120 bin kişilik anket: İzmir’in ulaşım röntgeni

Teknolojik ilerleme ve gelişen ihtiyaçlar doğrultusunda ulaşım ana planında güncelleme çalışmaları yapan İzmir Büyükşehir Belediyesi, 2030 yılına kadar kent içi ulaşımı şekillendirecek ‘İzmir Ulaşım Ana Planı’ ile ilgili çalışmalarını sürdürüyor. Vatandaşların ulaşım ihtiyaçlarının belirlenmesi, taleplerin alınması ve yeni ulaşım ana planının bu doğrultuda şekillenmesi amacıyla, alanında uzman ekipler tarafından toplam 40 bin hanede 120 bin kişiyle yüz yüze görüşme yapıldı.

Sahada yürütülen çalışmaların yanı sıra İzmir Büyükşehir Belediyesi, katılımcı demokratik yönetim anlayışı çerçevesinde, yürütülen çalışmalar hakkında bilgilendirmek, görüş ve önerileri almak üzere 200 kurum ve kuruluşla paydaş toplantılar gerçekleşti. Düzenlenen toplantılara 30 ilçe belediyesinde görevli ulaşım, planlama bölümleri yöneticileri, 32 Dernek, 27 meslek odaları, 9 üniversite, 25 kent konseyi, 40 sanayi ve ticaret odaları ve sivil toplum kuruluşları katıldı.

120 BİN KİŞİYLE GÖRÜŞÜLDÜ
40 bin hanede 120 bin kişi ve ayrıca 6 bin sürücü, yaya ve yolcu ile de anket yapıldı.  Kavşak noktalarında ve kesitlerde trafik sayımları, hız etütleri de gerçekleştirildi.  Anket ve saha çalışmalarında sosyo-ekonomik ve demografik bilgilere, cinsiyet, eğitim durumu, öğrenciler, otomobil sahipliği, gelir, istihdam, çalışan nüfus, yolculuk bilgileri, ulaşım türleri, toplu taşıma, özel araç kullanımı ve otopark sistemi, ulaşım türleri entegrasyonu, bisiklet ulaşımı, yaya ve engelli ulaşımı alt başlıklarıyla ulaşıldı.

Hane halkı araştırmasında 327 kişilik ekip çalıştı. 130 kişi de saha araştırmalarında görev aldı. Anket sonuçlarına göre 1 milyon 202 bin çalışanın olduğu İzmir’de, 846 bin öğrencinin bulunduğu, otomobil sayısının 643 bin, her 1000 kişiye düşen otomobil sayısının ise 164 olduğu belirlendi. (Türkiye ortalaması 134) İzmir genelinde ortalama gelir 2085 TL olarak çıkarken, İzmir’de yaşayanların günlük toplam 5 milyon 883 bin yolculuk yaptığı, kişi başına yolculuk oranının 1.5 olduğu tespit edildi. Avrupa’da bu oran 3 ile 4 arasında değişiyor.  

İZMİRLİLER “TOPLU ULAŞIM” DEDİ
İzmir’de toplu taşımadan yararlanan yolcu sayısı 2 milyon 289 bin iken, bu yolcuların 1 milyon 664 bininin lastik tekerlekli sistemden, 313 bininin metrodan, 260 bininin İZBAN’dan, 36 bininin deniz ulaşımından yararlandığı; 11 bininin ise taksi dolmuş kullandığı tespit edildi. İstanbul ve Ankara ile kıyaslandığında İzmir’de kişi başına toplu taşıma yolculuk oranının 0.58 olduğu belirlendi. Ankara’da bu oran 0.47, İstanbul’da ise 0.42.

İzmir’de ortalama yolculuk süresi 33.7 dakika olarak belirlendi. İzmir’de şehir içi toplu taşıma yolculuklarını yüzde 66’sı ilk 30 dakikada bitiyor.  Aktarmalı yolculuk ile ilgili yapılan araştırmada da toplu taşımadan yararlanan İzmirlilerin yüzde 68’inin aktarmasız seyahat ettiği, yüzde 32’sinin aktarma yaptığı belirlendi. 427 bin kişi bir aktarma yaparken, 101 bin kişi iki aktarmalı, 9 bin kişi de üç aktarmayla seyahat ediyor.

Toplu taşıma kullanıcılarının memnuniyet durumunun da belirlendiği anket sonuçlarına göre İzmir halkının yüzde 79’u toplu ulaşımdan memnun çıktı. “İdare eder” diyenlerin oranı yüzde 28, kötü diyenlerin oranı yüzde 13, çok kötü diyenlerin oranı ise yüzde 8 olarak belirlendi. Toplu taşıma kullanıcılarının yüzde 85.6’sı raylı sistemin, yüzde 12’si deniz ulaşımının, yüzde 9.5’i bisiklet yollarının, yüzde 7.2’si yaya yollarının yaygınlaşmasını talep etti. Vapur ve raylı sistem kullanan vatandaşların yüzde 75’i gece seferleri yapılmasını istedi.

BİSİKLET KULLANIMI YAYGINLAŞTI
34 bin kişinin bisiklet kullandığının tespit edildiği ankette, bisiklet kullanıcılarının memnuniyet durumu da ölçüldü.  Bisiklet kullanıcılarının yüzde 64’nün İzmir’de rahat bisiklet kullandığı tespit edildi.

İzmir’in toplu ulaşım yönünden güçlü yönleri ise şöyle belirlendi: Güçlü ortak elektronik ücret toplama sistemi, 90 dakika içinde ücretsiz aktarma, mevcut transfer merkezleri, deniz ulaşımı ve raylı sistemi besleyen hatlar, yaygın toplu taşıma şebekesi, köklü  kurumsal yapı, otoparkların belediye şirketleri tarafından işletilmesi, inşa edilmiş bisiklet yolları, kiralık bisiklet sistemi ve kent merkezindeki yaya bölgeleri ile yaya yollarının yaygınlığı.

BİLİMSEL ULAŞIM MODELİ
İzmir Büyükşehir Belediyesi, yürüttüğü bu çalışmalarla kentte gerçekleşen günlük yolculuk verileri ve yolculuk özelliklerini dikkate alarak gelecekte tüm kentte oluşacak ulaşım talebini tahmin edecek ve bu talebe uygun bir ulaşım ağı oluşturacak. Ayrıca plan kapsamında, karayolu şebekesi önerileri, toplu taşıma sistemi hat ve işletme planları, raylı sistem önerileri,  yaya yolu ve bisiklet yolu geliştirme önerileri, otopark politikaları, şehirlerarası ve kırsal ulaşım bağlantıları gibi projelere bilimsel bir altlık oluşturulacak.

Plan çalışmaları kapsamında 1/1000 ölçekli Kent Merkezi Trafik sirkülasyon planları, 100 hemzemin kavşak ön projesi, 10 tane köprülü kavşak ön projesi, raylı sistem ön projeleri, karayolu koridor ön projeleri, toplu taşıma sistemleri ön fizibiliteleri, İzmir’e uygun ulaşım modelleme yazılımı ve trafik simülasyon yazılımı hazırlanacak.

UZMAN BİR KADRO ÇALIŞIYOR
“İzmir Büyükşehir Alanı Kent İçi ve Yakın Çevre Ulaşım Ana Planı Revizyonu”nda, üniversiteler ile yapılan protokoller doğrultusunda konusunda uzman bilim insanları danışmanlık yapıyor. Çalışmalar, İstanbul Teknik Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ergun Gedizlioğlu, Prof. Dr. Haluk Gerçek, Dokuz Eylül Üniversitesi’nden Prof. Dr. Serhan Tanyel, Yrd. Doç. Mustafa Özuysal ve Yrd. Doç. Pelin Çalışkanelli, Ege Üniversitesi’nden Prof. Dr. Gülgün Erdoğan Tosun, Yrd. Doç. Hanifi Kurt ve Yrd. Doç. Tolga Çelik, Boğaziçi Üniversitesi’nden Prof. Dr. Gökmen Ergün’ün danışmanlığında sürdürülüyor.  “İzmir Ulaşım Ana Planı” modelleme, alternatiflerin belirlenmesi ve ana planın hazırlanması aşamalarından sonra 2017 Nisan ayına hazır hale getirilecek.