‘Çöp’te flaş gelişme: Büyükşehir’den bilim misillemesi

Fatih YAPAR/EGEDESONSÖZ - İzmir’de aylardır tartışma konusu olan Katı Atık Bertaraf Tesisi ile ilgili süreç devam ediyor. Büyükşehir Belediyesi’nin sessiz sedasız yürüttüğü çalışmalara karşı ODTÜ ve Hacettepe Üniversitesi’nden ‘olumsuz’ rapor alarak karşı çıkan Karşıyaka Belediyesi “Yamanlar’a çöp tesisi olmaz” açıklaması yapmıştı.

AK Parti İzmir Milletvekili İlknur Denizli’nin açıklamaları ile daha da farklı boyuta taşınan meselede Büyükşehir’den hamle geldi. Büyükşehir, sistemi yapacak belediye bürokratları ile birlikte üniversitelerden gelen bilimsel heyeti Yamanlar Dağı’na çıkardı. Alanı gezdirdi, yapacağı projeyi anlattı.
 
ÜÇ ÜNİVERSİTEDEN HEYET
Karşıyaka Belediyesi’nin iki üniversiteden aldığı olumsuz görüşe karşı projeyi destekleyen çalışmalar yapan İzmir Büyükşehir Belediyesi geçtiğimiz Perşembe günü Dokuz Eylül Üniversitesi, Ege Üniversitesi ve İzmir İleri teknoloji Üniversitesi’nden bilim insanlarını davet etti. Önce kullanılacak sistemi anlatan Büyükşehir, daha sonra tesisin kurulmasının planlandığı alana götürdü. Yamanlar’da tesis alanında inceleme yapan üniversite hocaları kendi uzmanlık alanına göre değerlendirmelerde bulundu.  Ziyarete Dokuz Eylül Üniversitesi’nden 5, Ege Üniversitesi’nden ise bir kişi katıldı. İYTE’den davet edilen isim ise gelmedi.
 
AKINCI “UYGUN” DEDİ
Çöp tartışmaları gündeme geldiğinde Katı Atık Bertaraf Tesisi’nin yapılacağı uygun alan olarak daha önce “Bornova eski Taş Ocakları Bölgesi’ni işaret eden Dokuz Eylül Üniversitesi Çevre Mühendisliği Öğretim Üyesi ve Katı Atık Uzmanı Doç. Dr. Görkem Akıncı, Yamanlar’daki ziyaretin ayrıntılarını anlattı. Egedesonsöz’e konuşan Akıncı, henüz bir rapor yazmadıklarını fakat görüşlerin olumlu olduğunu dile getirdi.


 
SORUN ÇIKMAZ
Bölgeyi ve sahayı çok iyi bildiğini ifade eden Akıncı, “Ekipte görev alanlarla birlikte alana gittik. Teknik imkanlarla neler yapılabileceğine baktık. Bölgeyi inceledik. Aramızda toprak, su, hava ve jeofizik konusunda uzman kişiler vardı. Herkes kendi alanından meseleye baktı. Bölgenin eğiminde bir problem yok. Zaten katı atık bertaraf tesisinin depolama alanı çok küçük olacak. Biz aynı zamanda teknolojili bildiğimiz için alana nasıl uyarlanacağını da değerlendirdik. O yüzden Büyükşehir Belediyesi’nin yapacağı tesis bir sorun çıkarmaz. Bölge su toplama havzası değil. Hacettepe ve ODTÜ raporlarını yüzeysel olarak değerlendirme fırsatını buldum. O raporlarda bir takım eksiklikle var. ÇED sürecinde bir sorun çıkacağını düşünmüyoruz” dedi.


 
İŞTE TESİSİN ÖZELLİKLERİ
Akıncı, Karşıyaka Belediyesi ve AK Parti’nin “teknolojiyi açıklasın” dediği, Büyükşehir Belediye Başkanı Kocaolu’nun eleştiri aldığı kurulacak tesisin özelliklerini de anlattı.  Akıncı, “Yamanlar’a günlük 3 bin 500 ton katı atık gelecek. Bu kesindir. Kapasitesi budur. Bu gelen çöplerin bin 750 tonu çürütme sistemi ile enerjiye dönüştürülecek. Buraya yapılacak tesiste enerji üretilecek. Çürütme sırasında oluşacak metan gazı ile enerji üretilmesi planlanıyor. Ayrıca gelen çöplerin büyük bölümü de orada ayrıştırılarak geri dönüşümü sağlanacak. Yamanlar’a yapılacak tesiste depolama alanı çok küçük boyutta... Orada depolanacak atık yanmış, kül dediğimiz cüruf malzemelerdir” dedi.
 
TEKNOLOJİ İLE HERŞEY ÇÖZÜLÜR
Akıncı, önemli olanın yapılacak yer değil tesisin niteliği olduğunu da söyledi. Kurulacak sistem ve teknoloji ile sızdırma ve koku sorununun halledilebileceğini anlatan Akıncı, “Tamamen vakumlu bir sistem ile çalışma yapılacak. Bu da kokuyu önlüyor. Bilimsel ekipte rüzgar konusunda inceleme yapanlarda vardı. Orada rüzgar ile koku Karşıyaka’ya kesinlikle gelmez.  Başta bizim olmak üzere teknolojiyi kuranların dikkat etmesi gereken konu ÇED onayı verilen projenin iyi uygulanabilir olmasını denetlemektir. Bu yapıldığı sürece hiçbir sorun olmaz” diye konuştu. Akıncı, tesisin kompost bölümü ile ilgili yeniden bir değerlendirme yapılabileceğini çünkü İzmir’in çöpüne uygun sistemin kurulması gerektiğini sözlerine ekledi. Akıncı, “Mesela Avrupalıların çöpünde bahçe artığı çıkmıyor. Bizim çöp yapımız çok karmaşık. Yemek de var, pet şişe de… O yüzden kurulacak tesisin çöp kültürüne uyumlu olması lazım” ifadelerini kullandı.
 
VEKİL “OLUMLU” DEDİ
Öte yandan İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclis Başkan Vekili Prof. Dr. Adnan Oğuz Akyarlı da kısa bir açıklama yaparak bilimin bölgeye olumlu baktığını ifade etti.  Değerlendirmesinde, “Katı Atık Değerlendirme ve Enerji Dönüşümü Tesisi için seçilen alanı, İzmir üniversitelerinde görev yapan saygın bilim insanı meslektaşlarımla birlikte değerlendirme olanağı bulduk. Ortak görüşümüze göre bu yer: gerek konumu ve gerekse kendisini civar bölgeden ayıran çanak biçimindeki topografyası ile çok uygun görülmektedir. Bunun yanı sıra, "var olan en iyi teknolojiler" içinde yer alan son derece çağdaş ve çevresel etkileri en aza indirgenmiş bir sistem olacağından, ÇED sürecinde gerekliliği öne çıkacak tüm önlemlerin de alınması durumunda, herhangi bir sorun yaratması beklenmemektedir. Yapılacak bu ilk tesisin ardından, toplam taşıma masrafını düşürmek üzere, kentin diğer kesimlerinde de benzer tesisler yapılması, ortak bir öneri olarak dile getirilmiştir” ifadelerini kullandı.