Fatih YAPAR/EGEDESONSÖZ - Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) Çevre Sorunlarının Araştırılması Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu’nun İzmir ile ilgili hazırladığı raporun ayrıntıları ortaya çıktı. 20-21 Nisan tarihlerinde İzmir’e gelerek incelemelerde bulunan komisyon üyeleri birçok bölgeyi yerinde incelemiş, sorunları tespit etmişti. TBMM Çevre Komisyonu Başkanı AK Parti İstanbul Milletvekili Erol Kaya başkanlığında kente gelerek incelemelerde bulunan heyet raporunu ayrıntılı bir şekilde tamamladı.
- Karaburunluların 2.Çiftlik zaferi...
İLK TESPİT: ARITMA TESİSLERİ YETERSİZ!
Komisyonun 6 başlıkta topladığı ve fotoğraflarla desteklediği rapor 21 sayfadan oluştu. Su Kirliliği ve Atıksu Yönetimi kategorisi başlığı altında yapılan değerlendirmede, “İzmir Büyükşehir Belediye sınırları dışında, Kiraz ve Selçuk belediyelerinde atık su arıtma tesisinin (AAT) mevcut olduğu, Selçuk’taki AAT’nin doğal arıtma yaptığı, Kiraz’daki geleneksel AAT’nin ise çalıştırılmadığı, havzada Beydağ, Tire, Bayındır, Torbalı, Ödemiş evsel atık su arıtma tesislerinin bulunmadığı, Aliağa OSB Evsel AAT, Tire OSB Evsel AAT, Atatürk OSB (Çiğli) Endüstriyel AAT ve Menemen Deri Serbest Bölgesi Endüstriyel AAT’nin faaliyette olduğu, Kemalpaşa OSB AAT ile Aliağa OSB ATT’nin daha sonra yürürlüğe alınacağı tespit edilmiştir” denildi.
Raporda, Küçük Menderes Havzasında yer alan çeşitli sektörlerden toplam 538 işletmenin 255 tanesinde proses atık suyu oluştuğu, bunların tamamına yakınında atık su arıtma tesisi bulunduğu, proses atık suyu olmayan tesislerden evsel atık su deşarjı yapıldığı, var olan evsel ve endüstriyel atık su arıtma tesislerinin sağlıklı olarak işletilmesinin sağlanması, atık su arıtma tesisi olmayan belediyelerin ve işletmelerin arıtma tesislerini devreye alması gerektiği vurgulandı. Mevcut OSB kapasitesi dolmadan yeni sanayi parselleri ve OSB’lerin kurulmasının kısıtlanmasına karar verilirken, arıtılmış atık suların sulama amacıyla kullanılabilmesine ilişkin olarak, uygulanabilecek teknoloji, proses seçimi, ilk yatırım ve işletme maliyetlerine yönelik araştırma çalışmalarının tamamlanmasının gerektiğinin altı çizildi.
TEHLİKELİ ATIK YERİ YOK
İzmir metropol alan sınırları dışında kalan ilçelerde, düzensiz depolama yapıldığı, ayrıca atık su arıtma tesislerinde oluşan arıtma çamurlarının miktarı ve depolanması ile ilgili sorunlar yaşandığı belirtildi. İlde tehlikeli atıklar için düzenli depolama tesisi bulunmadığı ve bertaraf tesislerinin de yeterli kapasitede olmadığı, tıbbi atıklar ile ilgili olarak, ayrı toplama faaliyetinin büyükşehir sınırları içerisinde devam ettiği, katı atık düzenli depolama tesislerinin ivedilikle tamamlanması, atık su arıtma tesislerinde oluşan arıtma çamurlarının susuzlaştırılarak bu alanlara verilmesi imkânlarının araştırılması, tehlikeli atıkların ve tıbbi atıkların kaynağında ayrı toplanarak sağlıklı bir biçimde bertarafının sağlanması, atıklar ile ilgili olarak sektörel planların hazırlanması gerektiği vurgulandı Yine raporda, “Demir-çelik işletmeleri sahalarında depolanan; tehlikeli atık niteliğindeki baca tozuyla karışık cüruflar ile ayrı depolanan cürufların nihai bertarafına ilişkin belirlenen alanların değerlendirilmesi, bu konudaki çalışmaların hızlandırılması gerekmektedir” denildi.
ALİAĞA ENDİŞESİ
Komisyon, özellikle kötü hava analizleri ile gündeme gelen Aliağa ile ilgili de raporda geniş açıklamalar yaptı. Aliağa ilçesinde kurulması planlanan termik santralle ilgili endişelerin olduğu belirtilirken Aliağa Sanayi Bölgesi ile ilgili olarak, bölgede, sürekli on-line ölçme izleme sisteminin kurulması gerektiği ifade edildi. Raporda, 2009’da yayımlanan Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde kirletici vasfı yüksek olan tesislerden kaynaklanan baca gazı salımı ve hava kalitesi sınır değerleri yeniden düzenlendiğine vurgu yapıldı. Yine, rafinerilerden kaynaklanan kükürtdioksit emisyonlarının azaltılması için düzenleme yapılarak tesislerde kullanılan kükürt içeren sıvı miktarının azaltılması gaz yakıt miktarının arttırılmasının sağlandığı belirtildi.
DEMİRÇELİK SORUNU
Raporda, bölgede ön plana çıkan sorunların başında, çelikhane tesislerinin ana hammaddesi olan hurdaların yükleme boşaltma işlemleri ve üretim faaliyeti sonucu oluşan emisyonlar ile üretim atığı olan curufların taşınması, depolanması faaliyetleri sonucu oluşan emisyonların kontrolünün olduğu dile getirildi. Aynı zamanda, demir çelik tesislerinden kaynaklanan atıkların bertarafı konusu da çözüm bekleyen problemlerin başında yer aldığı vurgulanırken, “Ağır araç trafiği bakımından karayollarında da sıkıntılar yaşanmaktadır. Ağır ticari araçlar karayolu trafik yükünü arttırmaktadır. Ancak daha önemlisi oluşan hava kalitesi seviyelerine en fazla katkıyı yollardan kaynaklanan toz (partikül madde) emisyonlarının neden olmasıdır. Hava kalitesi seviyelerinin iyileştirilebilmesi için öncelikle bu yolların iyileştirilmesi gerekmektedir” denildi.
DİLOVASI GİBİ!
Raporda, Aliağa’nın Kocaeli Dilovası gibi olduğu da vurgulanırken, “Kocaeli’deki olumlu sonuçların Aliağa için örnek teşkil etmesi ve her iki bölgedeki kurum ve kuruluşlar ile sanayi tesisleri arasında çevrenin korunması konusunda gerçekleştirilen faaliyetlerle ilgili iletişim ve işbirliğinin sağlanması önem arz etmektedir. Bunun dışında denetim, üretim süreçleri, yeni nesil teknolojilerin kullanılması konularındaki fayda ve maliyetler çevre faktörü de hesaba katılarak mülahaza edilmelidir. Bölgedeki insanların hassasiyetlerinin, akademik dünyanın görüşlerinin, STK’ların ve odaların tespitlerinin dikkate alınması ve kalkınma-çevre dengesinin gözetilmesi bölgedeki sorunların kalıcı çözüme kavuşturulmasında göz ardı edilmemesi gereken hususlardır” ifadelerine yer verildi.
BALIK ÇİFTLİKLERİ KİRLİLİĞE NEDEN OLUYOR
Deniz ve kıyı yönetimine de geniş yer verilen raporda İzmir Körfezi’nde yürütülen temizleme çalışmaları kapsamında deniz dip çamurunda düzelme olmadığı, çözüm için sirkülasyonun sağlanması gerektiği ifade edildi. Balık çiftliklerinin daha çok Çeşme, Karaburun ve Urla ilçelerinde yoğunlaştığı ve uygun yerlerde yapılanmayan tesislerin kirliliğe neden olduğu vurgulanırken İzmir Körfezi dip çamurunda iyileşme olması için sirkülâsyonun sağlanması gerektiği de anlatıldı. Yine Balık çiftliklerinin tüm paydaşların katılımıyla belirlenen yerlere taşınmalarının ve denetlenmelerinin sağlanması gerektiğinin altı çizildi.
ÖLÇÜM CİHAZI KONULMALI
Komisyonun yerinde inceleme yaptığı konuların başında gelen çamfıstığı yetiştirme sorunu da raporda yer aldı. Verimin düşük olduğu için birkaç yıldır sorun yaşanan Bergama-Kozak Yaylası da rapora girdi. Raporda, “Yöredeki çam fıstığı veriminde son yıllarda önemli miktarda düşüş gözlenmektedir. Verim düşüklüğü sorunu dışında, ülker dökülmeleri, ibre kurumaları ve içi boş tohum sorunları uzmanlar ve akademisyenlerin incelemeleri sonucunda ortaya çıkan temel sorunlar arasındadır. İklim değişikliği, su yetersizliği, hava kirliliği, yanlış gübreleme ve budamadan kaynaklanması muhtemel olan tüm bu sorunların ve çözüm yollarının daha iyi araştırılabilmesi için yöre halkının iklim değişikliği ölçüm cihazı talepleri söz konusudur. Fıstık çamı üretimi bölge ekonomisi açısından ciddi bir gelir kaynağıdır. Söz konusu olumsuzlukların bir an önce giderilmesi için gerekli çalışmalar yapılmalıdır” ifadeleri yer aldı.
.jpg)
ŞENGÜL: İZMİR TEHLİKE ALTINDA
Komisyonda aktif görev alan AK Parti İzmir Milletvekili Aydın Şengül, “İzmir gerek hava gerekse deniz kirliliği açısından büyük bir tehlike altında… Bizim yaptığımız çalışma Meclis’te yasalar çıkarken bize rehber olacak. İzmir çok önemli bir şehir… Tüm dengelerin korunması gerekiyor. Komisyonun Türkiye genelinde yaptığı çalışmalar çok önemli… İzmir’e de geniş bir zaman ayırıp meseleleri yerinde incelediler. Sonuçta ortaya böyle bir rapor çıktı. İlgili kurumlar zaten görevlerini yerine getiriyorlar. Çalışmalar devam edecektir” dedi.
NEREDE, KİMLERLE GÖRÜŞMÜŞLERDİ?
Yaklaşık 30 milletvekilinden oluşan TBMM Çevre Komisyonu İlk gün seracılık faaliyetlerinde termal kaynakların kullanımı konusunda inceleme yaparak Bergama’da bulunan Agrobay Seracılık İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret A.Ş’yi ziyaret eden heyet, ardından fıstıkçamı üretiminde iklim değişikliğinin yol açtığı olumsuz etkiler hakkında Kozak Yaylası’nda köy muhtarları ile buluşmuştu. Komisyon üyeleri aynı gün PETKİM’de petrokimya üretim faaliyetleri, projeler ve atıklar başta olmak üzere çevresel etkiler hakkında sunum ve saha incelemesi yapan heyet daha sonra Gemi Sökümcüleri Derneği’nde sektördeki gelişmeler, Hong-Kong Sözleşmesi kapsamında gerçekleştirilen faaliyetler ve çevresel etkiler hakkında sunum ve incelemelerde bulunmuştu.
Başta Aliağa’daki sorun oluşturan demir cüruflarının depolanması ve bertaraf edilmesi olmak üzere İzmir Demir-Çelik Fabrikası’nda sektör, tesisler ve atıkların bertaraf edilmesi hakkında çalışmalar yapan heyet üyeleri ardından Enka Kombine Doğalgaz Çevrim Santrali’nde üretim verileri, enerji sektörü ve gelecekte yapılması planlanan yatırımlar ile çevresel etkiler hakkında çalışmalardan bilgi almıştı.
Programın ilk gününü yoğun bir şekilde gerçekleştiren komisyon üyeleri ikinci gün ilk ziyaretleri Çeşme olmuştu. Burada, balık üreticileri tarafından yapılan; çiftliklerin kıyıya uzaklığı, çevreye ve turizme olan etkileri ve üretim sorunlarıyla ilgili bilgilendirme ve yerinde inceleme yapan heyet rüzgar enerjisi santrallerinin (RES) tarım ve hayvancılık faaliyetlerine etkileri, mera ve zeytinlikler üzerine kurulmasının olumsuz sonuçları, balık çiftlikleri ve bunların atıklarının deniz tabanına ve doğal türlere olan olumsuz etkileri konularında Karaburun ve Çeşme’deki sivil toplum kuruluşları, siyasi partilerin temsilcileri ve yerel yöneticiler olmak üzere yirminin üzerinde katılımcı ile toplantı yapmıştı.
İzmir Valiliği ziyareti ve başta Aliağa bölgesinde kurulması planlanan termik santrallerin çevreye olan etkileri, bu konudaki şikayetler ve yenilenebilir enerji kullanımının teşviki ile ilgili, Valilik’te çeşitli sivil toplum kuruluşlarının on beşin üzerinde temsilcisi ile toplantı yaptıktan sonra İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nı ziyaret, atık su ve içme suyu tesisleri hakkında sunum ve İzmir Körfezi turu ile ziyareti tamamlamıştı.
Komisyon üyeleri ve uzmanlar İzmir ziyaretinin ardından Ankara’da hummalı bir çalışma gerçekleştirdi ve kentin fotoğrafını çektikleri geziden sonra raporunu tamamladı.
KOMİSYONDA KİMLERİN İMZASI VAR?
İzmir’in fotoğrafını çeken komisyonda birçok ilden milletvekili yer alırken yerel yöneticiler de aktif rol aldı. İşte komisyon raporunun altına imza atan isimler:
- Erol KAYA, Komisyon Başkanı, İstanbul Milletvekili
- Aydın ŞENGÜL, İzmir Milletvekili
- Selçuk ÖZDAĞ, Manisa Milletvekili
- Zeki AYGÜN, Kocaeli Milletvekili
- Hüseyin Cemal AKIN, Malatya Milletvekili
- Osman BOYRAZ, İstanbul Milletvekili
- Mehmet S. HAMZAOĞULARI, Diyarbakır Milletvekili
- Prof. Dr. Eşref TAŞ, Bingöl Milletvekili
- Abdurrahim AKDAĞ, Mardin Milletvekili
- Mehmet Hilal KAPLAN, Kocaeli Milletvekili
- Melda ONUR, İstanbul Milletvekili
- Dr. Reşat DOĞRU, Tokat Milletvekili
- Emre KÖPRÜLÜ, Tekirdağ Milletvekili
- Ali AŞLIK, İzmir Milletvekili
- Musa ÇAM, İzmir Milletvekili
- Aziz KOCAOĞLU, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı
- Haluk TUNÇSU, İzmir Vali Yardımcısı
- İbrahim KEKLİK, Aliağa Kaymakamı
- Ahmet Ertan YÜCEL, Bergama Kaymakamı
- İnci Sezer BECEL, Çeşme Kaymakamı
- Fatih AKSOY, Karaburun Kaymakamı
- Ömer Turgut OĞUZ, Aliağa Belediye Başkanı
17
5
Künye
İletişim
Facebook
Twitter
Google+
RSS
Sitene Ekle
Günün Haberleri