEğitim Müdürlüğü'nde bulunuyor. Eşyalar ve araç gereçler geri gelmeyeceği için, biz Osmanlı, Cumhuriyet Dönemi ve Dünya Klasiklerine ait 10 bine yakın kitap ve ansiklopedinin müzeye getirilirek, tüm İzmirlilerin faydanacağı bir Cumhuriyet Kütüphanesi'ne dönüştürülmesini istiyoruz" diye konuştu.
 
Hazman, Müzenin bulunduğu binanın önceleri Ermeni okulu olarak kullanıldığını ve Cumhuriyet'in kurulmasından sonra ilk Latin alfabesinin kullanıldığı Duatepe İlkokulu binası olarak hizmet verdiğini belirterek, "Okulun kapatılmasından sonra 1990'lı yıllarda bina Milli Eğitim Müdürlüğü'nün deposu ve arşiv binası olarak kullanıldı. Burada son derece değerli Osmanlı ve Cumhuriyet dönemine ait el yazması kitaplar, Atatürk'ün Osmanlıca yazılı ilk nutku, yabancı yazarların ülkemizin tarihi ile ilgili yazıları, seyahatnameler, Cumhuriyet dönemine ait filmler, film makineleri, araç ve gereçleri, Ege Denizi adı verilmeden önce hazırlanan Osmanlıca Türkiye haritası da bulunuyordu" dedi. (dha)